Asebter amenzawi : Tameẓla gar ileqman

Seg Tasanayt s tmaziɣt imunen
Neggez ar: ẓer isebtar, anadi
Ajerriḍ 1: Ajerriḍ 1:
Talwit d umsuɣal deg Mali: llan-d yisurifen ɣer sdat (Iɣlanen Yeddukklen)
+
Tinegwa n lbenyan: tenqes tfatuṛt n waǧaw deg 2015
  
NEW YORK (Tuddsa n Yiɣlanen Yeddukklen) Yenna-d usemyaddas (munassiq) alsan amnaḍan n Yiɣlanen Yeddukklen i Ssaḥel, Toby Lanzer, d akken llan-d yisurifen ɣer sdat deg Mali seg wasmi ay yettwastenya Umtawa (ittifaq) i Talwit d Umsuɣal ay d-yefrurin seg lemcawṛat n Lezzayer, ɣef wakken ay d-yenna yiwen n ulɣu n Yiɣlanen Yeddukklen ass n lḥedd.
+
LEZZAYER TAMANEɣT Tenqes tfatuṛt n waǧaw n tnegwa n lbenyan deg 2015 yerna tesqam-d 2,54 n yimelyaṛen n yidulaṛen, deg wakud aydeg ay d-tesqam 3,35 n yimelyaṛen n yidulaṛen deg 2014. S waya, yella-d unqas n 24,1% deg 2015, ɣef wakken ay aɣ-d-tenna tedwant.
  
« Llan-d yisurifen d imeqranen am uɛawed n urẓam n waṭas n yiɣerbazen d usselhu deg wawwaḍ ɣer waman d tdawsa (ṣiḥḥa) », ɣef wakken ay d-yenna Mass Lanzer ay d-iwekkden d akken « akemmel n yiriri n yiduba n uwanak (dawla) d ayen yesɛan azal d ameqran deg usseǧhed n wayen ay d-yettwakesben d lecɣal n uɛawed n urfad n tmurt » s uɛawen n tuddsiwin talsanin d usnefli.
+
D acu kan, tasmekta (kammiyya) ay d-yettwaǧwen terna yerna tewweḍ ɣer 12,73 n yimelyunen n yiṭunen deg 2015, yili deg 2014, tasmekta tewweḍ ɣer 10,65 n yimelyunen n yiṭunen. S waya, terna tesmekta n tnegwa n lbenyan ay d-yettwaǧwen s 19,45%, ɣef wakken ay d-yenna Wammas Aɣelnaw n Tsenselkimt d Taddadanin n Tedwant.
  
Deg tuzzya-nnes ɣef ugafa (camal) n Mali d Bamako deg tuɣdaḍt-nnes deg Mali gar 18 d 22 Yennayer, yemlal Mass Lanzer d yimaslaḍen (aɛḍa’) n unabaḍ amali, iduba idiganen d tuddsiwin n tmetti taɣarimt d tɣawsiwin talsanin.
+
Tafatuṛt n waǧaw n usiman (win n Portland, asiman ur yettwaneɣdem, asiman yellummnen, asiman imeswi, atg.) tewweḍ ɣer 473,81 n yimelyunen n yidulaṛen (6,6 n yimelyunen n yiṭunen), ma d deg 2014, tuǧew-d Lezzayer 537,8 n yimelyunen n yidulaṛen n usiman (6 n yimelyunen n yiṭunen. S waya, yella-d unqas n 12% deg ssuma d tmerniwt n 9,55% deg tesmekta.
  
Yedda Lanzer ɣer temdinin n Gao d Kidal akken ad yemlil imdanen ay tḥuza taluft yerna yerza ɣef yisenfaren alsanen (insaniyya) ay la d-yettilin din, ɣef wakken ay d-yenna ulɣu-a (bayan).
+
Deg wayen yerzan asɣar, tuǧew-d Lezzayer 639,82 n yimelyunen n yidulaṛen (3,08 n yimelyunen n yiṭunen) deg 2015, yili deg 2014, tuǧew-d 846,65 n yimelyunen n yidulaṛen (1,53 d amelyun n yiṭunen). Yella-d, s waya, unqas n 24,43% deg wazal d tmerniwt n 101% deg tesmekta.
  
