Asebter amenzawi : Tameẓla gar ileqman

Seg Tasanayt s tmaziɣt imunen
Neggez ar: ẓer isebtar, anadi
Ajerriḍ 1: Ajerriḍ 1:
Tamerrit: iḥezziben n unabaḍ bdan la d-gellun s lɣella
+
Tṣerref Lezzayer 5 n yimelyaṛen n yidulaṛen ɣef ussizdeg n waman seg 2000 ɣer 2013
  
GALMA – Nnan-d yimttekkiyen deg wass n tezrawin (yawm dirasi) ɣef tmerrit, ass n letniyen deg Galma, d akken iḥezziben ay yeddem unabaḍ (ḥukuma) seg melmi kan i usmal (tarqiya) n tmerrit « glan-d s lɣella » deg unrar s tmerniwt n yisenfaren n ussefti.
+
LEZZAYER TAMANEɣT - Tessefti Lezzayer 450 n yimelyaṛen n yidinaṛen de lebni n yisenfaren n uɣram d ussizdeg n waman gar 2000 d 2013, yerna la tessaram ad tessiweḍ seg-a ɣer 2030 ɣer tegnit aydeg ur tettzelli ara akk aman yumsen ɣer ugama, ɣef wakken ay d-yenna ass n letniyen uɣlif n teɣbula (mawarid) n waman d twennaḍt.
  
Deg tgara n Ctembeṛ n 2015, amḍan (ɛadad) n yisenfaren n tmerrit yewweḍ ɣer 1081, ɣef wakken ay d-yenna Zoubir Mohamed Sofiane, anemhal n uqeyyem d udhal (daɛm) n yisenfaren deg uɣlif n uheyyi n wakal d tmerrit (siyaḥa) deg umyager-a ay d-yellan deg taddart n tmerrit n Ḥemmam Wlad Ɛli.
 
  
ɣef leḥsab-nnes, isenfaren ay yeqbel unabaḍ ad d-snulfun 134.517 n wusuten d 54.000 n yimukan n uxeddim.
+
Idrimen ay d-yettwaḥazen i uɣram d ussizdeg n waman wwḍen ɣer 450 n yimelyaṛen n yidinaṛen gar 2000 d 2013, ɣef leḥsab n yiwen n lkaɣeḍ n Uzenziɣ Aɣelnaw n Usnefli n Ussizdeg (SNDA) ay d-yettunefken i tɣemsa deg yiwen n wass atekni ɣef ukemmel n tezrawt-a (dirasa) yerzan azenziɣ (muxaṭṭaṭ) ay la d-yettilin s umɛawen d Tdukli Tuṛufit (EAU II).
  
« 6 n yissutren ay d-yettawḍen yal ass ɣer tseqqamut taɣlifant n uzraw (dirasa), yili, deg yizri, tella tettaḍḍaf-d ala 2 n yissutren deg dduṛt », ɣef wakken ay d-yenna yimḍebber-a ay d-iwekkden d akken annerni-a yeǧǧa taseqqamut-a ad tetteg timlilit yal dduṛt  « akken ad d-telhu s yissutren-a ».
+
Isseftiyen-a sseddan mliḥ ɣer sdat tuqqna n yimezdaɣen ɣer yiẓeḍwan n uɣram d ussizdeg n waman, yerna yewweḍ waya ɣer 94% deg temnaḍin timdinanin d 80% deg temnaḍin n ugama.
  
ɣef leḥsab n yimḍebber-a n uɣlif, tiddit-a iǧehden tella-d d « lɣella n tsertit n unabaḍ ay d-ibedden i lmend n teṛmisin (carikat) deg wakk iḥricen n lebni n usenfar, am wakken ay tessifsus tsertit-a lecɣal akken ad teg ifadden i teṛmisin, dɣa ala 3 n lekwaɣeḍ ay asent-d-ssuturen deg ubdil n 7 lekwaɣeḍ-nni n zik, yerna tamuɣli deg ukaram-nnes (milaf) ad teqqim 7 n wussan deg ubdil n wayyur ».
+
Lezzayer tesɛa, imir-a, 171 n teɣsar (maḥaṭṭat) n ussizdeg n waman yumsen yerna sɛant tazmert n ujemmal n 900 n n yimelyunen n yimitren igasasen (m3), yili deg 2000, tella tesɛa ala 10 n teɣsar.
  
