Asebter amenzawi : Tameẓla gar ileqman

Seg Tasanayt s tmaziɣt imunen
Neggez ar: ẓer isebtar, anadi
Ajerriḍ 1: Ajerriḍ 1:
Awliwel d teɣri i usseɛjel n ferru n taluft n Uneẓruf Utrim
+
Meṛṛuk d tamurt tasehrast ur yesɛin ara azref n leḥkem deg Uneẓruf Utrim
  
LEZZAYER TAMANEɣT Awliwel i lmend n yimenɣi mgal ussehres (istiɛmar) n Uneẓruf Utrim yennerna ussan-a mi d-llant aṭas n tikliwin deg umaḍal ɣer yidis n uɣref aṣeḥrawi, deg wakud aydeg imḍebbren iṣeḥrawiyen d yimeɣnasen igraɣlanen ssuggten tiɣri i Yiɣlanen Yeddukklen akken ad ɛawden ad d-sduqqsen lemcawṛat i lmend n ferru n uzekka n uɣref aṣeḥrawi d ufaki n 40 n yiseggasen n tuḍḍfa tameṛṛukit.
+
CHAHID EL HAFEDH Meṛṛuk d tamurt tasehrast (mustaɛmira) ur yesɛin ara akk tanaya (siyada) ɣef Uneẓruf Utrim, ɣef wakken ay iɛawed iwekked-d uneɣladf aṣeḥrawi n tɣawisiwin n uzɣar, Mohamed Salem Salek, ay d-yennan d akken aɛraḍ ay la tɛerreḍ Meṛṛuk ad teḥbes amazun n Yiɣlanen Yeddukklen, Christopher Ross, akken ad yerzu ɣef temdinin tiṣeḥrawiyin d ayen ay d-yesskanayen « aɛzal ay tettwaɛzel » d uxalef ay tettxalaf lɛuhud-nnes d Yiɣlanen Yeddukklen.
  
Tamsetlelt-a (taḍamun) d Yiṣeḥrawiyen yella-d deg wakud aydeg imḍebbren iṣeḥrawiyen gren-d tiɣri i umɣiwan (muǧtamaɛ) agraɣlan akken ad yeg ccɣel-nnes deg wayen yerzan aɣref aṣeḥrawi ay yeddren 40 n yiseggasen aya ddaw uzaglu ameṛṛuki, yerna ssutren yimḍebbren-a ad d-tili tsefrant i ferru n uzekka n uɣref aṣeḥrawi s uqader n tneɣtusin n Yiɣlanen Yeddukklen.
+
« Meṛṛuk d tamurt tasehrast yerna ur tesɛi ara tanaya ɣef Uneẓruf Utrim », ɣef wakken ay d-yenna Mass Mohamed Salem Salek, mi d-yerra ɣef uneɣlaf ameṛṛuki n tɣawsiwin n uzɣar, Salah Eddine Mezouar, ay d-yennan, ɣef wakken d-tebder tnegga taspenyulit n Efe, d akken « Meṛṛuk ur tzemmer ara ad teqbel tirzi n Mass Christopher Ross ɣef yikalen yettwaḍḍfen n Uneẓruf Utrim ».
  
Ula ma Meṛṛuk testenya lɛuhud sdat umɣiwan agraɣlan, mazal-itt ur tefki ara azal i lɛuhud-a deg wayen yerzan ferru temsalt-a.
+
« Tigʷit n Meṛṛuk akken ad yerzu umazun udmawan n umaru amatu n Yiɣlanen Yeddukklen i Uneẓruf Utrim, Christopher Ross, ɣef temdinin tiṣeḥrawiyin yettwaḍḍfen d ayen ay d-yesskanayen aɛzal ay tettwaɛzel Meṛṛuk d uxalef ay tettxalaf tineɣtusin (qararat) n Yiɣlanen Yeddukklen ur yesteɛṛifen ara akk s tnaya tameṛṛukit ɣef Uneẓruf Utrim », ɣef wakken ay d-iwekked uneɣlaf aṣeḥrawi ay d-tebder tnegga taṣeḥrawit n yisalan, SPS, am wakken ay iɛawed iger-d tiɣri i tukksa n ussehres (istiɛmar) seg Uneẓruf Utrim » s iqader n uzref aṣeḥrawi akken ad tt-id-yefru ɣef uzekka-nnes.
  
