Asebter amenzawi : Tameẓla gar ileqman

Seg Tasanayt s tmaziɣt imunen
Neggez ar: ẓer isebtar, anadi
Ajerriḍ 1: Ajerriḍ 1:
 
    
 
    
Ttawilat imaynuten i usnerni n usselmed n tmaziɣt (Aseqqamu Unnig i Timmuzɣa)
+
Timenɣiwt n umeɣnas ay yennuɣen ɣef Ldzayer, Henri Curiel, iban-d bab-nnes
  
 +
 +
 +
LDZAYER TAMANEƔT – Henri Curiel, d ameɣnas ay yennuɣen ɣef Ldzayer, yettwenɣ deg wass n 4 Mayu 1978 deg Paris, d acu kan, win ay t-yenɣan ur d-iban ara armi d ussan-a s tuffɣa n udlis n « Le roman vrai d’un fasciste français » (Ungal n tidet n yiwen n ufaci afṛensis), aydeg bab-nnes ay yettekkan deg yiwet n tuddsa n uyeffus ameḍḍarfu ay iqerben ɣer « ssrabes ifṛensisen » yesteɛṛef s tmenɣiwt n Curiel.
 +
 +
Deg wass n 4 Mayu 1978, Henri Curiel nɣan-t sin n yirgazen ur yettwassnen s rrṣaṣ deg umsawen n lbaṭima aydeg yezdeɣ, deg Paris.
 +
 +
 +
René Resciniti de Says, yettekkan deg tegrawt n Action française ay iqerben ɣer « ssrabes ifṛensisen » d yimkariyen n Bob Dénard, yemmut deg 2012, yerna yura-d deg udlis ay d-yeffɣen sdeffir tmettant-nnes, dakken yettekka deg tmenɣiwt n umeɣnas n uzelmaḍ ameḍḍaruf, Pierre Goldman, d tin n Henri Curiel, yili seg yidis n unabaḍ afṛensis, tamsalt n tmenɣiwin-a tettwaxtem. 
 +
 +
Hneri Curiel ilul deg wass n 13 Ctembeṛ 1914 deg Lqahira (Maṣer) deg yiwet n twacult tanesbaɣurt ay d-yusan seg Ṭṭalyan. Baba-s yella ixeddem deg tbanka. Henri Curiel yella yettnaɣ seg wul mgal ussehres (listiɛmaṛ) yerna yekka tudert-nnes d ameɣnas i lmend n uslelli n tmura, ladɣa tid n Tefriqt. 
 +
 +
Deg 1956, yebda ixeddem i lmend n uzarug (listiqlal) n Ldzayer, dɣa yessebded-d Amussu mgal ussehres afṛensis, am wakken ay yella ixeddem s tuffra deg « uẓeḍḍa n Jeanson » n wid « yettawin tibalizin » i lmend n uɛawen n yimeɣnasen n uslelli n Ldzayer.
 +
 +
Curiel yefka-d akk ayen yesɛa deg uxeddim-nnes, yerna iɛawen imjahden n Terni n uslelli aɣelnaw (FLN) s tmussni-nnes meɣɣren deg unrar n uɣnas.
 +
 +
Asmi ay d-yettwakcef « uẓeḍḍa n Jeanson » yerna ttwaḍḍfen aṭas seg wid ay yettekkan deg-s deg 1960, Henri Curiel yessebded-d aẓeḍḍa niḍen n « yimawayen n tbalizin » akken ad d-yexlef aqbur-nni yerna ad ikemmel ccɣel. 
 +
 +
Jean Tabet, d ameɣnas i lmend n Ldzayer yerna d imḍebber deg uẓeḍḍa n « Curiel » deg tallit-nni, yenna-d dakken Henri Curiel « yella d agrawal n tidet yerna yella yettnaɣ ɣef waṭas n temsal timeqranin deg umaḍal, ama deg unrar n uḥaṛeb n tehrest neɣ deg win n uḥaṛeb n tfacit ».
 +
 +
Imi ay yettekka deg yimenɣi i lmend n uslelli n Ldzayer, Henri Curiel yettwaḍḍef ass n 20 Ṭuber 1960, sakkin yettwaḥbes 18 n wayyuren deg lḥebs n Fresne (deg Fṛansa). Asmi ay ttwastenyan yimtawayen n Evian, deg Meɣres n 1962, bran-as-d.
 +
 +
 +
D timenɣiwt « tasertit », yekcef-d bab-nnes iman-nnes
 +
 +
Henri Curiel ikemmel imenɣi-nnes mgal ussehres s ussileɣ n yimeɣnasen yellan ttnaɣen ɣef temsal niḍen. Deg yiseggasen n 1970, Curiel yella-d d abdammas deg yinermisen ay d-yellan gar yilwaẓriyen (wid yebɣan talwit) isṛayiliyin d yifalesṭiniyen, uqbel ma nɣan-t deg 1978.
 
