Asebter amenzawi : Tameẓla gar ileqman

Seg Tasanayt s tmaziɣt imunen
Neggez ar: ẓer isebtar, anadi
Ajerriḍ 1: Ajerriḍ 1:
Lezzayer tettagem-d seg ttejṛiba n Tuṛuft deg usselhu n sselɛa-nnes
+
Mali: ma ulac arkad d talwit, ad yernu laẓ
  
LEZZAYER Ad d-theyyi Lezzayer ilugan n uqader d usselhu n tɣara n sselɛa ay d-yetteffɣen seg lluzinat icuban ilugan-nni ay tettqadar Tdukli Tuṛufit ɣef wakken ay d-yenna unemhal amatu n ussefqed adamsan d uḥaṛeb n udɣal n uɣlif n tnezzut, Mimoun Bouras.
+
NEW YuRK (Iɣlanen Yeddukklen) Asemyuddas alsan amnaḍan n Yiɣlanen Yeddukklen i Ssaḥel, Toby Lanzer, iɛeyyen-d d akken lemmer wid yemxaṣamen deg taluft n Mali ur ttḍafaren ara abrid n talwit d urkad, ala timerniwt ara yernu laẓ deg tmurt-a.
  
Mass Bouras yenna-d i Tnegga n Yisalan n Lezzayer d akken aheyyi d ussefɛel n yilugan-a ad d-yili s umɛawen gar uɣlif n tnezzut (ttjaṛa) d win n temguri d lminat, yerna ad d-yettwagem seg leqwanin n Tdukli Tuṛufit, ladɣa deg wayen yerzan ilugan ayyes ara tuklal sselɛa ad as-rren tamenṭaḍt n « CE » (yettqadar ccuruḍ).
+
Mass Lanzer yenna-d, deg yiwen n ulɣu ay d-yeffɣen ass n ssebt deffir yiwet n terzi n 5 n wussan ay iga ɣef tmurt-a d akken amɣiwan agraɣlan la yettkemmil la yettɛawan imezdaɣen yenḍerren n Mali, maca yebded daɣ ɣer yidis n lmeǧhud i lmend n talwit d tneflit.
  
Tamenṭaḍt n « CE » d ttbut d akken sselɛa tettqadar lewṣayat tuṛufiyin, yerna aya yesskanay-d d akken afaris-nni yedda d yilugan n tɣellist (laman) yerna yezmer ad yenz s tlelli deg ssuq.
+
Yenna-d, seg yidis niḍen, d akken « yeqqel-as-d ussirem mi iwala d akken imɣiwanen imaliyen d tmetti taɣarimt ɛewwlen akken ad nadin ad ḥudden azalen n umsuref d umsefham deg tmetti ».
  
Werɛad url lin ara yilugan am wi deg Lezzayer acku taswiɛt-a, tamurt-a ur tesɛi ara ttawil ara tt-yeǧǧen ad teḍmen taɛessast n wakk sselɛat ay d-yetteffɣen seg lluzinat yerna ttnuzun i yimsudren ineggura, ɣef wakken ay d-yenna yimḍebber-a.
+
« S umɛawen d unabaḍ d yicriken n tneflit, yessefk ad nebded ɣer yidis n medden akken ad asen-neḍmen tameddurt yelhan, taneflit d tɣellist (laman) », ɣef wakken ay d-yenna.
 +
« Amɣiwan agraɣlan yessefk ad ikemmel ad yettɛawan tineggiwin talsanin akken ad sɛunt ayen ḥwaǧent i ussukkes n medden am wakken ay yessefk ad sselhun tafulmant n tegrawin ay yenḍerren s waṭas », ɣef wakken ay tt-id-yexdem Mass Lanzer.
  
S waya, « ssuq adzayri tegget deg-s sselɛa ay d-yetteffɣen seg lluzinat, ladɣa tid n tmura n uzɣar, deg yella udɣal n lmeṛka n tkellax yerna ur tettqadar ara ilugan n tɣellist ay yettwaḍfaren deg umaḍal », ɣef wakken ay d-yenna Mass Bouras.
+
Azal n 3,1 n yimelyunen n Yimaliyen ay mazal ddren deg laẓ, gar-asen 410.000 lluẓen mliḥ yerna ḥwaǧen lemɛawna war leɛḍil, deg wakud deg azal n 15.000 n yigerdan ay izemren ad nḍerren mliḥ seg lexṣaṣ n wučči, ɣef wakken ay d-tenna Tnarit n Yiɣlanen Yeddukklen i ussemyuddes n tɣawsiwin talsanin (OCHA) ay d-yennan d akken tagnit tessagad ugar deg temnaḍt n Timbuktu anda amḍan n wid yelluẓen iɛedda i uswir n tuɛjilin.
  