Deg unrar, iger tamawt Mass Lanzer i lehhu ay d-yellan deg tmeddurt n medden s wuɣal n uḥric seg yixeddamen n uwanak ay d-yelhan s yimeẓla (xadamat) itwilanen d lemɛawna ay d-yettekken seg tuddsiwin talsanin.
+
Tafatuṛt n waǧaw n wuzzal d unfed (fulad) tenqes-d ɣer 1,38 d amelyun n yidulaṛen, yili deg 2014, tuǧew-d Lezzayer 1,88 d amelyun n yidulaṛen (d anqas n 26,7%), yerna ula d tasmekta tenqes-d ɣer 2,99 n yimelyunen n yiṭunen yili deg 2014, ttwaǧwen-d 3,04 n yimelyunen n yiṭunen n wuzzal d unfed (d ansaq s 1,6%).
  
Ass n ttlata yezrin, umaren yimaslaḍen n Useqqamu n Uḍfar n Umtawa i Talwit d Umsuɣal deg Mali s « yisurifen ay d-yellan ɣer sdat » deg ussefɛel n Umtawa-a ay yettwastenyan ussan n 15 Mayu d 20 Yunyu n 2015.
+
Deg wayen yerzan aǧaw n yifarisen n tsiṛamit (alajuṛ, timedlin, tiblaḍin d tɣawsiwin icuban aya), tenqes-d tfatuṛt ɣer 47,65 n yimelyunen n yidulaṛen deg wakud aydeg deg 2014, tuǧew-d Lezzayer 80,71 n yimelyunen n yidulaṛen (d anqas n 41%), ma d tasmekta ay d-yettwaǧwen tenqes-d ɣer 48.554,51 n yiṭunen, yili deg 2014, tasmekta tewweḍ ɣer 53.025,89 n yiṭunen (d anqas n 8,43%).
  
Timlilit n yimaslaḍen n Useqqamu-a tella-d ass n letniyen yezrin deg Lezzayer Tamaneɣt s uḥdaṛ n yigensasen (mumattilin) n 3 n yidisan ay yestenyan Amtawa-nni (anabaḍ, Tasemyuddest n Yimussa n Uzawad d Tɣerɣert n Lezzayer), akk imaslaḍen n Tebdammast (Lezzayer, Nijir, Muriṭanya, Burkina Faso, Čad, Nijirya, Fṛansa, Iwanaken Yeddukklen n Temrikt, Tuddsa n Yiɣlanen Yeddukklen-MINUSMA, Tadukli Tafriqit-MISAHEL, Amɣiwan Adamsan n Yiwanaken n Tefriqt n Utaramn, Tadukli Tuṛufit d Tuddsa n Umyalel Islaman).
+
S umata, anqas-a deg tfatuṛt n waǧaw n tnegwa n lbenyan yebda-d seg tezwara n 2015, yerna yella-d ladɣa imi ay tenqes ssuma n umur ameqran seg tnegwa-a deg umaḍal, am wakken daɣ ay d-yella ɣef lǧal n ussebɣes n uwanak (dawla) adzayri akken ad ttwasseqdacent tnegwa n lbenyan ay d-yettwaxedmen deg tmurt i usmal (tarqiya) n sselɛa taɣelnawt d uḥbas n waǧaw.