S waya, yerza ugellid n Meṛṛuk, Muḥemmed wis 6, ɣef temdint n Leɛyun yettwaḍḍfen, tamaneɣt n Uneẓruf Utrim, ass n 6 Nwembeṛ yezrin, yerna yenna-d unabaḍ (ḥukuma) aṣeḥrawi d akken aya d asurif ad d-yeglun s lmaḍerra. Dɣa, i lmend n waya, iɛawed iwekked-d ass n ssebt uneɣlaf aṣeḥrawi n tɣawsiwin n uzɣar, Mohamed Salem Samek, d akken Meṛṛuk ur tesɛi ara akk azref ad d-tḥettem leḥkem-nnes ɣef Uneẓruf Utrim.
+
« Nettwali d akken tasertit-a n taɣert d trewla ɣef lɛuhud ay testenya sdat leǧnas ad snernin kan aɛzal n Meṛṛuk, yerna d nettat kan ad yezzmen ɣef yiman-nnes ɣef uɛzal-a d yixeṣṣaren wuɣur ay yezmer ad yessiweḍ ussehres », ɣef wakken ay d-iɛeyyen Mass Salem Salek ass n ssebt.
  
Deg Ɣuct n 1974, Spenyul, ay yellan tessehres (testeɛmeṛ) Aneẓruf Utrim, teǧǧa asenfar-nnes aydeg tessefra ad tefk tafulmant (ḥukm dati) i tmurt-a, yerna txebber Iɣlanen Yeddukklen d akken la tessefray ad teg tasefrant i ferru n uzekka n tmurt-a deg uzgen wis sin n 1975. Ccṛeɛ Agraɣlan n La Haye yelha-d d temsalt-a akken ad iẓer d acu-t uẓayer usḍif (waḍɛ qanuni) ad yesɛu wakal-a ay teḍḍef Spenyul deg 1884.
+
« Yessefk ad iẓer uneɣlaf ameṛṛuki n tɣawsiwin n uzɣar d unabaḍ-nnes d akken aɣref aṣeḥrawi ad yeqqim dima yeḍḍef deg yizerfan-nnes uzrifen (carɛiyya) akken ad yawi tilelli d uzarug (istiqlal) yerna ad ikemmel ad yettnaɣ s wakk ttawilat ay yesɛa arma d asmi ad d-yerr azarug-nnes », ɣef wakken ay iɛawed iwekked-d Mass Salem Salek ay d-yesmektin d akken aẓayer usḍif (waḍɛ qanuni) n Uneẓruf Utrim d win n wakal ay la yettṛajun ad tt-id-yefru ɣef uzekka-nnes akken ad yawi azarug.
 
+
D Agraw Amatu n Yiɣlanen Yeddukklen ay yessutren seg Ccṛeɛ n La Haye ad yeg aya s tneɣtust (qarar) ay yettwaddmen ass n 13 Nwembeṛ 1974. Deg wass n 16 Tubeṛ 1975, yessuffeɣ-d Ccṛeɛ n La Haye ṛṛay-nnes yerna yefra-tt-id d akken aɣref aṣeḥrawi yesɛa azref i ugguccelman (taqrir al-maṣir).
+
 
+
Akken ad yesseɛreq abrid i ccɣel-a, yenna-d ugellid n Meṛṛuk, Ḥasan wis 2 n, d akken tebda-d tiddit tazegzawt aydeg ttekan 350 000 n Yimeṛṛukiyen ay yeddan ɣer Uneẓruf Utrim akken ad ḍḍfen tamurt-a yerna ad tt-id-qqnen ɣer Meṛṛuk.
+
 