« Nebda yagi nettheyyi-d ilugan i usselhu n ussefqed n sselɛa uqbel ma ssuffɣen-tt-id ɣer ssuq », ɣef wakken ay d-ixebber.
+
ɣef leḥsab n Mbaranga Gasarabwe, Tasumyuddast n Yiɣlanen Yeddukklen deg Mali, « lqella n tɣellist (laman) deg kra n temnaḍin n tmurt tusa-d d aɛewwiq i ussiweḍ n lemɛawna ɣer din, ladɣa ɣer kra n yimɣiwanen yenḍerren, yerna d aya ay yeǧǧan imdanen-a ad rnun ad nḍerren ugar ».
Imir-a, assefqed n yifarisen imguranen yettili-d deg 3 n yimecwaṛen: assefqed n lekwaɣeḍ d sselɛa s tiṭ, assefqed n uselkin (ssertafika) n ḍḍmana d tukksa n tukkest seg sselɛa-nni, ma terra tmara.
+
  
Tukkas-nni n sselɛa ttawin-tent ɣer yinegmi (alaburaṭwar) amnaḍan n Qsenṭina akken ad tent-sfeqden, yerna iniegmi-a yeqqen ɣer Wammas adzayri n ussefqed n tɣara d ujellel (CACQE).
+
« Yessefk ad d-yili usserked d tɣellist akken ad zemren yimezdaɣen ad sɛun imeẓla (ssrabes) n llsas d wayen ay ḥwaǧen akken ad ddren », ɣef wakken ay d-tenna.
« D acu kan, ula ma inegmi-nni yesɛa yesɛa ttawilat i ussefqed n yiḥemmayen n lgaz d ttawilat niḍen n trisiti, ur d-yettqam ara ttawil-nnes acku ggten leṣnaf n sselɛa ay yettnuzun deg ssuq », ɣef wakken ay d-yenna.
+
 
+
Lexṣaṣ n yilugan d ugur deg tnezzut tuffiɣt==
+
 
+
Ihi, ttawilat-a n ussefqed ur d-ttqamen ara akken ad sfeqden yes-sen taɣara n wakk ifarisen imguranen, ladɣa wid ay d-yettwaǧwen.
+
Imi ulac ilugan, yella-d lexṣaṣ d ameqran deg tnezzut tuffiɣt n tmurt, yerna ula d tinariyin (lbiruwat) n yimazzayen ay yesɛan ttawilat ayyes ara sfeqdent aqader n yilugan n sselɛa ulac-iten deg tmurt.
+
 
+
ɣef waya ay la ssefrayen yiduba inagduden ad sqedcen Inegmi aɣelnaw n warramen ara yebdun amahil (axeddim) deg uzgen wis sin n useggas n 2016.
+
 
+
Inegmi-a ay d-yezgan deg temdint n Sidi Ɛebdellah (deg Zradla, Lezzayer) ad yesɛu ifurka niḍen ara yemmuzzgen (ad texeṣṣeṣen) deg tesleḍt takrurant d tmikṛubyulijit n sselɛa ay d-yetteffɣen seg lluzinat.
+
 
+
Assefqed-a ad yerzu ladɣa ifarisen n lebni, ttawilat n trisiti n uxxam, ccac, aglim, ifecka n tenwalt, ticeqqufin n ubeddel n tkeṛṛusin, ifarisen n ussizdeg, ifarisen n ucebbeḥ, ifecka n uɣerbaz, ifarisen n ujellel d yilellac n yigerdan.
+
 
+
Seg leɛḍil ad d-wejden akk yilugan n uqeyyem n tɣara n sselɛa ay d-yetteffɣen seg lluzinat, imaǧawen yessefk, seg-a ɣer sdat, ad d-ttakfen ttbut d akken ifarisen-nsen ttqadaren ilugan n tmurt ayseg d-ttwaǧwen, ɣef wakken ay d-yenna Mass Bouras. 
+
 
+
Lemmer ad d-taweḍ sselɛa ay yesɛan tamenṭaḍt n CE (ay d-yemmalen d akken tettqadar ilugan), amaǧaw n sselɛa-a yessefk ad d-yefk lekwaɣeḍ ay d-yesskanayen aya.
+
 