   
 
   
BGAYET – « Akken kan ara yebdu useggas aɣurbiz amaynu », ad d-ttwaheyyin ttawilat imaynuten i usnerni n usselmed n tmaziɣt, ɣef wakken ay d-yenna ass n ssebt deg Bgayet umaru amatu n Useqqamu unnig i timmuzɣa.
+
Ula ma tamsalt n tmenɣiwt-a tettwaɣleq, 37 n yiseggasen sdeffir tmettant-nnes, iban-d yiwen n urgaz ay yesteɛṛfen i tikkelt tamezwarut dakken timenɣiwt-a d « tasertit » deg udlis umi isemma « Le roman vrai d’un fasciste français » (Ungal n tidet n yiwen n ufaci afṛensis).
 
   
 
   
Mass Assad El Hachemi yessawel-d deg tezwara n yiwet n tɣimit n ussileɣ i lmend n « uɣellet n uḍris aseklan i usselmed », yerna yenna-d dakken iduba ɛewwlen ad d-fken ugar n yimukan i yiselmaden, d acu kan, assekcem n yiselmaden ad d-yili s temsizwert.
+
Resciniti de Says iwekkel yiwen n uneɣmas, Christian Rol, akken ad as-d-yaru adlis-nnes, dɣa yeḥka-as-d ɣef wacu d wamek ay yenɣa Curiel. Seg tama niḍen, yenna-d dakken win ay yefkan ttesriḥ i tmenɣiwt-a d Pierre Debizet, imḍebber n SAC (Action active unique – Tigawt turmidt tayiwent), d yiwet n temlict n ukabar n de Gaulle.
 
   
 
   
Amḍan n wid ara d-yettwaskecmen werɛad ur d-iban, maca wid ara d-yettwaskecmen ad asen-gen aqeyyem d amatu deg tmehliwin n ussegmi (tteṛbeyya) n twilayt, yerna ad ttwaqeblen ɣef leḥsab n « wanect ay ḥwajen », ɣef wakken ay d-yenna.
+
Deg Yennayer n 2013, anmezruy Gilles Manceron, ay yesqedcen tisestanin (iḥtacen) d cchadat « timaynutin, aydeg yella laman yerna mṣadant », yenna-d dakken timenɣiwt n Curiel yettekka deg-s Umeẓlu afṛensis n ussefter uffiɣ d uḥaṛeb n usɣalli (Service français de documentation extérieure et de contre-espionnage).
 
   
 
   
« Ayen ay ḥwajent tmehliwin niḍen ad d-yili ɣef leḥsab n wanect ay yellan n wid ay d-ifuken tizrawin-nsen seg tesdawit yerna bɣan ad xedmen d iselmaden », ɣef wakken ay d-yenna.
+
Mass Manceron yenna-d dakken « lemmer timenɣiwt am ta iga-tt SDECE, aya ur d-yettili ara arma yeqbel uselway n Tegduda » ay yellan, deg tallit-nni d Valéry Giscard d’Estaing.
 
   
 
   
« Aya yettakf-d assirem », ɣef wakken ay d-yenna, am wakken ay d-iwekked dakken Aneɣlaf amenzu yebded d awizi ɣer yidis n Useqqamu Unnig i Timmuzɣa i lmend n « ussekcem cwiṭ, cwiṭ n tmaziɣt deg uɣerbaz » s ussewseɛ n usselmed n tmaziɣt beṛṛa i ḥdac-nni (11) n twilayin aydeg la tettwasselmad imir-a. Iswi n waya netta d aheyyi n llsas i usselmed imḥettem n tmaziɣt.
+
Taṛcibin n ssrabes uffiren ifṛensisen werɛad ur ttwaldint ara akken ad nẓer akk ayen yeqqnen ɣer tmenɣiwt-a.
 
   
 
   
Mass Assad ifuṛes, seg tama niḍen, akken ad d-yebder akk ttawilat ay ssefran ad ten-sqedcen i usnerni n tutlayt tamaziɣt s umata, ladɣa deg wayen yerzan assuffeɣ n yidlisen d uzraɛ n ttawilat n usselmed d ussileɣ n yimsilɣen.
+
Amazan afṛensis awenḍaẓri, Noël Mamère, yessuter assebded n tseqqamut n tsestant yerna yenna-d dakken « yessefk waya » i lmend n ccfawat n ugdud, am wakken ay as-isemma i tejrimt-a « d timenɣiwt ay iga uwanak ».