+
S waya, yebda unabaḍ ameṛṛuki iferren-d Imeṛṛukiyen ad yettekkin deg tiddit-a. Yal tinebḍit (muqaṭaɛa) ddmen seg-s leḥsab ibanen n yimdanen, yerna imdanen-a ttwafernen ɣef leḥsab n ccuruḍ yeqqnen ama ɣer ttawil, ama ɣer tsertit.
+
 
+
D aya ay yeǧǧan anabaḍ ameṛṛuki ur iferren ara aṭas n medden seg temdinin aydeg agellid ur yettwaḥemmel ara aṭas, ɣef wakken ay d-tenna Tdukturt Keltoum Irbah, ay ixeddmen d taselmadt deg Geneva Business School (deg Sswis) deg yiwen n umagrad yesɛan azwel n « Tiddit Tazegzawt: D allal n tuqqna n wakal » aṣeḥrawi ɣer Meṛṛuk yerna yeffeɣ-d deg uɣmis n Liberte.
+

Tasiwelt n wass 17:46, 9 Wamber 2015

ⵎⴻⵕⵕⵓⴽ ⴷ ⵜⴰⵎⵓⵔⵜ ⵜⴰⵙⴻⵀⵔⴰⵙⵜ ⵓⵔ ⵢⴻⵙⵄⵉⵏ ⴰⵔⴰ ⴰⵣⵔⴻⴼ ⵏ ⵍⴻⵃⴽⴻⵎ ⴷⴻⴳ ⵓⵏⴻⵥⵔⵓⴼ ⵓⵜⵔⵉⵎ

ⵛⵀⴰⵀⵉⴷ ⴻⵍ ⵀⴰⴼⴻⴷⵀ – ⵎⴻⵕⵕⵓⴽ ⴷ ⵜⴰⵎⵓⵔⵜ ⵜⴰⵙⴻⵀⵔⴰⵙⵜ (ⵎⵓⵙⵜⴰⵄⵎⵉⵔⴰ) ⵓⵔ ⵢⴻⵙⵄⵉⵏ ⴰⵔⴰ ⴰⴽⴽ ⵜⴰⵏⴰⵢⴰ (ⵙⵉⵢⴰⴷⴰ) ⵖⴻⴼ ⵓⵏⴻⵥⵔⵓⴼ ⵓⵜⵔⵉⵎ, ⵖⴻⴼ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⵉⵄⴰⵡⴻⴷ ⵉⵡⴻⴽⴽⴻⴷ-ⴷ ⵓⵏⴻⵖⵍⴰⴷⴼ ⴰⵚⴻⵃⵔⴰⵡⵉ ⵏ ⵜⵖⴰⵡⵉⵙⵉⵡⵉⵏ ⵏ ⵓⵣⵖⴰⵔ, ⵎⵧⵀⴰⵎⴻⴷ ⵙⴰⵍⴻⵎ ⵙⴰⵍⴻⴽ, ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵏⵏⴰⵏ ⴷ ⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵄⵔⴰⴹ ⴰⵢ ⵍⴰ ⵜⵄⴻⵔⵔⴻⴹ ⵎⴻⵕⵕⵓⴽ ⴰⴷ ⵜⴻⵃⴱⴻⵙ ⴰⵎⴰⵣⵓⵏ ⵏ ⵢⵉⵖⵍⴰⵏⴻⵏ ⵢⴻⴷⴷⵓⴽⴽⵍⴻⵏ, ⵛⵀⵔⵉⵙⵜⵧⵒⵀⴻⵔ ⵔⵧⵙⵙ, ⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⴷ ⵢⴻⵔⵣⵓ ⵖⴻⴼ ⵜⴻⵎⴷⵉⵏⵉⵏ ⵜⵉⵚⴻⵃⵔⴰⵡⵉⵢⵉⵏ ⴷ ⴰⵢⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵙⵙⴽⴰⵏⴰⵢⴻⵏ « ⴰⵄⵣⴰⵍ ⴰⵢ ⵜⴻⵜⵜⵡⴰⵄⵣⴻⵍ » ⴷ ⵓⵅⴰⵍⴻⴼ ⴰⵢ ⵜⴻⵜⵜⵅⴰⵍⴰⴼ ⵍⵄⵓⵀⵓⴷ-ⵏⵏⴻⵙ ⴷ ⵢⵉⵖⵍⴰⵏⴻⵏ ⵢⴻⴷⴷⵓⴽⴽⵍⴻⵏ.