+
ɣef waya ay la d-ttheyyin yiwet n lewṣaya tagraɣlift ɣef yilugan ay yessefken ad ttwaqadren akken ad sfeɛlen aḥezzib-a.
+
 
+
Sɣur Chakira BIDAOUI
+

Tasiwelt n wass 13:59, 16 Ɣuct 2015

ⵎⴰⵍⵉ: ⵎⴰ ⵓⵍⴰⵛ ⴰⵔⴽⴰⴷ ⴷ ⵜⴰⵍⵡⵉⵜ, ⴰⴷ ⵢⴻⵔⵏⵓ ⵍⴰⵥ

ⵏⴻⵡ ⵢⵓⵔⴽ (ⵉⵖⵍⴰⵏⴻⵏ ⵢⴻⴷⴷⵓⴽⴽⵍⴻⵏ) – ⴰⵙⴻⵎⵢⵓⴷⴷⴰⵙ ⴰⵍⵙⴰⵏ ⴰⵎⵏⴰⴹⴰⵏ ⵏ ⵢⵉⵖⵍⴰⵏⴻⵏ ⵢⴻⴷⴷⵓⴽⴽⵍⴻⵏ ⵉ ⵙⵙⴰⵃⴻⵍ, ⵜⵧⴱⵢ ⵍⴰⵏⵣⴻⵔ, ⵉⵄⴻⵢⵢⴻⵏ-ⴷ ⴷ ⴰⴽⴽⴻⵏ ⵍⴻⵎⵎⴻⵔ ⵡⵉⴷ ⵢⴻⵎⵅⴰⵚⴰⵎⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵜⴰⵍⵓⴼⵜ ⵏ ⵎⴰⵍⵉ ⵓⵔ ⵜⵜⴹⴰⴼⴰⵔⴻⵏ ⴰⵔⴰ ⴰⴱⵔⵉⴷ ⵏ ⵜⴰⵍⵡⵉⵜ ⴷ ⵓⵔⴽⴰⴷ, ⴰⵍⴰ ⵜⵉⵎⴻⵔⵏⵉⵡⵜ ⴰⵔⴰ ⵢⴻⵔⵏⵓ ⵍⴰⵥ ⴷⴻⴳ ⵜⵎⵓⵔⵜ-ⴰ.

ⵎⴰⵙⵙ ⵍⴰⵏⵣⴻⵔ ⵢⴻⵏⵏⴰ-ⴷ, ⴷⴻⴳ ⵢⵉⵡⴻⵏ ⵏ ⵓⵍⵖⵓ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⴼⴼⵖⴻⵏ ⴰⵙⵙ ⵏ ⵙⵙⴻⴱⵜ ⴷⴻⴼⴼⵉⵔ ⵢⵉⵡⴻⵜ ⵏ ⵜⴻⵔⵣⵉ ⵏ 5 ⵏ ⵡⵓⵙⵙⴰⵏ ⴰⵢ ⵉⴳⴰ ⵖⴻⴼ ⵜⵎⵓⵔⵜ-ⴰ ⴷ ⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵎⵖⵉⵡⴰⵏ ⴰⴳⵔⴰⵖⵍⴰⵏ ⵍⴰ ⵢⴻⵜⵜⴽⴻⵎⵎⵉⵍ ⵍⴰ ⵢⴻⵜⵜⵄⴰⵡⴰⵏ ⵉⵎⴻⵣⴷⴰⵖⴻⵏ ⵢⴻⵏⴹⴻⵔⵔⴻⵏ ⵏ ⵎⴰⵍⵉ, ⵎⴰⵛⴰ ⵢⴻⴱⴷⴻⴷ ⴷⴰⵖ ⵖⴻⵔ ⵢⵉⴷⵉⵙ ⵏ ⵍⵎⴻⴵⵀⵓⴷ ⵉ ⵍⵎⴻⵏⴷ ⵏ ⵜⴰⵍⵡⵉⵜ ⴷ ⵜⵏⴻⴼⵍⵉⵜ.