Tasiwelt n wass 10:47, 10 Mayu 2015

ⵜⵉⵎⴻⵏⵖⵉⵡⵜ ⵏ ⵓⵎⴻⵖⵏⴰⵙ ⴰⵢ ⵢⴻⵏⵏⵓⵖⴻⵏ ⵖⴻⴼ ⵍⴷⵣⴰⵢⴻⵔ, ⵀⴻⵏⵔⵉ ⵛⵓⵔⵉⴻⵍ, ⵉⴱⴰⵏ-ⴷ ⴱⴰⴱ-ⵏⵏⴻⵙ


ⵍⴷⵣⴰⵢⴻⵔ ⵜⴰⵎⴰⵏⴻƔⵜ – ⵀⴻⵏⵔⵉ ⵛⵓⵔⵉⴻⵍ, ⴷ ⴰⵎⴻⵖⵏⴰⵙ ⴰⵢ ⵢⴻⵏⵏⵓⵖⴻⵏ ⵖⴻⴼ ⵍⴷⵣⴰⵢⴻⵔ, ⵢⴻⵜⵜⵡⴻⵏⵖ ⴷⴻⴳ ⵡⴰⵙⵙ ⵏ 4 ⵎⴰⵢⵓ 1978 ⴷⴻⴳ ⵒⴰⵔⵉⵙ, ⴷ ⴰⵛⵓ ⴽⴰⵏ, ⵡⵉⵏ ⴰⵢ ⵜ-ⵢⴻⵏⵖⴰⵏ ⵓⵔ ⴷ-ⵉⴱⴰⵏ ⴰⵔⴰ ⴰⵔⵎⵉ ⴷ ⵓⵙⵙⴰⵏ-ⴰ ⵙ ⵜⵓⴼⴼⵖⴰ ⵏ ⵓⴷⵍⵉⵙ ⵏ « ⵍⴻ ⵔⵧⵎⴰⵏ ⵠⵔⴰⵉ ⴷ’ⵓⵏ ⴼⴰⵙⵛⵉⵙⵜⴻ ⴼⵔⴰⵏçⴰⵉⵙ » (ⵓⵏⴳⴰⵍ ⵏ ⵜⵉⴷⴻⵜ ⵏ ⵢⵉⵡⴻⵏ ⵏ ⵓⴼⴰⵛⵉ ⴰⴼⵕⴻⵏⵙⵉⵙ), ⴰⵢⴷⴻⴳ ⴱⴰⴱ-ⵏⵏⴻⵙ ⴰⵢ ⵢⴻⵜⵜⴻⴽⴽⴰⵏ ⴷⴻⴳ ⵢⵉⵡⴻⵜ ⵏ ⵜⵓⴷⴷⵙⴰ ⵏ ⵓⵢⴻⴼⴼⵓⵙ ⴰⵎⴻⴹⴹⴰⵔⴼⵓ ⴰⵢ ⵉⵇⴻⵔⴱⴻⵏ ⵖⴻⵔ « ⵙⵙⵔⴰⴱⴻⵙ ⵉⴼⵕⴻⵏⵙⵉⵙⴻⵏ » ⵢⴻⵙⵜⴻⵄⵕⴻⴼ ⵙ ⵜⵎⴻⵏⵖⵉⵡⵜ ⵏ ⵛⵓⵔⵉⴻⵍ.

ⴷⴻⴳ ⵡⴰⵙⵙ ⵏ 4 ⵎⴰⵢⵓ 1978, ⵀⴻⵏⵔⵉ ⵛⵓⵔⵉⴻⵍ ⵏⵖⴰⵏ-ⵜ ⵙⵉⵏ ⵏ ⵢⵉⵔⴳⴰⵣⴻⵏ ⵓⵔ ⵢⴻⵜⵜⵡⴰⵙⵙⵏⴻⵏ ⵙ ⵔⵔⵚⴰⵚ ⴷⴻⴳ ⵓⵎⵙⴰⵡⴻⵏ ⵏ ⵍⴱⴰⵟⵉⵎⴰ ⴰⵢⴷⴻⴳ ⵢⴻⵣⴷⴻⵖ, ⴷⴻⴳ ⵒⴰⵔⵉⵙ.