Tasiwelt n wass 13:58, 25 Yennayer 2016

ⵜⵉⵏⴻⴳⵡⴰ ⵏ ⵍⴱⴻⵏⵢⴰⵏ: ⵜⴻⵏⵇⴻⵙ ⵜⴼⴰⵜⵓⵕⵜ ⵏ ⵡⴰⴵⴰⵡ ⴷⴻⴳ 2015

ⵍⴻⵣⵣⴰⵢⴻⵔ ⵜⴰⵎⴰⵏⴻⵖⵜ – ⵜⴻⵏⵇⴻⵙ ⵜⴼⴰⵜⵓⵕⵜ ⵏ ⵡⴰⴵⴰⵡ ⵏ ⵜⵏⴻⴳⵡⴰ ⵏ ⵍⴱⴻⵏⵢⴰⵏ ⴷⴻⴳ 2015 ⵢⴻⵔⵏⴰ ⵜⴻⵙⵇⴰⵎ-ⴷ 2,54 ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵍⵢⴰⵕⴻⵏ ⵏ ⵢⵉⴷⵓⵍⴰⵕⴻⵏ, ⴷⴻⴳ ⵡⴰⴽⵓⴷ ⴰⵢⴷⴻⴳ ⴰⵢ ⴷ-ⵜⴻⵙⵇⴰⵎ 3,35 ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵍⵢⴰⵕⴻⵏ ⵏ ⵢⵉⴷⵓⵍⴰⵕⴻⵏ ⴷⴻⴳ 2014. ⵙ ⵡⴰⵢⴰ, ⵢⴻⵍⵍⴰ-ⴷ ⵓⵏⵇⴰⵙ ⵏ 24,1% ⴷⴻⴳ 2015, ⵖⴻⴼ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴰⵖ-ⴷ-ⵜⴻⵏⵏⴰ ⵜⴻⴷⵡⴰⵏⵜ.

ⴷ ⴰⵛⵓ ⴽⴰⵏ, ⵜⴰⵙⵎⴻⴽⵜⴰ (ⴽⴰⵎⵎⵉⵢⵢⴰ) ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵜⵜⵡⴰⴵⵡⴻⵏ ⵜⴻⵔⵏⴰ ⵢⴻⵔⵏⴰ ⵜⴻⵡⵡⴻⴹ ⵖⴻⵔ 12,73 ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵍⵢⵓⵏⴻⵏ ⵏ ⵢⵉⵟⵓⵏⴻⵏ ⴷⴻⴳ 2015, ⵢⵉⵍⵉ ⴷⴻⴳ 2014, ⵜⴰⵙⵎⴻⴽⵜⴰ ⵜⴻⵡⵡⴻⴹ ⵖⴻⵔ 10,65 ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵍⵢⵓⵏⴻⵏ ⵏ ⵢⵉⵟⵓⵏⴻⵏ. ⵙ ⵡⴰⵢⴰ, ⵜⴻⵔⵏⴰ ⵜⴻⵙⵎⴻⴽⵜⴰ ⵏ ⵜⵏⴻⴳⵡⴰ ⵏ ⵍⴱⴻⵏⵢⴰⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵜⵜⵡⴰⴵⵡⴻⵏ ⵙ 19,45%, ⵖⴻⴼ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵏⵏⴰ ⵡⴰⵎⵎⴰⵙ ⴰⵖⴻⵍⵏⴰⵡ ⵏ ⵜⵙⴻⵏⵙⴻⵍⴽⵉⵎⵜ ⴷ ⵜⴰⴷⴷⴰⴷⴰⵏⵉⵏ ⵏ ⵜⴻⴷⵡⴰⵏⵜ.

ⵜⴰⴼⴰⵜⵓⵕⵜ ⵏ ⵡⴰⴵⴰⵡ ⵏ ⵓⵙⵉⵎⴰⵏ (ⵡⵉⵏ ⵏ ⵒⵧⵔⵜⵍⴰⵏⴷ, ⴰⵙⵉⵎⴰⵏ ⵓⵔ ⵢⴻⵜⵜⵡⴰⵏⴻⵖⴷⴻⵎ, ⴰⵙⵉⵎⴰⵏ ⵢⴻⵍⵍⵓⵎⵎⵏⴻⵏ, ⴰⵙⵉⵎⴰⵏ ⵉⵎⴻⵙⵡⵉ, ⴰⵜⴳ.) ⵜⴻⵡⵡⴻⴹ ⵖⴻⵔ 473,81 ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵍⵢⵓⵏⴻⵏ ⵏ ⵢⵉⴷⵓⵍⴰⵕⴻⵏ (6,6 ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵍⵢⵓⵏⴻⵏ ⵏ ⵢⵉⵟⵓⵏⴻⵏ), ⵎⴰ ⴷ ⴷⴻⴳ 2014, ⵜⵓⴵⴻⵡ-ⴷ ⵍⴻⵣⵣⴰⵢⴻⵔ 537,8 ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵍⵢⵓⵏⴻⵏ ⵏ ⵢⵉⴷⵓⵍⴰⵕⴻⵏ ⵏ ⵓⵙⵉⵎⴰⵏ (6 ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵍⵢⵓⵏⴻⵏ ⵏ ⵢⵉⵟⵓⵏⴻⵏ. ⵙ ⵡⴰⵢⴰ, ⵢⴻⵍⵍⴰ-ⴷ ⵓⵏⵇⴰⵙ ⵏ 12% ⴷⴻⴳ ⵙⵙⵓⵎⴰ ⴷ ⵜⵎⴻⵔⵏⵉⵡⵜ ⵏ 9,55% ⴷⴻⴳ ⵜⴻⵙⵎⴻⴽⵜⴰ.

