Asebter amenzawi : Tameẓla gar ileqman

Seg Tasanayt s tmaziɣt imunen
Neggez ar: ẓer isebtar, anadi
Ajerriḍ 1: Ajerriḍ 1:
Tezmer ad d-teɣli ssuma n tnezduɣt
+
Ugar n 3200 n tnezduɣin n uxeddim i yiselmaden isdawanen
  
LEZZAYER TAMANEɣT Ssuq uslig n tnezduɣt yenqes unnerni-nnes tagara-a ɣef lǧal n wahilen inagduden (ɛumumiyya) n tnezduɣt, ssumat ɣlayen mliḥ n tnezduɣt ay la bennun yinesmalen (muṭawwir) usligen d lateṛ n taluft tadamsant ay iḥuzan tamurt.
+
SKIKDA Yenna-d uneɣlaf n ulmud imineg (ɛali) Tahar Hadjar ass n lḥedd deg Skikda d akken ttwabnant 3285 n tnezduɣin n uxeddim i yiselmaden isdawanen deg temnaḍin yemgerraden n tmurt.
  
Taẓeyt-a deg unnerni n ssuq uslig n tnezduɣt tebda la d-tettban s ussenqes ay la ssenqasen yimawlan n tnezduɣt d yinesmalen deg ssumat n tnezduɣt, maca, seg yidis niḍen, simal la rennun wid ay la ikerrun.
+
Tinezduɣin-a ttgensisen-d azal n 33% seg ujemmal n tnezduɣin n uxeddim ay d-mazal ad ttwabnunt, imi ajemmal n tnezduɣin-a ad yaweḍ ɣer 10.000, ɣef wakken ay d-yenna uneɣlaf deg yiwet n tseɣrut (taṣriḥ) i Tnegga n Yisalan n Lezzayer deg yijifeṛ n yiwet n tezri n uxeddim ɣef twilayt n Skikda, yerna yenna-d d akken 3105 n tnezduɣin ay yettwaferqen ar ass-a ɣef yiselmaden isdawanen.
  
Deg wayyuren-a ineggura, gren tamawt kra d akken inesmalen usligen ssuggten adellel akken ad faken assenzi n tnezduɣin-nsen timaynutin.
 
  
« Ahilen inagduden n lebni n tnezduɣt (AADL, LPP…) glan-d s lateṛ n tidet deg wayen yerzan axeddim  n yinesmalen usligen », ɣef wakken ay aɣ-d-yenna yiwen n unesmal deg Wehṛan, Larbi Chemmam, yellan daɣ d aselway aqbur n Tdukli Taɣelnawt n Yinesmalen Iṣukanen.
+
Iwekked-d uneɣlaf d akken 2000 seg tnezduɣin ay d-yetteddun atenti wejdent s 50%, yerna ixebber-d d akken 1794 seg tnezduɣin-a atenti deg 21 n twilayin ɣef leḥsab n umsefham ay d-yellan gar uɣlif n ulmud imineg d uɣlif n tnezduɣt.
  
« Ahilen-a inagduden ḥeṛsen kra n yinesmalen usligen ad sneqsen anya (watira) n uxeddim-nsen, maca yessefk daɣ ad d-nini d akken inesmalen uḍɛifen akk d inesmalen ur yeẓwiren ara deg uxeddim », ɣef wakken ay d-yenna.
+
Yenna-d daɣ d akken deg Lezzayer Tamaneɣt yella usenfar n lebni n 650 n tnezduɣin yerna ad yebdu usenfar-a « akken kan ad yefru wugur n tifin n wakal ». Seg yidis niḍen, ixebber-d d akken tettunefk lewṣaya i yiselwayen n tesdawiyin akken ad fken « tinagiwin n tukci n tnezduɣt » i yiselmaden ay d-yesfaydin seg-sent mi yaweḍ lebni n tnezduɣin-a ɣer 40%.
  
Dɣa deg temsalt-a, yenna-d uselway n Tfidiṛalit Taɣelnawt n Tneggiwin Tiṣukanin (FNAI), Abdelhakim Aouidat, d akken ssumat n tnezduɣt neqsent s 10% seg wasmi ay d-yebda useggas n 2015, yerna ma tkemmel tegnit s unya-a, anqas-a yezmer ad yaweḍ ɣer gar 30 d 40% seg-a ɣef kra n wayyuren.
+
Deg tuzzya-nnes ɣef twilayt n Skikda, yessefqed Mass Hadjar yiwen n usenfar n lebni n tnezduɣt n uxeddim sdat tesdawit n 20 Ɣuct 1955. Asenfar-a ad ilint deg-s 220 n tnezduɣin n uxeddim yerna ad d-wejdent deg tgara n 2016.
 