« ⵎⴻⵕⵕⵓⴽ ⴷ ⵜⴰⵎⵓⵔⵜ ⵜⴰⵙⴻⵀⵔⴰⵙⵜ ⵢⴻⵔⵏⴰ ⵓⵔ ⵜⴻⵙⵄⵉ ⴰⵔⴰ ⵜⴰⵏⴰⵢⴰ ⵖⴻⴼ ⵓⵏⴻⵥⵔⵓⴼ ⵓⵜⵔⵉⵎ », ⵖⴻⴼ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵏⵏⴰ ⵎⴰⵙⵙ ⵎⵧⵀⴰⵎⴻⴷ ⵙⴰⵍⴻⵎ ⵙⴰⵍⴻⴽ, ⵎⵉ ⴷ-ⵢⴻⵔⵔⴰ ⵖⴻⴼ ⵓⵏⴻⵖⵍⴰⴼ ⴰⵎⴻⵕⵕⵓⴽⵉ ⵏ ⵜⵖⴰⵡⵙⵉⵡⵉⵏ ⵏ ⵓⵣⵖⴰⵔ, ⵙⴰⵍⴰⵀ ⴻⴷⴷⵉⵏⴻ ⵎⴻⵣⵧⵓⴰⵔ, ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵏⵏⴰⵏ, ⵖⴻⴼ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴷ-ⵜⴻⴱⴷⴻⵔ ⵜⵏⴻⴳⴳⴰ ⵜⴰⵙⵒⴻⵏⵢⵓⵍⵉⵜ ⵏ ⴻⴼⴻ, ⴷ ⴰⴽⴽⴻⵏ « ⵎⴻⵕⵕⵓⴽ ⵓⵔ ⵜⵣⴻⵎⵎⴻⵔ ⴰⵔⴰ ⴰⴷ ⵜⴻⵇⴱⴻⵍ ⵜⵉⵔⵣⵉ ⵏ ⵎⴰⵙⵙ ⵛⵀⵔⵉⵙⵜⵧⵒⵀⴻⵔ ⵔⵧⵙⵙ ⵖⴻⴼ ⵢⵉⴽⴰⵍⴻⵏ ⵢⴻⵜⵜⵡⴰⴹⴹⴼⴻⵏ ⵏ ⵓⵏⴻⵥⵔⵓⴼ ⵓⵜⵔⵉⵎ ».