ⴷⴻⴳ ⵡⴰⵢⴻⵏ ⵢⴻⵔⵣⴰⵏ ⴰⵙⵖⴰⵔ, ⵜⵓⴵⴻⵡ-ⴷ ⵍⴻⵣⵣⴰⵢⴻⵔ 639,82 ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵍⵢⵓⵏⴻⵏ ⵏ ⵢⵉⴷⵓⵍⴰⵕⴻⵏ (3,08 ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵍⵢⵓⵏⴻⵏ ⵏ ⵢⵉⵟⵓⵏⴻⵏ) ⴷⴻⴳ 2015, ⵢⵉⵍⵉ ⴷⴻⴳ 2014, ⵜⵓⴵⴻⵡ-ⴷ 846,65 ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵍⵢⵓⵏⴻⵏ ⵏ ⵢⵉⴷⵓⵍⴰⵕⴻⵏ (1,53 ⴷ ⴰⵎⴻⵍⵢⵓⵏ ⵏ ⵢⵉⵟⵓⵏⴻⵏ). ⵢⴻⵍⵍⴰ-ⴷ, ⵙ ⵡⴰⵢⴰ, ⵓⵏⵇⴰⵙ ⵏ 24,43% ⴷⴻⴳ ⵡⴰⵣⴰⵍ ⴷ ⵜⵎⴻⵔⵏⵉⵡⵜ ⵏ 101% ⴷⴻⴳ ⵜⴻⵙⵎⴻⴽⵜⴰ.

ⵜⴰⴼⴰⵜⵓⵕⵜ ⵏ ⵡⴰⴵⴰⵡ ⵏ ⵡⵓⵣⵣⴰⵍ ⴷ ⵓⵏⴼⴻⴷ (ⴼⵓⵍⴰⴷ) ⵜⴻⵏⵇⴻⵙ-ⴷ ⵖⴻⵔ 1,38 ⴷ ⴰⵎⴻⵍⵢⵓⵏ ⵏ ⵢⵉⴷⵓⵍⴰⵕⴻⵏ, ⵢⵉⵍⵉ ⴷⴻⴳ 2014, ⵜⵓⴵⴻⵡ-ⴷ ⵍⴻⵣⵣⴰⵢⴻⵔ 1,88 ⴷ ⴰⵎⴻⵍⵢⵓⵏ ⵏ ⵢⵉⴷⵓⵍⴰⵕⴻⵏ (ⴷ ⴰⵏⵇⴰⵙ ⵏ 26,7%), ⵢⴻⵔⵏⴰ ⵓⵍⴰ ⴷ ⵜⴰⵙⵎⴻⴽⵜⴰ ⵜⴻⵏⵇⴻⵙ-ⴷ ⵖⴻⵔ 2,99 ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵍⵢⵓⵏⴻⵏ ⵏ ⵢⵉⵟⵓⵏⴻⵏ ⵢⵉⵍⵉ ⴷⴻⴳ 2014, ⵜⵜⵡⴰⴵⵡⴻⵏ-ⴷ 3,04 ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵍⵢⵓⵏⴻⵏ ⵏ ⵢⵉⵟⵓⵏⴻⵏ ⵏ ⵡⵓⵣⵣⴰⵍ ⴷ ⵓⵏⴼⴻⴷ (ⴷ ⴰⵏⵙⴰⵇ ⵙ 1,6%).

