Asebter amenzawi : Tameẓla gar ileqman
Ajerriḍ 1: | Ajerriḍ 1: | ||
− | + | Tizi Wezzu : Alday deg ctember i d-iteddun n uɣerbaz asduran deg taddart n at Hicem | |
− | + | TIZI WEZZU – Ad yeldi uɣerbaz n uselmed d usileɣ asduran yemmuzzgen deg uẓeṭṭa n tṛakna tansayant deg wayyur n ctember i d-iteddun deg taddart n at Hicem, Micli (Tizi Wezzu), ideg tella tura tfaska n trakna n at Hicem, i d-yenna ass n lḥedd umasay n tedyant-a. | |
− | + | Yemmeslay-d ɣer tama n tedyant, Mass Ould Belaid Mokrane, yenna-d belli taddart n at Hicem tesɛa 60 n tlawin yemmuzzgen deg uẓeṭṭa, abeɛda taṛakna, yebḍan ɣef 6 n tnemsal i yesɛa Uxxam n trakna. 20 n tlawin yettmahalen aẓeṭṭa deg yexxamen-nsent, i d-yerna yenna-d. | |
− | + | Llant daɣen 80 telmeẓyin i yettmahalen deg Uxxam n tṛakna n at Hicem, deg ukatar n ugatu n usemhel asduran, i d-yenna, am wakken teẓram belli leɛmer alemmas n tmenza n umahil-a n lejdud deg Micli ha-t-an itezzi gar 60 d 96 iseggasen. | |
− | + | Mass Ould Belaid yudder-d ’’agnu n usenzi’’ n yifarisen n tinḍi-a icudden aṭas ɣer tmerrit, am wakken teẓram azal n tṛakna itezzi gar 45.000 d 60.000 Idinaren. | |
− | + | Ɣef wakken i d-yenna umasay-a, Axxam n at Hicem yebna deg useggas 1892, sakin ṣekrent ifransisen mi iqelleɛ umgaru n uslelli aɣelnaw. | |
+ | |||
+ | Yeldi deg useggas 1963, teṭṭef-it temǧahdet Ghenima Ait Said. Deg useggas 1976, yerza-d ɣer-s Uselway Houari Boumedienne, i yeldin, i lmend n tirzi, yiwen n Uxxam nniḍen deg taddart Ouaghzene. D axxam i yekkin ddeqs deg usnerni n tẓuri-a tansayant. | ||
+ | |||
+ | Tamdint n Tizi Wezzu, seg yiḍelli, tqelleɛ teẓrigt tis sḍis n tmeɣra n tṛakna n at Hicem, ara yeddun alamma d ass wis 26 n wayyur ideg nella, kkint deg-s 26 twilayin. (Tanegga) |
Tasiwelt n wass 18:56, 23 Ɣuct 2015
ⵜⵉⵣⵉ ⵡⴻⵣⵣⵓ : ⴰⵍⴷⴰⵢ ⴷⴻⴳ ⵛⵜⴻⵎⴱⴻⵔ ⵉ ⴷ-ⵉⵜⴻⴷⴷⵓⵏ ⵏ ⵓⵖⴻⵔⴱⴰⵣ ⴰⵙⴷⵓⵔⴰⵏ ⴷⴻⴳ ⵜⴰⴷⴷⴰⵔⵜ ⵏ ⴰⵜ ⵀⵉⵛⴻⵎ
ⵜⵉⵣⵉ ⵡⴻⵣⵣⵓ – ⴰⴷ ⵢⴻⵍⴷⵉ ⵓⵖⴻⵔⴱⴰⵣ ⵏ ⵓⵙⴻⵍⵎⴻⴷ ⴷ ⵓⵙⵉⵍⴻⵖ ⴰⵙⴷⵓⵔⴰⵏ ⵢⴻⵎⵎⵓⵣⵣⴳⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵓⵥⴻⵟⵟⴰ ⵏ ⵜⵕⴰⴽⵏⴰ ⵜⴰⵏⵙⴰⵢⴰⵏⵜ ⴷⴻⴳ ⵡⴰⵢⵢⵓⵔ ⵏ ⵛⵜⴻⵎⴱⴻⵔ ⵉ ⴷ-ⵉⵜⴻⴷⴷⵓⵏ ⴷⴻⴳ ⵜⴰⴷⴷⴰⵔⵜ ⵏ ⴰⵜ ⵀⵉⵛⴻⵎ, ⵎⵉⵛⵍⵉ (ⵜⵉⵣⵉ ⵡⴻⵣⵣⵓ), ⵉⴷⴻⴳ ⵜⴻⵍⵍⴰ ⵜⵓⵔⴰ ⵜⴼⴰⵙⴽⴰ ⵏ ⵜⵔⴰⴽⵏⴰ ⵏ ⴰⵜ ⵀⵉⵛⴻⵎ, ⵉ ⴷ-ⵢⴻⵏⵏⴰ ⴰⵙⵙ ⵏ ⵍⵃⴻⴷⴷ ⵓⵎⴰⵙⴰⵢ ⵏ ⵜⴻⴷⵢⴰⵏⵜ-ⴰ.
