|
|
(746 n tisiwal tibusarin af amseqdac ur ttumlalent ara) |
Ajerriḍ 1: |
Ajerriḍ 1: |
− | | + | lezZAYER |
− | Tifin n yiwet n txeclawt tagmanant tameẓdut deg tallunt tagritrit
| + | |
− | | + | |
− | WACINTUN– Ufan-d kra n yimussanen, deg tallunt tagritrit, yiwet n txeclawt tagmanant (ǧuzay’a ɛuḍwiyya) tamẓdut yetturaren dduṛ s wazal-nnes deg tudert, yernu d ta ay d taxeclawt tameẓdut tamezwarut ay d-ufan beṛṛa i unagraw afukan, ɣef wakken ay d-nnan ass n ttlata.
| + | |
− | | + | |
− | Ta d taxeclawt takiṛalit, ur d-tettrusu txeclawt niḍen deg wemkan-nnes, yernu tcuba, s waya, aqeffaz n ufus ayeffus ur yezmiren ad yemmels deg ufus azelmaḍ, yernu ta d yiwet seg ṣṣifat n txeclawin tisnudranin (byuluǧiyya).
| + | |
− | | + | |
− | Ufan-d taxeclawt-a deg yiwen n usigna d ameqran n uɣebbar d lgaz ay d-yusan sdat tlemmast n Webrid n Walim (amazellaw-nneɣ [maǧarra]), d tamnaḍt n tallunt aydeg d-ufan amur ameqran seg 180-nni n txeclawin ay yettwassnen deg tallunt ar ass-a.
| + | |
− | | + | |
− | « Ta d yiwet seg txeclawin timeẓda (muɛaqqada) akk ay d-ufan ar ass-a deg tallunt tagritrit », ɣef wakken ay d-yenna Brandon Carroll, d amnadi deg Usudu n Tesnatwilt n Kalifuṛnya (Caltec) deg Pasadena (Kalifuṛnya), yellan d yiwen seg yimeskaren igejdanen n tegrut-a.
| + | |
− | | + | |
− | Walan yimesnallunen, yagi, tixeclawin tikiṛaliyin deg tuḍutin (nayazik) d yesmilen (mudannabat) n unagraw-nneɣ afukan, ɣef wakken ay d-nnan yemnadiyen-a.
| + | |
− | | + | |
− | Tagrut-a (ikticaf) ay d-yellan s yiwen n uṛadyutikiskup ay izemren ad d-yeḍḍef anhezzi n txeclawin, qeddmen-tt-id deg usarag n Tiddukla Tamarikanit n Tesnallunt ay la d-yettilin dduṛt-a deg San Diego (Kalifuṛnya). Ssuffɣen-d yemnadiyen-a anadi-nsen deg wuḍḍun aneggaru n tesɣunt tamarikanit n Science.
| + | |
− | | + | |
− | Imexluqen imuddiren n Wakal sɛan tigrawin n txeclawin yebḍan ɣef txeclawin « timyeffusin » d txeclawin « timzelmaḍin », am yifassen.
| + | |
− | | + | |
− | Tixeclawin tikiṛaliyin ttemcabint akk deg ṣṣifat-nsent tifizikanin, ama d timyeffusin neɣ d timzelmaḍin, maca imexluqen imuddiren sseqdacen yiwet kan n tsenfelt seg txeclawin-a deg yikalaten-nsen isnudranen.
| + | |
− | | + | |
− | S waya, kra n txeclawin n yimexluqen imuddiren, am yimaɣusen aminiyen (aḥmiḍa aminiyya) ur llint s ṣṣifa tamzelmaḍt, ma d tixeclawin n yisekṛen n wadiyan d tixeclawin timyeffusin akken ma llant.
| + | |
− | | + | |
− | Ar ass-a, ur neẓri seg wansi ay d-tusa ṣṣifa-a n « tkiṛalit » deg temṣukt (haykal) n tudert.
| + | |
− | | + | |
− | Imussanen ssaramen dakken tagrut-a ad ten-teǧǧ ad fehmen aya ugar, acku asigna agritri yesɛa akk iferdisen n llsas ay yettekkan deg tlalit n unagraw-nneɣ afukan.
| + | |
− | | + | |
− | « D ta ay d taxeclawt tamezwarut ay d-nufa deg tallunt yernu tesɛa ṣṣifa n tkiṛalit, yernu yezmer ad aɣ-yeǧǧ waya ad nefhem talalit n txeclawin-a tizarudranin deg umeɣrad (kawn) d dduṛ ay zemrent ad t-urarent deg laṣel n tudert », ɣef wakken ay d-yenna Brett McGuire, d amsekrar (kimya’i) seg Usanay Aɣelnaw n Tṛadyusnallunt (NRAO) n Charlottesvill deg Virginia, yiwen seg yimeskaren n tezrawt-a.
| + | |
− | | + | |
− | Taxeclawt-a takiṛalit ufan-tt-id deg tanigt (uksid) n wepṛupilan. Imir-a, imnadiyen ad nadi ad ẓren ma tella d taxeclawt tamzelmaḍt neɣ d tamyeffust.
| + | |