ⴷⴻⴳ ⵡⴰⵢⴻⵏ ⵢⴻⵔⵣⴰⵏ ⴰⴵⴰⵡ ⵏ ⵢⵉⴼⴰⵔⵉⵙⴻⵏ ⵏ ⵜⵙⵉⵕⴰⵎⵉⵜ (ⴰⵍⴰⵊⵓⵕ, ⵜⵉⵎⴻⴷⵍⵉⵏ, ⵜⵉⴱⵍⴰⴹⵉⵏ ⴷ ⵜⵖⴰⵡⵙⵉⵡⵉⵏ ⵉⵛⵓⴱⴰⵏ ⴰⵢⴰ), ⵜⴻⵏⵇⴻⵙ-ⴷ ⵜⴼⴰⵜⵓⵕⵜ ⵖⴻⵔ 47,65 ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵍⵢⵓⵏⴻⵏ ⵏ ⵢⵉⴷⵓⵍⴰⵕⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵡⴰⴽⵓⴷ ⴰⵢⴷⴻⴳ ⴷⴻⴳ 2014, ⵜⵓⴵⴻⵡ-ⴷ ⵍⴻⵣⵣⴰⵢⴻⵔ 80,71 ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵍⵢⵓⵏⴻⵏ ⵏ ⵢⵉⴷⵓⵍⴰⵕⴻⵏ (ⴷ ⴰⵏⵇⴰⵙ ⵏ 41%), ⵎⴰ ⴷ ⵜⴰⵙⵎⴻⴽⵜⴰ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵜⵜⵡⴰⴵⵡⴻⵏ ⵜⴻⵏⵇⴻⵙ-ⴷ ⵖⴻⵔ 48.554,51 ⵏ ⵢⵉⵟⵓⵏⴻⵏ, ⵢⵉⵍⵉ ⴷⴻⴳ 2014, ⵜⴰⵙⵎⴻⴽⵜⴰ ⵜⴻⵡⵡⴻⴹ ⵖⴻⵔ 53.025,89 ⵏ ⵢⵉⵟⵓⵏⴻⵏ (ⴷ ⴰⵏⵇⴰⵙ ⵏ 8,43%).

ⵙ ⵓⵎⴰⵜⴰ, ⴰⵏⵇⴰⵙ-ⴰ ⴷⴻⴳ ⵜⴼⴰⵜⵓⵕⵜ ⵏ ⵡⴰⴵⴰⵡ ⵏ ⵜⵏⴻⴳⵡⴰ ⵏ ⵍⴱⴻⵏⵢⴰⵏ ⵢⴻⴱⴷⴰ-ⴷ ⵙⴻⴳ ⵜⴻⵣⵡⴰⵔⴰ ⵏ 2015, ⵢⴻⵔⵏⴰ ⵢⴻⵍⵍⴰ-ⴷ ⵍⴰⴷⵖⴰ ⵉⵎⵉ ⴰⵢ ⵜⴻⵏⵇⴻⵙ ⵙⵙⵓⵎⴰ ⵏ ⵓⵎⵓⵔ ⴰⵎⴻⵇⵔⴰⵏ ⵙⴻⴳ ⵜⵏⴻⴳⵡⴰ-ⴰ ⴷⴻⴳ ⵓⵎⴰⴹⴰⵍ, ⴰⵎ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴷⴰⵖ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵍⵍⴰ ⵖⴻⴼ ⵍⴵⴰⵍ ⵏ ⵓⵙⵙⴻⴱⵖⴻⵙ ⵏ ⵓⵡⴰⵏⴰⴽ (ⴷⴰⵡⵍⴰ) ⴰⴷⵣⴰⵢⵔⵉ ⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⴷ ⵜⵜⵡⴰⵙⵙⴻⵇⴷⴰⵛⴻⵏⵜ ⵜⵏⴻⴳⵡⴰ ⵏ ⵍⴱⴻⵏⵢⴰⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵜⵜⵡⴰⵅⴻⴷⵎⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵜⵎⵓⵔⵜ ⵉ ⵓⵙⵎⴰⵍ (ⵜⴰⵔⵇⵉⵢⴰ) ⵏ ⵙⵙⴻⵍⵄⴰ ⵜⴰⵖⴻⵍⵏⴰⵡⵜ ⴷ ⵓⵃⴱⴰⵙ ⵏ ⵡⴰⴵⴰⵡ.