ⵢⴻⵏⵏⴰ-ⴷ, ⵙⴻⴳ ⵢⵉⴷⵉⵙ ⵏⵉⴹⴻⵏ, ⴷ ⴰⴽⴽⴻⵏ « ⵢⴻⵇⵇⴻⵍ-ⴰⵙ-ⴷ ⵓⵙⵙⵉⵔⴻⵎ ⵎⵉ ⵉⵡⴰⵍⴰ ⴷ ⴰⴽⴽⴻⵏ ⵉⵎⵖⵉⵡⴰⵏⴻⵏ ⵉⵎⴰⵍⵉⵢⴻⵏ ⴷ ⵜⵎⴻⵜⵜⵉ ⵜⴰⵖⴰⵔⵉⵎⵜ ⵄⴻⵡⵡⵍⴻⵏ ⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⴷ ⵏⴰⴷⵉⵏ ⴰⴷ ⵃⵓⴷⴷⴻⵏ ⴰⵣⴰⵍⴻⵏ ⵏ ⵓⵎⵙⵓⵔⴻⴼ ⴷ ⵓⵎⵙⴻⴼⵀⴰⵎ ⴷⴻⴳ ⵜⵎⴻⵜⵜⵉ ».

« ⵙ ⵓⵎⵄⴰⵡⴻⵏ ⴷ ⵓⵏⴰⴱⴰⴹ ⴷ ⵢⵉⵛⵔⵉⴽⴻⵏ ⵏ ⵜⵏⴻⴼⵍⵉⵜ, ⵢⴻⵙⵙⴻⴼⴽ ⴰⴷ ⵏⴻⴱⴷⴻⴷ ⵖⴻⵔ ⵢⵉⴷⵉⵙ ⵏ ⵎⴻⴷⴷⴻⵏ ⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⴷ ⴰⵙⴻⵏ-ⵏⴻⴹⵎⴻⵏ ⵜⴰⵎⴻⴷⴷⵓⵔⵜ ⵢⴻⵍⵀⴰⵏ, ⵜⴰⵏⴻⴼⵍⵉⵜ ⴷ ⵜⵖⴻⵍⵍⵉⵙⵜ (ⵍⴰⵎⴰⵏ) », ⵖⴻⴼ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵏⵏⴰ. « ⴰⵎⵖⵉⵡⴰⵏ ⴰⴳⵔⴰⵖⵍⴰⵏ ⵢⴻⵙⵙⴻⴼⴽ ⴰⴷ ⵉⴽⴻⵎⵎⴻⵍ ⴰⴷ ⵢⴻⵜⵜⵄⴰⵡⴰⵏ ⵜⵉⵏⴻⴳⴳⵉⵡⵉⵏ ⵜⴰⵍⵙⴰⵏⵉⵏ ⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⴷ ⵙⵄⵓⵏⵜ ⴰⵢⴻⵏ ⵃⵡⴰⴵⴻⵏⵜ ⵉ ⵓⵙⵙⵓⴽⴽⴻⵙ ⵏ ⵎⴻⴷⴷⴻⵏ ⴰⵎ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⵢⴻⵙⵙⴻⴼⴽ ⴰⴷ ⵙⵙⴻⵍⵀⵓⵏ ⵜⴰⴼⵓⵍⵎⴰⵏⵜ ⵏ ⵜⴻⴳⵔⴰⵡⵉⵏ ⴰⵢ ⵢⴻⵏⴹⴻⵔⵔⴻⵏ ⵙ ⵡⴰⵟⴰⵙ », ⵖⴻⴼ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⵜⵜ-ⵉⴷ-ⵢⴻⵅⴷⴻⵎ ⵎⴰⵙⵙ ⵍⴰⵏⵣⴻⵔ.