ⵔⴻⵏé ⵔⴻⵙⵛⵉⵏⵉⵜⵉ ⴷⴻ ⵙⴰⵢⵙ, ⵢⴻⵜⵜⴻⴽⴽⴰⵏ ⴷⴻⴳ ⵜⴻⴳⵔⴰⵡⵜ ⵏ ⴰⵛⵜⵉⵧⵏ ⴼⵔⴰⵏçⴰⵉⵙⴻ ⴰⵢ ⵉⵇⴻⵔⴱⴻⵏ ⵖⴻⵔ « ⵙⵙⵔⴰⴱⴻⵙ ⵉⴼⵕⴻⵏⵙⵉⵙⴻⵏ » ⴷ ⵢⵉⵎⴽⴰⵔⵉⵢⴻⵏ ⵏ ⴱⵧⴱ ⴷéⵏⴰⵔⴷ, ⵢⴻⵎⵎⵓⵜ ⴷⴻⴳ 2012, ⵢⴻⵔⵏⴰ ⵢⵓⵔⴰ-ⴷ ⴷⴻⴳ ⵓⴷⵍⵉⵙ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⴼⴼⵖⴻⵏ ⵙⴷⴻⴼⴼⵉⵔ ⵜⵎⴻⵜⵜⴰⵏⵜ-ⵏⵏⴻⵙ, ⴷⴰⴽⴽⴻⵏ ⵢⴻⵜⵜⴻⴽⴽⴰ ⴷⴻⴳ ⵜⵎⴻⵏⵖⵉⵡⵜ ⵏ ⵓⵎⴻⵖⵏⴰⵙ ⵏ ⵓⵣⴻⵍⵎⴰⴹ ⴰⵎⴻⴹⴹⴰⵔⵓⴼ, ⵒⵉⴻⵔⵔⴻ ⴳⵧⵍⴷⵎⴰⵏ, ⴷ ⵜⵉⵏ ⵏ ⵀⴻⵏⵔⵉ ⵛⵓⵔⵉⴻⵍ, ⵢⵉⵍⵉ ⵙⴻⴳ ⵢⵉⴷⵉⵙ ⵏ ⵓⵏⴰⴱⴰⴹ ⴰⴼⵕⴻⵏⵙⵉⵙ, ⵜⴰⵎⵙⴰⵍⵜ ⵏ ⵜⵎⴻⵏⵖⵉⵡⵉⵏ-ⴰ ⵜⴻⵜⵜⵡⴰⵅⵜⴻⵎ.

ⵀⵏⴻⵔⵉ ⵛⵓⵔⵉⴻⵍ ⵉⵍⵓⵍ ⴷⴻⴳ ⵡⴰⵙⵙ ⵏ 13 ⵛⵜⴻⵎⴱⴻⵕ 1914 ⴷⴻⴳ ⵍⵇⴰⵀⵉⵔⴰ (ⵎⴰⵚⴻⵔ) ⴷⴻⴳ ⵢⵉⵡⴻⵜ ⵏ ⵜⵡⴰⵛⵓⵍⵜ ⵜⴰⵏⴻⵙⴱⴰⵖⵓⵔⵜ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⵓⵙⴰⵏ ⵙⴻⴳ ⵟⵟⴰⵍⵢⴰⵏ. ⴱⴰⴱⴰ-ⵙ ⵢⴻⵍⵍⴰ ⵉⵅⴻⴷⴷⴻⵎ ⴷⴻⴳ ⵜⴱⴰⵏⴽⴰ. ⵀⴻⵏⵔⵉ ⵛⵓⵔⵉⴻⵍ ⵢⴻⵍⵍⴰ ⵢⴻⵜⵜⵏⴰⵖ ⵙⴻⴳ ⵡⵓⵍ ⵎⴳⴰⵍ ⵓⵙⵙⴻⵀⵔⴻⵙ (ⵍⵉⵙⵜⵉⵄⵎⴰⵕ) ⵢⴻⵔⵏⴰ ⵢⴻⴽⴽⴰ ⵜⵓⴷⴻⵔⵜ-ⵏⵏⴻⵙ ⴷ ⴰⵎⴻⵖⵏⴰⵙ ⵉ ⵍⵎⴻⵏⴷ ⵏ ⵓⵙⵍⴻⵍⵍⵉ ⵏ ⵜⵎⵓⵔⴰ, ⵍⴰⴷⵖⴰ ⵜⵉⴷ ⵏ ⵜⴻⴼⵔⵉⵇⵜ.