« ⵜⵉⴳⵯⵉⵜ ⵏ ⵎⴻⵕⵕⵓⴽ ⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⴷ ⵢⴻⵔⵣⵓ ⵓⵎⴰⵣⵓⵏ ⵓⴷⵎⴰⵡⴰⵏ ⵏ ⵓⵎⴰⵔⵓ ⴰⵎⴰⵜⵓ ⵏ ⵢⵉⵖⵍⴰⵏⴻⵏ ⵢⴻⴷⴷⵓⴽⴽⵍⴻⵏ ⵉ ⵓⵏⴻⵥⵔⵓⴼ ⵓⵜⵔⵉⵎ, ⵛⵀⵔⵉⵙⵜⵧⵒⵀⴻⵔ ⵔⵧⵙⵙ, ⵖⴻⴼ ⵜⴻⵎⴷⵉⵏⵉⵏ ⵜⵉⵚⴻⵃⵔⴰⵡⵉⵢⵉⵏ ⵢⴻⵜⵜⵡⴰⴹⴹⴼⴻⵏ ⴷ ⴰⵢⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵙⵙⴽⴰⵏⴰⵢⴻⵏ ⴰⵄⵣⴰⵍ ⴰⵢ ⵜⴻⵜⵜⵡⴰⵄⵣⴻⵍ ⵎⴻⵕⵕⵓⴽ ⴷ ⵓⵅⴰⵍⴻⴼ ⴰⵢ ⵜⴻⵜⵜⵅⴰⵍⴰⴼ ⵜⵉⵏⴻⵖⵜⵓⵙⵉⵏ (ⵇⴰⵔⴰⵔⴰⵜ) ⵏ ⵢⵉⵖⵍⴰⵏⴻⵏ ⵢⴻⴷⴷⵓⴽⴽⵍⴻⵏ ⵓⵔ ⵢⴻⵙⵜⴻⵄⵕⵉⴼⴻⵏ ⴰⵔⴰ ⴰⴽⴽ ⵙ ⵜⵏⴰⵢⴰ ⵜⴰⵎⴻⵕⵕⵓⴽⵉⵜ ⵖⴻⴼ ⵓⵏⴻⵥⵔⵓⴼ ⵓⵜⵔⵉⵎ », ⵖⴻⴼ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵉⵡⴻⴽⴽⴻⴷ ⵓⵏⴻⵖⵍⴰⴼ ⴰⵚⴻⵃⵔⴰⵡⵉ ⴰⵢ ⴷ-ⵜⴻⴱⴷⴻⵔ ⵜⵏⴻⴳⴳⴰ ⵜⴰⵚⴻⵃⵔⴰⵡⵉⵜ ⵏ ⵢⵉⵙⴰⵍⴰⵏ, ⵙⵒⵙ, ⴰⵎ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⵉⵄⴰⵡⴻⴷ ⵉⴳⴻⵔ-ⴷ ⵜⵉⵖⵔⵉ ⵉ ⵜⵓⴽⴽⵙⴰ ⵏ ⵓⵙⵙⴻⵀⵔⴻⵙ (ⵉⵙⵜⵉⵄⵎⴰⵔ) ⵙⴻⴳ ⵓⵏⴻⵥⵔⵓⴼ ⵓⵜⵔⵉⵎ » ⵙ ⵉⵇⴰⴷⴻⵔ ⵏ ⵓⵣⵔⴻⴼ ⴰⵚⴻⵃⵔⴰⵡⵉ ⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⴷ ⵜⵜ-ⵉⴷ-ⵢⴻⴼⵔⵓ ⵖⴻⴼ ⵓⵣⴻⴽⴽⴰ-ⵏⵏⴻⵙ.

« ⵏⴻⵜⵜⵡⴰⵍⵉ ⴷ ⴰⴽⴽⴻⵏ ⵜⴰⵙⴻⵔⵜⵉⵜ-ⴰ ⵏ ⵜⴰⵖⴻⵔⵜ ⴷ ⵜⵔⴻⵡⵍⴰ ⵖⴻⴼ ⵍⵄⵓⵀⵓⴷ ⴰⵢ ⵜⴻⵙⵜⴻⵏⵢⴰ ⵙⴷⴰⵜ ⵍⴻⴵⵏⴰⵙ ⴰⴷ ⵙⵏⴻⵔⵏⵉⵏ ⴽⴰⵏ ⴰⵄⵣⴰⵍ ⵏ ⵎⴻⵕⵕⵓⴽ, ⵢⴻⵔⵏⴰ ⴷ ⵏⴻⵜⵜⴰⵜ ⴽⴰⵏ ⴰⴷ ⵢⴻⵣⵣⵎⴻⵏ ⵖⴻⴼ ⵢⵉⵎⴰⵏ-ⵏⵏⴻⵙ ⵖⴻⴼ ⵓⵄⵣⴰⵍ-ⴰ ⴷ ⵢⵉⵅⴻⵚⵚⴰⵔⴻⵏ ⵡⵓⵖⵓⵔ ⴰⵢ ⵢⴻⵣⵎⴻⵔ ⴰⴷ ⵢⴻⵙⵙⵉⵡⴻⴹ ⵓⵙⵙⴻⵀⵔⴻⵙ », ⵖⴻⴼ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵉⵄⴻⵢⵢⴻⵏ ⵎⴰⵙⵙ ⵙⴰⵍⴻⵎ ⵙⴰⵍⴻⴽ ⴰⵙⵙ ⵏ ⵙⵙⴻⴱⵜ.