ⵢⴻⵎⵎⴻⵙⵍⴰⵢ-ⴷ ⵖⴻⵔ ⵜⴰⵎⴰ ⵏ ⵜⴻⴷⵢⴰⵏⵜ, ⵎⴰⵙⵙ ⵧⵓⵍⴷ ⴱⴻⵍⴰⵉⴷ ⵎⵧⴽⵔⴰⵏⴻ, ⵢⴻⵏⵏⴰ-ⴷ ⴱⴻⵍⵍⵉ ⵜⴰⴷⴷⴰⵔⵜ ⵏ ⴰⵜ ⵀⵉⵛⴻⵎ ⵜⴻⵙⵄⴰ 60 ⵏ ⵜⵍⴰⵡⵉⵏ ⵢⴻⵎⵎⵓⵣⵣⴳⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵓⵥⴻⵟⵟⴰ, ⴰⴱⴻⵄⴷⴰ ⵜⴰⵕⴰⴽⵏⴰ, ⵢⴻⴱⴹⴰⵏ ⵖⴻⴼ 6 ⵏ ⵜⵏⴻⵎⵙⴰⵍ ⵉ ⵢⴻⵙⵄⴰ ⵓⵅⵅⴰⵎ ⵏ ⵜⵔⴰⴽⵏⴰ. 20 ⵏ ⵜⵍⴰⵡⵉⵏ ⵢⴻⵜⵜⵎⴰⵀⴰⵍⴻⵏ ⴰⵥⴻⵟⵟⴰ ⴷⴻⴳ ⵢⴻⵅⵅⴰⵎⴻⵏ-ⵏⵙⴻⵏⵜ, ⵉ ⴷ-ⵢⴻⵔⵏⴰ ⵢⴻⵏⵏⴰ-ⴷ.
ⵍⵍⴰⵏⵜ ⴷⴰⵖⴻⵏ 80 ⵜⴻⵍⵎⴻⵥⵢⵉⵏ ⵉ ⵢⴻⵜⵜⵎⴰⵀⴰⵍⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵓⵅⵅⴰⵎ ⵏ ⵜⵕⴰⴽⵏⴰ ⵏ ⴰⵜ ⵀⵉⵛⴻⵎ, ⴷⴻⴳ ⵓⴽⴰⵜⴰⵔ ⵏ ⵓⴳⴰⵜⵓ ⵏ ⵓⵙⴻⵎⵀⴻⵍ ⴰⵙⴷⵓⵔⴰⵏ, ⵉ ⴷ-ⵢⴻⵏⵏⴰ, ⴰⵎ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⵜⴻⵥⵔⴰⵎ ⴱⴻⵍⵍⵉ ⵍⴻⵄⵎⴻⵔ ⴰⵍⴻⵎⵎⴰⵙ ⵏ ⵜⵎⴻⵏⵣⴰ ⵏ ⵓⵎⴰⵀⵉⵍ-ⴰ ⵏ ⵍⴻⵊⴷⵓⴷ ⴷⴻⴳ ⵎⵉⵛⵍⵉ ⵀⴰ-ⵜ-ⴰⵏ ⵉⵜⴻⵣⵣⵉ ⴳⴰⵔ 60 ⴷ 96 ⵉⵙⴻⴳⴳⴰⵙⴻⵏ.