ⴷⴻⴳ 1956, ⵢⴻⴱⴷⴰ ⵉⵅⴻⴷⴷⴻⵎ ⵉ ⵍⵎⴻⵏⴷ ⵏ ⵓⵣⴰⵔⵓⴳ (ⵍⵉⵙⵜⵉⵇⵍⴰⵍ) ⵏ ⵍⴷⵣⴰⵢⴻⵔ, ⴷⵖⴰ ⵢⴻⵙⵙⴻⴱⴷⴻⴷ-ⴷ ⴰⵎⵓⵙⵙⵓ ⵎⴳⴰⵍ ⵓⵙⵙⴻⵀⵔⴻⵙ ⴰⴼⵕⴻⵏⵙⵉⵙ, ⴰⵎ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⵢⴻⵍⵍⴰ ⵉⵅⴻⴷⴷⴻⵎ ⵙ ⵜⵓⴼⴼⵔⴰ ⴷⴻⴳ « ⵓⵥⴻⴹⴹⴰ ⵏ ⵊⴻⴰⵏⵙⵧⵏ » ⵏ ⵡⵉⴷ « ⵢⴻⵜⵜⴰⵡⵉⵏ ⵜⵉⴱⴰⵍⵉⵣⵉⵏ » ⵉ ⵍⵎⴻⵏⴷ ⵏ ⵓⵄⴰⵡⴻⵏ ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵖⵏⴰⵙⴻⵏ ⵏ ⵓⵙⵍⴻⵍⵍⵉ ⵏ ⵍⴷⵣⴰⵢⴻⵔ.

ⵛⵓⵔⵉⴻⵍ ⵢⴻⴼⴽⴰ-ⴷ ⴰⴽⴽ ⴰⵢⴻⵏ ⵢⴻⵙⵄⴰ ⴷⴻⴳ ⵓⵅⴻⴷⴷⵉⵎ-ⵏⵏⴻⵙ, ⵢⴻⵔⵏⴰ ⵉⵄⴰⵡⴻⵏ ⵉⵎⵊⴰⵀⴷⴻⵏ ⵏ ⵜⴻⵔⵏⵉ ⵏ ⵓⵙⵍⴻⵍⵍⵉ ⴰⵖⴻⵍⵏⴰⵡ (ⴼⵍⵏ) ⵙ ⵜⵎⵓⵙⵙⵏⵉ-ⵏⵏⴻⵙ ⵎⴻⵖⵖⵔⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵓⵏⵔⴰⵔ ⵏ ⵓⵖⵏⴰⵙ.

ⴰⵙⵎⵉ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵜⵜⵡⴰⴽⵛⴻⴼ « ⵓⵥⴻⴹⴹⴰ ⵏ ⵊⴻⴰⵏⵙⵧⵏ » ⵢⴻⵔⵏⴰ ⵜⵜⵡⴰⴹⴹⴼⴻⵏ ⴰⵟⴰⵙ ⵙⴻⴳ ⵡⵉⴷ ⴰⵢ ⵢⴻⵜⵜⴻⴽⴽⴰⵏ ⴷⴻⴳ-ⵙ ⴷⴻⴳ 1960, ⵀⴻⵏⵔⵉ ⵛⵓⵔⵉⴻⵍ ⵢⴻⵙⵙⴻⴱⴷⴻⴷ-ⴷ ⴰⵥⴻⴹⴹⴰ ⵏⵉⴹⴻⵏ ⵏ « ⵢⵉⵎⴰⵡⴰⵢⴻⵏ ⵏ ⵜⴱⴰⵍⵉⵣⵉⵏ » ⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⴷ ⴷ-ⵢⴻⵅⵍⴻⴼ ⴰⵇⴱⵓⵔ-ⵏⵏⵉ ⵢⴻⵔⵏⴰ ⴰⴷ ⵉⴽⴻⵎⵎⴻⵍ ⵛⵛⵖⴻⵍ.

ⵊⴻⴰⵏ ⵜⴰⴱⴻⵜ, ⴷ ⴰⵎⴻⵖⵏⴰⵙ ⵉ ⵍⵎⴻⵏⴷ ⵏ ⵍⴷⵣⴰⵢⴻⵔ ⵢⴻⵔⵏⴰ ⴷ ⵉⵎⴹⴻⴱⴱⴻⵔ ⴷⴻⴳ ⵓⵥⴻⴹⴹⴰ ⵏ « ⵛⵓⵔⵉⴻⵍ » ⴷⴻⴳ ⵜⴰⵍⵍⵉⵜ-ⵏⵏⵉ, ⵢⴻⵏⵏⴰ-ⴷ ⴷⴰⴽⴽⴻⵏ ⵀⴻⵏⵔⵉ ⵛⵓⵔⵉⴻⵍ « ⵢⴻⵍⵍⴰ ⴷ ⴰⴳⵔⴰⵡⴰⵍ ⵏ ⵜⵉⴷⴻⵜ ⵢⴻⵔⵏⴰ ⵢⴻⵍⵍⴰ ⵢⴻⵜⵜⵏⴰⵖ ⵖⴻⴼ ⵡⴰⵟⴰⵙ ⵏ ⵜⴻⵎⵙⴰⵍ ⵜⵉⵎⴻⵇⵔⴰⵏⵉⵏ ⴷⴻⴳ ⵓⵎⴰⴹⴰⵍ, ⴰⵎⴰ ⴷⴻⴳ ⵓⵏⵔⴰⵔ ⵏ ⵓⵃⴰⵕⴻⴱ ⵏ ⵜⴻⵀⵔⴻⵙⵜ ⵏⴻⵖ ⴷⴻⴳ ⵡⵉⵏ ⵏ ⵓⵃⴰⵕⴻⴱ ⵏ ⵜⴼⴰⵛⵉⵜ ».