« ⵢⴻⵙⵙⴻⴼⴽ ⴰⴷ ⵉⵥⴻⵔ ⵓⵏⴻⵖⵍⴰⴼ ⴰⵎⴻⵕⵕⵓⴽⵉ ⵏ ⵜⵖⴰⵡⵙⵉⵡⵉⵏ ⵏ ⵓⵣⵖⴰⵔ ⴷ ⵓⵏⴰⴱⴰⴹ-ⵏⵏⴻⵙ ⴷ ⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵖⵔⴻⴼ ⴰⵚⴻⵃⵔⴰⵡⵉ ⴰⴷ ⵢⴻⵇⵇⵉⵎ ⴷⵉⵎⴰ ⵢⴻⴹⴹⴻⴼ ⴷⴻⴳ ⵢⵉⵣⴻⵔⴼⴰⵏ-ⵏⵏⴻⵙ ⵓⵣⵔⵉⴼⴻⵏ (ⵛⴰⵔⵄⵉⵢⵢⴰ) ⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⴷ ⵢⴰⵡⵉ ⵜⵉⵍⴻⵍⵍⵉ ⴷ ⵓⵣⴰⵔⵓⴳ (ⵉⵙⵜⵉⵇⵍⴰⵍ) ⵢⴻⵔⵏⴰ ⴰⴷ ⵉⴽⴻⵎⵎⴻⵍ ⴰⴷ ⵢⴻⵜⵜⵏⴰⵖ ⵙ ⵡⴰⴽⴽ ⵜⵜⴰⵡⵉⵍⴰⵜ ⴰⵢ ⵢⴻⵙⵄⴰ ⴰⵔⵎⴰ ⴷ ⴰⵙⵎⵉ ⴰⴷ ⴷ-ⵢⴻⵔⵔ ⴰⵣⴰⵔⵓⴳ-ⵏⵏⴻⵙ », ⵖⴻⴼ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⵉⵄⴰⵡⴻⴷ ⵉⵡⴻⴽⴽⴻⴷ-ⴷ ⵎⴰⵙⵙ ⵙⴰⵍⴻⵎ ⵙⴰⵍⴻⴽ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵙⵎⴻⴽⵜⵉⵏ ⴷ ⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵥⴰⵢⴻⵔ ⵓⵙⴹⵉⴼ (ⵡⴰⴹⵄ ⵇⴰⵏⵓⵏⵉ) ⵏ ⵓⵏⴻⵥⵔⵓⴼ ⵓⵜⵔⵉⵎ ⴷ ⵡⵉⵏ ⵏ ⵡⴰⴽⴰⵍ ⴰⵢ ⵍⴰ ⵢⴻⵜⵜⵕⴰⵊⵓⵏ ⴰⴷ ⵜⵜ-ⵉⴷ-ⵢⴻⴼⵔⵓ ⵖⴻⴼ ⵓⵣⴻⴽⴽⴰ-ⵏⵏⴻⵙ ⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⴷ ⵢⴰⵡⵉ ⴰⵣⴰⵔⵓⴳ.