+
Anqas-a, ɣef leḥsab-nnes, d uɣal ɣer ssumat n menwala, imi ssumat n tnezduɣt wwḍent, naqal, ɣer uweziɣ yerna d aya ay yesneqsen assuter s waṭas.
+
 
+
«Ahilen yemgerraden n tnezduɣt ay d-yebda unabaḍ (ḥukuma) d lekra ay la kerrun waṭas n medden d ayen ay yettekkan deg unqas n ssumat n tnezduɣt », ɣef wakken ay d-yenna.
+

Tasiwelt n wass 15:01, 14 Dujamber 2015

ⵓⴳⴰⵔ ⵏ 3200 ⵏ ⵜⵏⴻⵣⴷⵓⵖⵉⵏ ⵏ ⵓⵅⴻⴷⴷⵉⵎ ⵉ ⵢⵉⵙⴻⵍⵎⴰⴷⴻⵏ ⵉⵙⴷⴰⵡⴰⵏⴻⵏ

ⵙⴽⵉⴽⴷⴰ – ⵢⴻⵏⵏⴰ-ⴷ ⵓⵏⴻⵖⵍⴰⴼ ⵏ ⵓⵍⵎⵓⴷ ⵉⵎⵉⵏⴻⴳ (ⵄⴰⵍⵉ) ⵜⴰⵀⴰⵔ ⵀⴰⴷⵊⴰⵔ ⴰⵙⵙ ⵏ ⵍⵃⴻⴷⴷ ⴷⴻⴳ ⵙⴽⵉⴽⴷⴰ ⴷ ⴰⴽⴽⴻⵏ ⵜⵜⵡⴰⴱⵏⴰⵏⵜ 3285 ⵏ ⵜⵏⴻⵣⴷⵓⵖⵉⵏ ⵏ ⵓⵅⴻⴷⴷⵉⵎ ⵉ ⵢⵉⵙⴻⵍⵎⴰⴷⴻⵏ ⵉⵙⴷⴰⵡⴰⵏⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵜⴻⵎⵏⴰⴹⵉⵏ ⵢⴻⵎⴳⴻⵔⵔⴰⴷⴻⵏ ⵏ ⵜⵎⵓⵔⵜ.

ⵜⵉⵏⴻⵣⴷⵓⵖⵉⵏ-ⴰ ⵜⵜⴳⴻⵏⵙⵉⵙⴻⵏ-ⴷ ⴰⵣⴰⵍ ⵏ 33% ⵙⴻⴳ ⵓⵊⴻⵎⵎⴰⵍ ⵏ ⵜⵏⴻⵣⴷⵓⵖⵉⵏ ⵏ ⵓⵅⴻⴷⴷⵉⵎ ⴰⵢ ⴷ-ⵎⴰⵣⴰⵍ ⴰⴷ ⵜⵜⵡⴰⴱⵏⵓⵏⵜ, ⵉⵎⵉ ⴰⵊⴻⵎⵎⴰⵍ ⵏ ⵜⵏⴻⵣⴷⵓⵖⵉⵏ-ⴰ ⴰⴷ ⵢⴰⵡⴻⴹ ⵖⴻⵔ 10.000, ⵖⴻⴼ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵏⵏⴰ ⵓⵏⴻⵖⵍⴰⴼ ⴷⴻⴳ ⵢⵉⵡⴻⵜ ⵏ ⵜⵙⴻⵖⵔⵓⵜ (ⵜⴰⵚⵔⵉⵃ) ⵉ ⵜⵏⴻⴳⴳⴰ ⵏ ⵢⵉⵙⴰⵍⴰⵏ ⵏ ⵍⴻⵣⵣⴰⵢⴻⵔ ⴷⴻⴳ ⵢⵉⵊⵉⴼⴻⵕ ⵏ ⵢⵉⵡⴻⵜ ⵏ ⵜⴻⵣⵔⵉ ⵏ ⵓⵅⴻⴷⴷⵉⵎ ⵖⴻⴼ ⵜⵡⵉⵍⴰⵢⵜ ⵏ ⵙⴽⵉⴽⴷⴰ, ⵢⴻⵔⵏⴰ ⵢⴻⵏⵏⴰ-ⴷ ⴷ ⴰⴽⴽⴻⵏ 3105 ⵏ ⵜⵏⴻⵣⴷⵓⵖⵉⵏ ⴰⵢ ⵢⴻⵜⵜⵡⴰⴼⴻⵔⵇⴻⵏ ⴰⵔ ⴰⵙⵙ-ⴰ ⵖⴻⴼ ⵢⵉⵙⴻⵍⵎⴰⴷⴻⵏ ⵉⵙⴷⴰⵡⴰⵏⴻⵏ.