ⵉⵎⵉ ⴰⵢ ⵢⴻⵜⵜⴻⴽⴽⴰ ⴷⴻⴳ ⵢⵉⵎⴻⵏⵖⵉ ⵉ ⵍⵎⴻⵏⴷ ⵏ ⵓⵙⵍⴻⵍⵍⵉ ⵏ ⵍⴷⵣⴰⵢⴻⵔ, ⵀⴻⵏⵔⵉ ⵛⵓⵔⵉⴻⵍ ⵢⴻⵜⵜⵡⴰⴹⴹⴻⴼ ⴰⵙⵙ ⵏ 20 ⵟⵓⴱⴻⵔ 1960, ⵙⴰⴽⴽⵉⵏ ⵢⴻⵜⵜⵡⴰⵃⴱⴻⵙ 18 ⵏ ⵡⴰⵢⵢⵓⵔⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵍⵃⴻⴱⵙ ⵏ ⴼⵔⴻⵙⵏⴻ (ⴷⴻⴳ ⴼⵕⴰⵏⵙⴰ). ⴰⵙⵎⵉ ⴰⵢ ⵜⵜⵡⴰⵙⵜⴻⵏⵢⴰⵏ ⵢⵉⵎⵜⴰⵡⴰⵢⴻⵏ ⵏ ⴻⵠⵉⴰⵏ, ⴷⴻⴳ ⵎⴻⵖⵔⴻⵙ ⵏ 1962, ⴱⵔⴰⵏ-ⴰⵙ-ⴷ.


ⴷ ⵜⵉⵎⴻⵏⵖⵉⵡⵜ « ⵜⴰⵙⴻⵔⵜⵉⵜ », ⵢⴻⴽⵛⴻⴼ-ⴷ ⴱⴰⴱ-ⵏⵏⴻⵙ ⵉⵎⴰⵏ-ⵏⵏⴻⵙ

ⵀⴻⵏⵔⵉ ⵛⵓⵔⵉⴻⵍ ⵉⴽⴻⵎⵎⴻⵍ ⵉⵎⴻⵏⵖⵉ-ⵏⵏⴻⵙ ⵎⴳⴰⵍ ⵓⵙⵙⴻⵀⵔⴻⵙ ⵙ ⵓⵙⵙⵉⵍⴻⵖ ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵖⵏⴰⵙⴻⵏ ⵢⴻⵍⵍⴰⵏ ⵜⵜⵏⴰⵖⴻⵏ ⵖⴻⴼ ⵜⴻⵎⵙⴰⵍ ⵏⵉⴹⴻⵏ. ⴷⴻⴳ ⵢⵉⵙⴻⴳⴳⴰⵙⴻⵏ ⵏ 1970, ⵛⵓⵔⵉⴻⵍ ⵢⴻⵍⵍⴰ-ⴷ ⴷ ⴰⴱⴷⴰⵎⵎⴰⵙ ⴷⴻⴳ ⵢⵉⵏⴻⵔⵎⵉⵙⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵍⵍⴰⵏ ⴳⴰⵔ ⵢⵉⵍⵡⴰⵥⵔⵉⵢⴻⵏ (ⵡⵉⴷ ⵢⴻⴱⵖⴰⵏ ⵜⴰⵍⵡⵉⵜ) ⵉⵙⵕⴰⵢⵉⵍⵉⵢⵉⵏ ⴷ ⵢⵉⴼⴰⵍⴻⵙⵟⵉⵏⵉⵢⴻⵏ, ⵓⵇⴱⴻⵍ ⵎⴰ ⵏⵖⴰⵏ-ⵜ ⴷⴻⴳ 1978.