D aya daɣ umi d-iger tamawt unemhal n teɣwalt (ittiṣal) n Usenduq n Teḍmant n Yismaden i Teṛmisin Tilemmasin d Tmeẓyanin (FGAR) , Lounes Zohir, ay d-iwekkden d akken 25 n yisenfaren imerrayanen ay yeḍmen usenduq-a yili, deg wayen akka yezrin yerna seg wasmi ay d-yennulfa, deg 2004, ala 2 n yisenfaren ay yeḍmen.
+
« Ussisen-a (maǧhudat) ǧǧan tamurt ad tessemɣer tizemmar-nnes n ussizdeg n waman. Deg 2000, tella tesɛa tazmert n uɣram n waman yumsen i 1,3 d amelyun n yimezdaɣen, maca deg 2013, tewweḍ ad tesɛu tazmert n uɣram n waman i 12,4 n yimelyunen n yimezdaɣen », ɣef wakken ay d-yenna lkaɣeḍ-a ay d-iheyya uɣlif d Tdukli Tuṛufit.
 +
 
 +
D acu kan, aɣram d ussizdeg n waman mazal-it d acrirrew ameqran ay yessefk ad t-tqabel Lezzayer deg 15 n yiseggasen ay d-yetteddun s tuqqna n wakk imezdaɣen n tmurt ɣer uẓeḍḍa n uɣram n waman d win n ussizdeg, yerna arma d ass-nni ad tessiweḍ Lezzayer ɣer yiswi wis 6 n usnefli (tanmiya) aduman n Yiɣlanen Yeddukklen i 2030 yerzan tuqqna n wakk imezdaɣen ɣer uẓeḍḍa n waman n tissit d win n uɣram n waman yumsen.

Tasiwelt n wass 15:01, 22 Dujamber 2015

ⵜⵚⴻⵔⵔⴻⴼ ⵍⴻⵣⵣⴰⵢⴻⵔ 5 ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵍⵢⴰⵕⴻⵏ ⵏ ⵢⵉⴷⵓⵍⴰⵕⴻⵏ ⵖⴻⴼ ⵓⵙⵙⵉⵣⴷⴻⴳ ⵏ ⵡⴰⵎⴰⵏ ⵙⴻⴳ 2000 ⵖⴻⵔ 2013

ⵍⴻⵣⵣⴰⵢⴻⵔ ⵜⴰⵎⴰⵏⴻⵖⵜ - ⵜⴻⵙⵙⴻⴼⵜⵉ ⵍⴻⵣⵣⴰⵢⴻⵔ 450 ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵍⵢⴰⵕⴻⵏ ⵏ ⵢⵉⴷⵉⵏⴰⵕⴻⵏ ⴷⴻ ⵍⴻⴱⵏⵉ ⵏ ⵢⵉⵙⴻⵏⴼⴰⵔⴻⵏ ⵏ ⵓⵖⵔⴰⵎ ⴷ ⵓⵙⵙⵉⵣⴷⴻⴳ ⵏ ⵡⴰⵎⴰⵏ ⴳⴰⵔ 2000 ⴷ 2013, ⵢⴻⵔⵏⴰ ⵍⴰ ⵜⴻⵙⵙⴰⵔⴰⵎ ⴰⴷ ⵜⴻⵙⵙⵉⵡⴻⴹ ⵙⴻⴳ-ⴰ ⵖⴻⵔ 2030 ⵖⴻⵔ ⵜⴻⴳⵏⵉⵜ ⴰⵢⴷⴻⴳ ⵓⵔ ⵜⴻⵜⵜⵣⴻⵍⵍⵉ ⴰⵔⴰ ⴰⴽⴽ ⴰⵎⴰⵏ ⵢⵓⵎⵙⴻⵏ ⵖⴻⵔ ⵓⴳⴰⵎⴰ, ⵖⴻⴼ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵏⵏⴰ ⴰⵙⵙ ⵏ ⵍⴻⵜⵏⵉⵢⴻⵏ ⵓⵖⵍⵉⴼ ⵏ ⵜⴻⵖⴱⵓⵍⴰ (ⵎⴰⵡⴰⵔⵉⴷ) ⵏ ⵡⴰⵎⴰⵏ ⴷ ⵜⵡⴻⵏⵏⴰⴹⵜ.


ⵉⴷⵔⵉⵎⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵜⵜⵡⴰⵃⴰⵣⴻⵏ ⵉ ⵓⵖⵔⴰⵎ ⴷ ⵓⵙⵙⵉⵣⴷⴻⴳ ⵏ ⵡⴰⵎⴰⵏ ⵡⵡⴹⴻⵏ ⵖⴻⵔ 450 ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵍⵢⴰⵕⴻⵏ ⵏ ⵢⵉⴷⵉⵏⴰⵕⴻⵏ ⴳⴰⵔ 2000 ⴷ 2013, ⵖⴻⴼ ⵍⴻⵃⵙⴰⴱ ⵏ ⵢⵉⵡⴻⵏ ⵏ ⵍⴽⴰⵖⴻⴹ ⵏ ⵓⵣⴻⵏⵣⵉⵖ ⴰⵖⴻⵍⵏⴰⵡ ⵏ ⵓⵙⵏⴻⴼⵍⵉ ⵏ ⵓⵙⵙⵉⵣⴷⴻⴳ (ⵙⵏⴷⴰ) ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵜⵜⵓⵏⴻⴼⴽⴻⵏ ⵉ ⵜⵖⴻⵎⵙⴰ ⴷⴻⴳ ⵢⵉⵡⴻⵏ ⵏ ⵡⴰⵙⵙ ⴰⵜⴻⴽⵏⵉ ⵖⴻⴼ ⵓⴽⴻⵎⵎⴻⵍ ⵏ ⵜⴻⵣⵔⴰⵡⵜ-ⴰ (ⴷⵉⵔⴰⵙⴰ) ⵢⴻⵔⵣⴰⵏ ⴰⵣⴻⵏⵣⵉⵖ (ⵎⵓⵅⴰⵟⵟⴰⵟ) ⴰⵢ ⵍⴰ ⴷ-ⵢⴻⵜⵜⵉⵍⵉⵏ ⵙ ⵓⵎⵄⴰⵡⴻⵏ ⴷ ⵜⴷⵓⴽⵍⵉ ⵜⵓⵕⵓⴼⵉⵜ (ⴻⴰⵓ ⵉⵉ).

ⵉⵙⵙⴻⴼⵜⵉⵢⴻⵏ-ⴰ ⵙⵙⴻⴷⴷⴰⵏ ⵎⵍⵉⵃ ⵖⴻⵔ ⵙⴷⴰⵜ ⵜⵓⵇⵇⵏⴰ ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵣⴷⴰⵖⴻⵏ ⵖⴻⵔ ⵢⵉⵥⴻⴹⵡⴰⵏ ⵏ ⵓⵖⵔⴰⵎ ⴷ ⵓⵙⵙⵉⵣⴷⴻⴳ ⵏ ⵡⴰⵎⴰⵏ, ⵢⴻⵔⵏⴰ ⵢⴻⵡⵡⴻⴹ ⵡⴰⵢⴰ ⵖⴻⵔ 94% ⴷⴻⴳ ⵜⴻⵎⵏⴰⴹⵉⵏ ⵜⵉⵎⴷⵉⵏⴰⵏⵉⵏ ⴷ 80% ⴷⴻⴳ ⵜⴻⵎⵏⴰⴹⵉⵏ ⵏ ⵓⴳⴰⵎⴰ.

ⵍⴻⵣⵣⴰⵢⴻⵔ ⵜⴻⵙⵄⴰ, ⵉⵎⵉⵔ-ⴰ, 171 ⵏ ⵜⴻⵖⵙⴰⵔ (ⵎⴰⵃⴰⵟⵟⴰⵜ) ⵏ ⵓⵙⵙⵉⵣⴷⴻⴳ ⵏ ⵡⴰⵎⴰⵏ ⵢⵓⵎⵙⴻⵏ ⵢⴻⵔⵏⴰ ⵙⵄⴰⵏⵜ ⵜⴰⵣⵎⴻⵔⵜ ⵏ ⵓⵊⴻⵎⵎⴰⵍ ⵏ 900 ⵏ ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵍⵢⵓⵏⴻⵏ ⵏ ⵢⵉⵎⵉⵜⵔⴻⵏ ⵉⴳⴰⵙⴰⵙⴻⵏ (ⵎ3), ⵢⵉⵍⵉ ⴷⴻⴳ 2000, ⵜⴻⵍⵍⴰ ⵜⴻⵙⵄⴰ ⴰⵍⴰ 10 ⵏ ⵜⴻⵖⵙⴰⵔ.