ⵉⵡⴻⴽⴽⴻⴷ-ⴷ ⵓⵏⴻⵖⵍⴰⴼ ⴷ ⴰⴽⴽⴻⵏ 2000 ⵙⴻⴳ ⵜⵏⴻⵣⴷⵓⵖⵉⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵜⵜⴻⴷⴷⵓⵏ ⴰⵜⴻⵏⵜⵉ ⵡⴻⵊⴷⴻⵏⵜ ⵙ 50%, ⵢⴻⵔⵏⴰ ⵉⵅⴻⴱⴱⴻⵔ-ⴷ ⴷ ⴰⴽⴽⴻⵏ 1794 ⵙⴻⴳ ⵜⵏⴻⵣⴷⵓⵖⵉⵏ-ⴰ ⴰⵜⴻⵏⵜⵉ ⴷⴻⴳ 21 ⵏ ⵜⵡⵉⵍⴰⵢⵉⵏ ⵖⴻⴼ ⵍⴻⵃⵙⴰⴱ ⵏ ⵓⵎⵙⴻⴼⵀⴰⵎ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵍⵍⴰⵏ ⴳⴰⵔ ⵓⵖⵍⵉⴼ ⵏ ⵓⵍⵎⵓⴷ ⵉⵎⵉⵏⴻⴳ ⴷ ⵓⵖⵍⵉⴼ ⵏ ⵜⵏⴻⵣⴷⵓⵖⵜ.

ⵢⴻⵏⵏⴰ-ⴷ ⴷⴰⵖ ⴷ ⴰⴽⴽⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵍⴻⵣⵣⴰⵢⴻⵔ ⵜⴰⵎⴰⵏⴻⵖⵜ ⵢⴻⵍⵍⴰ ⵓⵙⴻⵏⴼⴰⵔ ⵏ ⵍⴻⴱⵏⵉ ⵏ 650 ⵏ ⵜⵏⴻⵣⴷⵓⵖⵉⵏ ⵢⴻⵔⵏⴰ ⴰⴷ ⵢⴻⴱⴷⵓ ⵓⵙⴻⵏⴼⴰⵔ-ⴰ « ⴰⴽⴽⴻⵏ ⴽⴰⵏ ⴰⴷ ⵢⴻⴼⵔⵓ ⵡⵓⴳⵓⵔ ⵏ ⵜⵉⴼⵉⵏ ⵏ ⵡⴰⴽⴰⵍ ». ⵙⴻⴳ ⵢⵉⴷⵉⵙ ⵏⵉⴹⴻⵏ, ⵉⵅⴻⴱⴱⴻⵔ-ⴷ ⴷ ⴰⴽⴽⴻⵏ ⵜⴻⵜⵜⵓⵏⴻⴼⴽ ⵍⴻⵡⵚⴰⵢⴰ ⵉ ⵢⵉⵙⴻⵍⵡⴰⵢⴻⵏ ⵏ ⵜⴻⵙⴷⴰⵡⵉⵢⵉⵏ ⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⴷ ⴼⴽⴻⵏ « ⵜⵉⵏⴰⴳⵉⵡⵉⵏ ⵏ ⵜⵓⴽⵛⵉ ⵏ ⵜⵏⴻⵣⴷⵓⵖⵜ » ⵉ ⵢⵉⵙⴻⵍⵎⴰⴷⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵙⴼⴰⵢⴷⵉⵏ ⵙⴻⴳ-ⵙⴻⵏⵜ ⵎⵉ ⵢⴰⵡⴻⴹ ⵍⴻⴱⵏⵉ ⵏ ⵜⵏⴻⵣⴷⵓⵖⵉⵏ-ⴰ ⵖⴻⵔ 40%.

ⴷⴻⴳ ⵜⵓⵣⵣⵢⴰ-ⵏⵏⴻⵙ ⵖⴻⴼ ⵜⵡⵉⵍⴰⵢⵜ ⵏ ⵙⴽⵉⴽⴷⴰ, ⵢⴻⵙⵙⴻⴼⵇⴻⴷ ⵎⴰⵙⵙ ⵀⴰⴷⵊⴰⵔ ⵢⵉⵡⴻⵏ ⵏ ⵓⵙⴻⵏⴼⴰⵔ ⵏ ⵍⴻⴱⵏⵉ ⵏ ⵜⵏⴻⵣⴷⵓⵖⵜ ⵏ ⵓⵅⴻⴷⴷⵉⵎ ⵙⴷⴰⵜ ⵜⴻⵙⴷⴰⵡⵉⵜ ⵏ 20 Ɣⵓⵛⵜ 1955. ⴰⵙⴻⵏⴼⴰⵔ-ⴰ ⴰⴷ ⵉⵍⵉⵏⵜ ⴷⴻⴳ-ⵙ 220 ⵏ ⵜⵏⴻⵣⴷⵓⵖⵉⵏ ⵏ ⵓⵅⴻⴷⴷⵉⵎ ⵢⴻⵔⵏⴰ ⴰⴷ ⴷ-ⵡⴻⵊⴷⴻⵏⵜ ⴷⴻⴳ ⵜⴳⴰⵔⴰ ⵏ 2016.