ⵓⵍⴰ ⵎⴰ ⵜⴰⵎⵙⴰⵍⵜ ⵏ ⵜⵎⴻⵏⵖⵉⵡⵜ-ⴰ ⵜⴻⵜⵜⵡⴰⵖⵍⴻⵇ, 37 ⵏ ⵢⵉⵙⴻⴳⴳⴰⵙⴻⵏ ⵙⴷⴻⴼⴼⵉⵔ ⵜⵎⴻⵜⵜⴰⵏⵜ-ⵏⵏⴻⵙ, ⵉⴱⴰⵏ-ⴷ ⵢⵉⵡⴻⵏ ⵏ ⵓⵔⴳⴰⵣ ⴰⵢ ⵢⴻⵙⵜⴻⵄⵕⴼⴻⵏ ⵉ ⵜⵉⴽⴽⴻⵍⵜ ⵜⴰⵎⴻⵣⵡⴰⵔⵓⵜ ⴷⴰⴽⴽⴻⵏ ⵜⵉⵎⴻⵏⵖⵉⵡⵜ-ⴰ ⴷ « ⵜⴰⵙⴻⵔⵜⵉⵜ » ⴷⴻⴳ ⵓⴷⵍⵉⵙ ⵓⵎⵉ ⵉⵙⴻⵎⵎⴰ « ⵍⴻ ⵔⵧⵎⴰⵏ ⵠⵔⴰⵉ ⴷ’ⵓⵏ ⴼⴰⵙⵛⵉⵙⵜⴻ ⴼⵔⴰⵏçⴰⵉⵙ » (ⵓⵏⴳⴰⵍ ⵏ ⵜⵉⴷⴻⵜ ⵏ ⵢⵉⵡⴻⵏ ⵏ ⵓⴼⴰⵛⵉ ⴰⴼⵕⴻⵏⵙⵉⵙ).

ⵔⴻⵙⵛⵉⵏⵉⵜⵉ ⴷⴻ ⵙⴰⵢⵙ ⵉⵡⴻⴽⴽⴻⵍ ⵢⵉⵡⴻⵏ ⵏ ⵓⵏⴻⵖⵎⴰⵙ, ⵛⵀⵔⵉⵙⵜⵉⴰⵏ ⵔⵧⵍ, ⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⴷ ⴰⵙ-ⴷ-ⵢⴰⵔⵓ ⴰⴷⵍⵉⵙ-ⵏⵏⴻⵙ, ⴷⵖⴰ ⵢⴻⵃⴽⴰ-ⴰⵙ-ⴷ ⵖⴻⴼ ⵡⴰⵛⵓ ⴷ ⵡⴰⵎⴻⴽ ⴰⵢ ⵢⴻⵏⵖⴰ ⵛⵓⵔⵉⴻⵍ. ⵙⴻⴳ ⵜⴰⵎⴰ ⵏⵉⴹⴻⵏ, ⵢⴻⵏⵏⴰ-ⴷ ⴷⴰⴽⴽⴻⵏ ⵡⵉⵏ ⴰⵢ ⵢⴻⴼⴽⴰⵏ ⵜⵜⴻⵙⵔⵉⵃ ⵉ ⵜⵎⴻⵏⵖⵉⵡⵜ-ⴰ ⴷ ⵒⵉⴻⵔⵔⴻ ⴷⴻⴱⵉⵣⴻⵜ, ⵉⵎⴹⴻⴱⴱⴻⵔ ⵏ ⵙⴰⵛ (ⴰⵛⵜⵉⵧⵏ ⴰⵛⵜⵉⵠⴻ ⵓⵏⵉⵇⵓⴻ – ⵜⵉⴳⴰⵡⵜ ⵜⵓⵔⵎⵉⴷⵜ ⵜⴰⵢⵉⵡⴻⵏⵜ), ⴷ ⵢⵉⵡⴻⵜ ⵏ ⵜⴻⵎⵍⵉⵛⵜ ⵏ ⵓⴽⴰⴱⴰⵔ ⵏ ⴷⴻ ⴳⴰⵓⵍⵍⴻ.

ⴷⴻⴳ ⵢⴻⵏⵏⴰⵢⴻⵔ ⵏ 2013, ⴰⵏⵎⴻⵣⵔⵓⵢ ⴳⵉⵍⵍⴻⵙ ⵎⴰⵏⵛⴻⵔⵧⵏ, ⴰⵢ ⵢⴻⵙⵇⴻⴷⵛⴻⵏ ⵜⵉⵙⴻⵙⵜⴰⵏⵉⵏ (ⵉⵃⵜⴰⵛⴻⵏ) ⴷ ⵛⵛⵀⴰⴷⴰⵜ « ⵜⵉⵎⴰⵢⵏⵓⵜⵉⵏ, ⴰⵢⴷⴻⴳ ⵢⴻⵍⵍⴰ ⵍⴰⵎⴰⵏ ⵢⴻⵔⵏⴰ ⵎⵚⴰⴷⴰⵏⵜ », ⵢⴻⵏⵏⴰ-ⴷ ⴷⴰⴽⴽⴻⵏ ⵜⵉⵎⴻⵏⵖⵉⵡⵜ ⵏ ⵛⵓⵔⵉⴻⵍ ⵢⴻⵜⵜⴻⴽⴽⴰ ⴷⴻⴳ-ⵙ ⵓⵎⴻⵥⵍⵓ ⴰⴼⵕⴻⵏⵙⵉⵙ ⵏ ⵓⵙⵙⴻⴼⵜⴻⵔ ⵓⴼⴼⵉⵖ ⴷ ⵓⵃⴰⵕⴻⴱ ⵏ ⵓⵙⵖⴰⵍⵍⵉ (ⵙⴻⵔⵠⵉⵛⴻ ⴼⵔⴰⵏçⴰⵉⵙ ⴷⴻ ⴷⵧⵛⵓⵎⴻⵏⵜⴰⵜⵉⵧⵏ ⴻⵅⵜéⵔⵉⴻⵓⵔⴻ ⴻⵜ ⴷⴻ ⵛⵧⵏⵜⵔⴻ-ⴻⵙⵒⵉⵧⵏⵏⴰⴳⴻ).

ⵎⴰⵙⵙ ⵎⴰⵏⵛⴻⵔⵧⵏ ⵢⴻⵏⵏⴰ-ⴷ ⴷⴰⴽⴽⴻⵏ « ⵍⴻⵎⵎⴻⵔ ⵜⵉⵎⴻⵏⵖⵉⵡⵜ ⴰⵎ ⵜⴰ ⵉⴳⴰ-ⵜⵜ ⵙⴷⴻⵛⴻ, ⴰⵢⴰ ⵓⵔ ⴷ-ⵢⴻⵜⵜⵉⵍⵉ ⴰⵔⴰ ⴰⵔⵎⴰ ⵢⴻⵇⴱⴻⵍ ⵓⵙⴻⵍⵡⴰⵢ ⵏ ⵜⴻⴳⴷⵓⴷⴰ » ⴰⵢ ⵢⴻⵍⵍⴰⵏ, ⴷⴻⴳ ⵜⴰⵍⵍⵉⵜ-ⵏⵏⵉ ⴷ ⵠⴰⵍéⵔⵢ ⴳⵉⵙⵛⴰⵔⴷ ⴷ’ⴻⵙⵜⴰⵉⵏⴳ.

ⵜⴰⵕⵛⵉⴱⵉⵏ ⵏ ⵙⵙⵔⴰⴱⴻⵙ ⵓⴼⴼⵉⵔⴻⵏ ⵉⴼⵕⴻⵏⵙⵉⵙⴻⵏ ⵡⴻⵔⵄⴰⴷ ⵓⵔ ⵜⵜⵡⴰⵍⴷⵉⵏⵜ ⴰⵔⴰ ⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⴷ ⵏⵥⴻⵔ ⴰⴽⴽ ⴰⵢⴻⵏ ⵢⴻⵇⵇⵏⴻⵏ ⵖⴻⵔ ⵜⵎⴻⵏⵖⵉⵡⵜ-ⴰ.

ⴰⵎⴰⵣⴰⵏ ⴰⴼⵕⴻⵏⵙⵉⵙ ⴰⵡⴻⵏⴹⴰⵥⵔⵉ, ⵏⵧëⵍ ⵎⴰⵎèⵔⴻ, ⵢⴻⵙⵙⵓⵜⴻⵔ ⴰⵙⵙⴻⴱⴷⴻⴷ ⵏ ⵜⵙⴻⵇⵇⴰⵎⵓⵜ ⵏ ⵜⵙⴻⵙⵜⴰⵏⵜ ⵢⴻⵔⵏⴰ ⵢⴻⵏⵏⴰ-ⴷ ⴷⴰⴽⴽⴻⵏ « ⵢⴻⵙⵙⴻⴼⴽ ⵡⴰⵢⴰ » ⵉ ⵍⵎⴻⵏⴷ ⵏ ⵛⵛⴼⴰⵡⴰⵜ ⵏ ⵓⴳⴷⵓⴷ, ⴰⵎ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴰⵙ-ⵉⵙⴻⵎⵎⴰ ⵉ ⵜⴻⵊⵔⵉⵎⵜ-ⴰ « ⴷ ⵜⵉⵎⴻⵏⵖⵉⵡⵜ ⴰⵢ ⵉⴳⴰ ⵓⵡⴰⵏⴰⴽ ».