« ⵓⵙⵙⵉⵙⴻⵏ-ⴰ (ⵎⴰⴵⵀⵓⴷⴰⵜ) ⴵⴵⴰⵏ ⵜⴰⵎⵓⵔⵜ ⴰⴷ ⵜⴻⵙⵙⴻⵎⵖⴻⵔ ⵜⵉⵣⴻⵎⵎⴰⵔ-ⵏⵏⴻⵙ ⵏ ⵓⵙⵙⵉⵣⴷⴻⴳ ⵏ ⵡⴰⵎⴰⵏ. ⴷⴻⴳ 2000, ⵜⴻⵍⵍⴰ ⵜⴻⵙⵄⴰ ⵜⴰⵣⵎⴻⵔⵜ ⵏ ⵓⵖⵔⴰⵎ ⵏ ⵡⴰⵎⴰⵏ ⵢⵓⵎⵙⴻⵏ ⵉ 1,3 ⴷ ⴰⵎⴻⵍⵢⵓⵏ ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵣⴷⴰⵖⴻⵏ, ⵎⴰⵛⴰ ⴷⴻⴳ 2013, ⵜⴻⵡⵡⴻⴹ ⴰⴷ ⵜⴻⵙⵄⵓ ⵜⴰⵣⵎⴻⵔⵜ ⵏ ⵓⵖⵔⴰⵎ ⵏ ⵡⴰⵎⴰⵏ ⵉ 12,4 ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵍⵢⵓⵏⴻⵏ ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵣⴷⴰⵖⴻⵏ », ⵖⴻⴼ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵏⵏⴰ ⵍⴽⴰⵖⴻⴹ-ⴰ ⴰⵢ ⴷ-ⵉⵀⴻⵢⵢⴰ ⵓⵖⵍⵉⴼ ⴷ ⵜⴷⵓⴽⵍⵉ ⵜⵓⵕⵓⴼⵉⵜ.

ⴷ ⴰⵛⵓ ⴽⴰⵏ, ⴰⵖⵔⴰⵎ ⴷ ⵓⵙⵙⵉⵣⴷⴻⴳ ⵏ ⵡⴰⵎⴰⵏ ⵎⴰⵣⴰⵍ-ⵉⵜ ⴷ ⴰⵛⵔⵉⵔⵔⴻⵡ ⴰⵎⴻⵇⵔⴰⵏ ⴰⵢ ⵢⴻⵙⵙⴻⴼⴽ ⴰⴷ ⵜ-ⵜⵇⴰⴱⴻⵍ ⵍⴻⵣⵣⴰⵢⴻⵔ ⴷⴻⴳ 15 ⵏ ⵢⵉⵙⴻⴳⴳⴰⵙⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵜⵜⴻⴷⴷⵓⵏ ⵙ ⵜⵓⵇⵇⵏⴰ ⵏ ⵡⴰⴽⴽ ⵉⵎⴻⵣⴷⴰⵖⴻⵏ ⵏ ⵜⵎⵓⵔⵜ ⵖⴻⵔ ⵓⵥⴻⴹⴹⴰ ⵏ ⵓⵖⵔⴰⵎ ⵏ ⵡⴰⵎⴰⵏ ⴷ ⵡⵉⵏ ⵏ ⵓⵙⵙⵉⵣⴷⴻⴳ, ⵢⴻⵔⵏⴰ ⴰⵔⵎⴰ ⴷ ⴰⵙⵙ-ⵏⵏⵉ ⴰⴷ ⵜⴻⵙⵙⵉⵡⴻⴹ ⵍⴻⵣⵣⴰⵢⴻⵔ ⵖⴻⵔ ⵢⵉⵙⵡⵉ ⵡⵉⵙ 6 ⵏ ⵓⵙⵏⴻⴼⵍⵉ (ⵜⴰⵏⵎⵉⵢⴰ) ⴰⴷⵓⵎⴰⵏ ⵏ ⵢⵉⵖⵍⴰⵏⴻⵏ ⵢⴻⴷⴷⵓⴽⴽⵍⴻⵏ ⵉ 2030 ⵢⴻⵔⵣⴰⵏ ⵜⵓⵇⵇⵏⴰ ⵏ ⵡⴰⴽⴽ ⵉⵎⴻⵣⴷⴰⵖⴻⵏ ⵖⴻⵔ ⵓⵥⴻⴹⴹⴰ ⵏ ⵡⴰⵎⴰⵏ ⵏ ⵜⵉⵙⵙⵉⵜ ⴷ ⵡⵉⵏ ⵏ ⵓⵖⵔⴰⵎ ⵏ ⵡⴰⵎⴰⵏ ⵢⵓⵎⵙⴻⵏ.