ⴰⵣⴰⵍ ⵏ 3,1 ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵍⵢⵓⵏⴻⵏ ⵏ ⵢⵉⵎⴰⵍⵉⵢⴻⵏ ⴰⵢ ⵎⴰⵣⴰⵍ ⴷⴷⵔⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵍⴰⵥ, ⴳⴰⵔ-ⴰⵙⴻⵏ 410.000 ⵍⵍⵓⵥⴻⵏ ⵎⵍⵉⵃ ⵢⴻⵔⵏⴰ ⵃⵡⴰⴵⴻⵏ ⵍⴻⵎⵄⴰⵡⵏⴰ ⵡⴰⵔ ⵍⴻⵄⴹⵉⵍ, ⴷⴻⴳ ⵡⴰⴽⵓⴷ ⴷⴻⴳ ⴰⵣⴰⵍ ⵏ 15.000 ⵏ ⵢⵉⴳⴻⵔⴷⴰⵏ ⴰⵢ ⵉⵣⴻⵎⵔⴻⵏ ⴰⴷ ⵏⴹⴻⵔⵔⴻⵏ ⵎⵍⵉⵃ ⵙⴻⴳ ⵍⴻⵅⵚⴰⵚ ⵏ ⵡⵓⵞⵞⵉ, ⵖⴻⴼ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵜⴻⵏⵏⴰ ⵜⵏⴰⵔⵉⵜ ⵏ ⵢⵉⵖⵍⴰⵏⴻⵏ ⵢⴻⴷⴷⵓⴽⴽⵍⴻⵏ ⵉ ⵓⵙⵙⴻⵎⵢⵓⴷⴷⴻⵙ ⵏ ⵜⵖⴰⵡⵙⵉⵡⵉⵏ ⵜⴰⵍⵙⴰⵏⵉⵏ (ⵧⵛⵀⴰ) ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵏⵏⴰⵏ ⴷ ⴰⴽⴽⴻⵏ ⵜⴰⴳⵏⵉⵜ ⵜⴻⵙⵙⴰⴳⴰⴷ ⵓⴳⴰⵔ ⴷⴻⴳ ⵜⴻⵎⵏⴰⴹⵜ ⵏ ⵜⵉⵎⴱⵓⴽⵜⵓ ⴰⵏⴷⴰ ⴰⵎⴹⴰⵏ ⵏ ⵡⵉⴷ ⵢⴻⵍⵍⵓⵥⴻⵏ ⵉⵄⴻⴷⴷⴰ ⵉ ⵓⵙⵡⵉⵔ ⵏ ⵜⵓⵄⵊⵉⵍⵉⵏ.

ⵖⴻⴼ ⵍⴻⵃⵙⴰⴱ ⵏ ⵎⴱⴰⵔⴰⵏⴳⴰ ⴳⴰⵙⴰⵔⴰⴱⵡⴻ, ⵜⴰⵙⵓⵎⵢⵓⴷⴷⴰⵙⵜ ⵏ ⵢⵉⵖⵍⴰⵏⴻⵏ ⵢⴻⴷⴷⵓⴽⴽⵍⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵎⴰⵍⵉ, « ⵍⵇⴻⵍⵍⴰ ⵏ ⵜⵖⴻⵍⵍⵉⵙⵜ (ⵍⴰⵎⴰⵏ) ⴷⴻⴳ ⴽⵔⴰ ⵏ ⵜⴻⵎⵏⴰⴹⵉⵏ ⵏ ⵜⵎⵓⵔⵜ ⵜⵓⵙⴰ-ⴷ ⴷ ⴰⵄⴻⵡⵡⵉⵇ ⵉ ⵓⵙⵙⵉⵡⴻⴹ ⵏ ⵍⴻⵎⵄⴰⵡⵏⴰ ⵖⴻⵔ ⴷⵉⵏ, ⵍⴰⴷⵖⴰ ⵖⴻⵔ ⴽⵔⴰ ⵏ ⵢⵉⵎⵖⵉⵡⴰⵏⴻⵏ ⵢⴻⵏⴹⴻⵔⵔⴻⵏ, ⵢⴻⵔⵏⴰ ⴷ ⴰⵢⴰ ⴰⵢ ⵢⴻⴵⴵⴰⵏ ⵉⵎⴷⴰⵏⴻⵏ-ⴰ ⴰⴷ ⵔⵏⵓⵏ ⴰⴷ ⵏⴹⴻⵔⵔⴻⵏ ⵓⴳⴰⵔ ».

« ⵢⴻⵙⵙⴻⴼⴽ ⴰⴷ ⴷ-ⵢⵉⵍⵉ ⵓⵙⵙⴻⵔⴽⴻⴷ ⴷ ⵜⵖⴻⵍⵍⵉⵙⵜ ⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⴷ ⵣⴻⵎⵔⴻⵏ ⵢⵉⵎⴻⵣⴷⴰⵖⴻⵏ ⴰⴷ ⵙⵄⵓⵏ ⵉⵎⴻⵥⵍⴰ (ⵙⵙⵔⴰⴱⴻⵙ) ⵏ ⵍⵍⵙⴰⵙ ⴷ ⵡⴰⵢⴻⵏ ⴰⵢ ⵃⵡⴰⴵⴻⵏ ⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⴷ ⴷⴷⵔⴻⵏ », ⵖⴻⴼ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵜⴻⵏⵏⴰ.