Asebter amenzawi : Tameẓla gar ileqman

Seg Tasanayt s tmaziɣt imunen
Neggez ar: ẓer isebtar, anadi
Ajerriḍ 1: Ajerriḍ 1:
Ldzayer « tezga teḥdeṛ » deg uxeddim n uzraɛ n talwit deg Ssaḥel
+
Ikemmel unqas n waǧaw n yisafaren deg uzgen amezwaru n 2015
 
   
 
   
LDZAYER  Ldzayer d tamurt ay « yezgan teḥdeṛ » deg umahil n uzraɛ n talwit d tɣellist (laman) deg temnaḍt n Ssaḥel, ladɣa deg Mali d Libya, ɣef wakken ay d-yenna ass n lḥedd deg Ldzayer umaru amatu n uɣlif anijiri n tɣawsiwin n uzɣar, n umyalel, n unnummed afriqi d Yinijiriyen deg uzɣar, Ibrahim Sani Abani.
+
LezZAYER Tafatuṛt n yisafaren tenqes-d ɣer 842,124 n yimelyunen n yidulaṛen deg uzgen amezwaru n 2015, yili aseggas yezrin deg tallit-nni, Ldzayer tuǧew-d 1,2 d amelyaṛ n yidulaṛen.S waya, aǧaw n yisafaren yenqes-d s 30,05% ɣef wakken ay d-tenna Tedwant tadzayrit i Tnegga n Yisalan n Ldzayer.
 
   
 
   
Deg yiwet n tseɣrut i tɣemsa deffir ma ifuk adiwenni-nnes d umaru amatu n uɣlif n tɣawsiwin n uzɣar, Mass Sani Abani yeckeṛ-d attekki n Ldzayer deg yiriri n talwit d tɣellist deg Mali, d lmeǧhud ay yessawḍen ɣer ustenyi n umtawa n talwit d umsuɣal, d uttekki-nnes daɣ deg unadi n tifrat ara idumen deg Libya.
+
Ula d tasmekta n yisafaren ay d-yettwaǧwen tenqes, imi 13.434 n yiṭunen ay d-yettwaǧwen deg 6 n wayyuren imezwura n useggas-a, yili deg tallit-a n useggas yezrin ttwaǧwen-d 13.958 n yiṭunen (d anqas n 3,75%) ɣef wakken ay d-yenna Wammas aɣelnaw n tsenselkimt d taddadanin n tedwant (Cnic).
 
   
 
   
Imḍebber-a anijiri yenna-d dakken adiwenni-nnes d umtil-nnes adzayri d win aydeg ay d-ssukken tiṭ ɣef tegnit n umyalel (amɛawen) gar snat-a n tmura, am wakken ay d-yesmekti dakken tirzi ay d-iga deg Yennayer yezrin uselway anijiri (Mahamadou Issoufou) ɣef Ldzayer teǧǧa-t ad yeg « ambaddel yesɛan lfayda » d uselway Abdelaziz Bouteflika.
+
Anqas-a n waǧaw yebda-d seg tazwara n useggas-a, yerna yerza akk leṣnaf n yisafaren, ladɣa isafaren n udawi n yimdanen (95% seg yisafaren ay d-yettwaǧawen).
 +
 
 +
Tafatuṛt n yisafaren n yimdanen tesqam-d 799,33 n yimelyunen n yidulaṛen (12.280 n yiṭunen) yili ilindi deg tallit-nni, tesqam-d tfatuṛt 1,15 d amelyaṛ n yidulaṛen (13.061 n yiṭunen) (d anqas n 31%).
 
   
 
   
Msefhamen sin-a n yiselwayen « ad d-sduqqsen amyalel ucrik yerna ad ɣellten tizemmar timeqranin ay yellan deg unrar-a », ɣef wakken ay d-yenna.
+
Ifarisen izunsafranen sqamen-d aseggas-a 27,81 n yimelyunen yili deg uzgen amezwaru n yilindi sqamen-d 33,47 n yimelyunen n yidulaṛen, dɣa neqsen-d s 17%.
 
   
 
   
Mass Sani Abani yenna-d daɣ dakken yessukk-d tiṭ, d Mass Senouci Bereksi, ɣef umyalel deg ulmud d ussegmi (tteṛbeyya), am wakken ay d-yeckeṛ ttejṛiba n Ldzayer deg unrar-a, ladɣa imi « tagrawt tameqrant akk n Yinijiriyen ay la izerrwen deg uzɣar attan deg Ldzayer », ɣef wakken ay d-yenna.
+
Ma d isafaren n yiɣersiwen tenqes-d tfatuṛt-nsen ɣer 14,97 n yimelyunen n yidulaṛen yili ilindi, deg tallit-nni, sqamen-d 15,29 n yimelyunen n yidulaṛen (d andaq n 2,09%).
 
   
 
   
« Nebder-d daɣ 3 n yisenfaren imeqranen, wi d asenfar n uqadus n lgaz, abrid ara yekken ɣef Uneẓruf Ameqran d usɛeddi n yisirgen isekdanen », ɣef wakken ay d-yenna.
+
I usmekti, tafatuṛt n yisafaren tesqam-d 2,6 n yimelyaṛen n yidulaṛen deg 2014 yerna terna 10,44% ɣef leḥsab n 2013.
+
Mi yettwatter ɣef tuggza n tegrawt tarebrabt n « Boko Haram » deg temnaḍt-a, yenna-d dakken Nijir « la txeddem ɣer yidis n tmura n Tseqqamut n temda n ugelmim n Čad i ussenger n tegrawt-a tuḥqirt n Boko Haram ».
+
+
Iɣfawen n uwanak n Tseqqamut n temda n ugelmim n Čad la d-tessewjad iɣallen i ussenger n Boko Haram i lebda », ɣef wakken ay d-yenna, am wakken ay d-yeckeṛ « tamsetlelt n Ldzayer ay ibedden ɣer yidis n tmura n temnaḍt-a ».
+

Tasiwelt n wass 13:46, 17 Ɣuct 2015

ⵉⴽⴻⵎⵎⴻⵍ ⵓⵏⵇⴰⵙ ⵏ ⵡⴰⴵⴰⵡ ⵏ ⵢⵉⵙⴰⴼⴰⵔⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵓⵣⴳⴻⵏ ⴰⵎⴻⵣⵡⴰⵔⵓ ⵏ 2015

ⵍⴻⵣⵣⴰⵢⴻⵔ – ⵜⴰⴼⴰⵜⵓⵕⵜ ⵏ ⵢⵉⵙⴰⴼⴰⵔⴻⵏ ⵜⴻⵏⵇⴻⵙ-ⴷ ⵖⴻⵔ 842,124 ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵍⵢⵓⵏⴻⵏ ⵏ ⵢⵉⴷⵓⵍⴰⵕⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵓⵣⴳⴻⵏ ⴰⵎⴻⵣⵡⴰⵔⵓ ⵏ 2015, ⵢⵉⵍⵉ ⴰⵙⴻⴳⴳⴰⵙ ⵢⴻⵣⵔⵉⵏ ⴷⴻⴳ ⵜⴰⵍⵍⵉⵜ-ⵏⵏⵉ, ⵍⴷⵣⴰⵢⴻⵔ ⵜⵓⴵⴻⵡ-ⴷ 1,2 ⴷ ⴰⵎⴻⵍⵢⴰⵕ ⵏ ⵢⵉⴷⵓⵍⴰⵕⴻⵏ.ⵙ ⵡⴰⵢⴰ, ⴰⴵⴰⵡ ⵏ ⵢⵉⵙⴰⴼⴰⵔⴻⵏ ⵢⴻⵏⵇⴻⵙ-ⴷ ⵙ 30,05% ⵖⴻⴼ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵜⴻⵏⵏⴰ ⵜⴻⴷⵡⴰⵏⵜ ⵜⴰⴷⵣⴰⵢⵔⵉⵜ ⵉ ⵜⵏⴻⴳⴳⴰ ⵏ ⵢⵉⵙⴰⵍⴰⵏ ⵏ ⵍⴷⵣⴰⵢⴻⵔ.

ⵓⵍⴰ ⴷ ⵜⴰⵙⵎⴻⴽⵜⴰ ⵏ ⵢⵉⵙⴰⴼⴰⵔⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵜⵜⵡⴰⴵⵡⴻⵏ ⵜⴻⵏⵇⴻⵙ, ⵉⵎⵉ 13.434 ⵏ ⵢⵉⵟⵓⵏⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵜⵜⵡⴰⴵⵡⴻⵏ ⴷⴻⴳ 6 ⵏ ⵡⴰⵢⵢⵓⵔⴻⵏ ⵉⵎⴻⵣⵡⵓⵔⴰ ⵏ ⵓⵙⴻⴳⴳⴰⵙ-ⴰ, ⵢⵉⵍⵉ ⴷⴻⴳ ⵜⴰⵍⵍⵉⵜ-ⴰ ⵏ ⵓⵙⴻⴳⴳⴰⵙ ⵢⴻⵣⵔⵉⵏ ⵜⵜⵡⴰⴵⵡⴻⵏ-ⴷ 13.958 ⵏ ⵢⵉⵟⵓⵏⴻⵏ (ⴷ ⴰⵏⵇⴰⵙ ⵏ 3,75%) ⵖⴻⴼ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵏⵏⴰ ⵡⴰⵎⵎⴰⵙ ⴰⵖⴻⵍⵏⴰⵡ ⵏ ⵜⵙⴻⵏⵙⴻⵍⴽⵉⵎⵜ ⴷ ⵜⴰⴷⴷⴰⴷⴰⵏⵉⵏ ⵏ ⵜⴻⴷⵡⴰⵏⵜ (ⵛⵏⵉⵛ).

ⴰⵏⵇⴰⵙ-ⴰ ⵏ ⵡⴰⴵⴰⵡ ⵢⴻⴱⴷⴰ-ⴷ ⵙⴻⴳ ⵜⴰⵣⵡⴰⵔⴰ ⵏ ⵓⵙⴻⴳⴳⴰⵙ-ⴰ, ⵢⴻⵔⵏⴰ ⵢⴻⵔⵣⴰ ⴰⴽⴽ ⵍⴻⵚⵏⴰⴼ ⵏ ⵢⵉⵙⴰⴼⴰⵔⴻⵏ, ⵍⴰⴷⵖⴰ ⵉⵙⴰⴼⴰⵔⴻⵏ ⵏ ⵓⴷⴰⵡⵉ ⵏ ⵢⵉⵎⴷⴰⵏⴻⵏ (95% ⵙⴻⴳ ⵢⵉⵙⴰⴼⴰⵔⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵜⵜⵡⴰⴵⴰⵡⴻⵏ).

ⵜⴰⴼⴰⵜⵓⵕⵜ ⵏ ⵢⵉⵙⴰⴼⴰⵔⴻⵏ ⵏ ⵢⵉⵎⴷⴰⵏⴻⵏ ⵜⴻⵙⵇⴰⵎ-ⴷ 799,33 ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵍⵢⵓⵏⴻⵏ ⵏ ⵢⵉⴷⵓⵍⴰⵕⴻⵏ (12.280 ⵏ ⵢⵉⵟⵓⵏⴻⵏ) ⵢⵉⵍⵉ ⵉⵍⵉⵏⴷⵉ ⴷⴻⴳ ⵜⴰⵍⵍⵉⵜ-ⵏⵏⵉ, ⵜⴻⵙⵇⴰⵎ-ⴷ ⵜⴼⴰⵜⵓⵕⵜ 1,15 ⴷ ⴰⵎⴻⵍⵢⴰⵕ ⵏ ⵢⵉⴷⵓⵍⴰⵕⴻⵏ (13.061 ⵏ ⵢⵉⵟⵓⵏⴻⵏ) (ⴷ ⴰⵏⵇⴰⵙ ⵏ 31%).

ⵉⴼⴰⵔⵉⵙⴻⵏ ⵉⵣⵓⵏⵙⴰⴼⵔⴰⵏⴻⵏ ⵙⵇⴰⵎⴻⵏ-ⴷ ⴰⵙⴻⴳⴳⴰⵙ-ⴰ 27,81 ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵍⵢⵓⵏⴻⵏ ⵢⵉⵍⵉ ⴷⴻⴳ ⵓⵣⴳⴻⵏ ⴰⵎⴻⵣⵡⴰⵔⵓ ⵏ ⵢⵉⵍⵉⵏⴷⵉ ⵙⵇⴰⵎⴻⵏ-ⴷ 33,47 ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵍⵢⵓⵏⴻⵏ ⵏ ⵢⵉⴷⵓⵍⴰⵕⴻⵏ, ⴷⵖⴰ ⵏⴻⵇⵙⴻⵏ-ⴷ ⵙ 17%.

ⵎⴰ ⴷ ⵉⵙⴰⴼⴰⵔⴻⵏ ⵏ ⵢⵉⵖⴻⵔⵙⵉⵡⴻⵏ ⵜⴻⵏⵇⴻⵙ-ⴷ ⵜⴼⴰⵜⵓⵕⵜ-ⵏⵙⴻⵏ ⵖⴻⵔ 14,97 ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵍⵢⵓⵏⴻⵏ ⵏ ⵢⵉⴷⵓⵍⴰⵕⴻⵏ ⵢⵉⵍⵉ ⵉⵍⵉⵏⴷⵉ, ⴷⴻⴳ ⵜⴰⵍⵍⵉⵜ-ⵏⵏⵉ, ⵙⵇⴰⵎⴻⵏ-ⴷ 15,29 ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵍⵢⵓⵏⴻⵏ ⵏ ⵢⵉⴷⵓⵍⴰⵕⴻⵏ (ⴷ ⴰⵏⴷⴰⵇ ⵏ 2,09%).

ⵉ ⵓⵙⵎⴻⴽⵜⵉ, ⵜⴰⴼⴰⵜⵓⵕⵜ ⵏ ⵢⵉⵙⴰⴼⴰⵔⴻⵏ ⵜⴻⵙⵇⴰⵎ-ⴷ 2,6 ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵍⵢⴰⵕⴻⵏ ⵏ ⵢⵉⴷⵓⵍⴰⵕⴻⵏ ⴷⴻⴳ 2014 ⵢⴻⵔⵏⴰ ⵜⴻⵔⵏⴰ 10,44% ⵖⴻⴼ ⵍⴻⵃⵙⴰⴱ ⵏ 2013.