ⵎⴰⵙⵙ ⵧⵓⵍⴷ ⴱⴻⵍⴰⵉⴷ ⵢⵓⴷⴷⴻⵔ-ⴷ ’’ⴰⴳⵏⵓ ⵏ ⵓⵙⴻⵏⵣⵉ’’ ⵏ ⵢⵉⴼⴰⵔⵉⵙⴻⵏ ⵏ ⵜⵉⵏⴹⵉ-ⴰ ⵉⵛⵓⴷⴷⴻⵏ ⴰⵟⴰⵙ ⵖⴻⵔ ⵜⵎⴻⵔⵔⵉⵜ, ⴰⵎ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⵜⴻⵥⵔⴰⵎ ⴰⵣⴰⵍ ⵏ ⵜⵕⴰⴽⵏⴰ ⵉⵜⴻⵣⵣⵉ ⴳⴰⵔ 45.000 ⴷ 60.000 ⵉⴷⵉⵏⴰⵔⴻⵏ.
Ɣⴻⴼ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⵉ ⴷ-ⵢⴻⵏⵏⴰ ⵓⵎⴰⵙⴰⵢ-ⴰ, ⴰⵅⵅⴰⵎ ⵏ ⴰⵜ ⵀⵉⵛⴻⵎ ⵢⴻⴱⵏⴰ ⴷⴻⴳ ⵓⵙⴻⴳⴳⴰⵙ 1892, ⵙⴰⴽⵉⵏ ⵚⴻⴽⵔⴻⵏⵜ ⵉⴼⵔⴰⵏⵙⵉⵙⴻⵏ ⵎⵉ ⵉⵇⴻⵍⵍⴻⵄ ⵓⵎⴳⴰⵔⵓ ⵏ ⵓⵙⵍⴻⵍⵍⵉ ⴰⵖⴻⵍⵏⴰⵡ.
ⵢⴻⵍⴷⵉ ⴷⴻⴳ ⵓⵙⴻⴳⴳⴰⵙ 1963, ⵜⴻⵟⵟⴻⴼ-ⵉⵜ ⵜⴻⵎⴵⴰⵀⴷⴻⵜ ⴳⵀⴻⵏⵉⵎⴰ ⴰⵉⵜ ⵙⴰⵉⴷ. ⴷⴻⴳ ⵓⵙⴻⴳⴳⴰⵙ 1976, ⵢⴻⵔⵣⴰ-ⴷ ⵖⴻⵔ-ⵙ ⵓⵙⴻⵍⵡⴰⵢ ⵀⵧⵓⴰⵔⵉ ⴱⵧⵓⵎⴻⴷⵉⴻⵏⵏⴻ, ⵉ ⵢⴻⵍⴷⵉⵏ, ⵉ ⵍⵎⴻⵏⴷ ⵏ ⵜⵉⵔⵣⵉ, ⵢⵉⵡⴻⵏ ⵏ ⵓⵅⵅⴰⵎ ⵏⵏⵉⴹⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵜⴰⴷⴷⴰⵔⵜ ⵧⵓⴰⴳⵀⵣⴻⵏⴻ. ⴷ ⴰⵅⵅⴰⵎ ⵉ ⵢⴻⴽⴽⵉⵏ ⴷⴷⴻⵇⵙ ⴷⴻⴳ ⵓⵙⵏⴻⵔⵏⵉ ⵏ ⵜⵥⵓⵔⵉ-ⴰ ⵜⴰⵏⵙⴰⵢⴰⵏⵜ.
ⵜⴰⵎⴷⵉⵏⵜ ⵏ ⵜⵉⵣⵉ ⵡⴻⵣⵣⵓ, ⵙⴻⴳ ⵢⵉⴹⴻⵍⵍⵉ, ⵜⵇⴻⵍⵍⴻⵄ ⵜⴻⵥⵔⵉⴳⵜ ⵜⵉⵙ ⵙⴹⵉⵙ ⵏ ⵜⵎⴻⵖⵔⴰ ⵏ ⵜⵕⴰⴽⵏⴰ ⵏ ⴰⵜ ⵀⵉⵛⴻⵎ, ⴰⵔⴰ ⵢⴻⴷⴷⵓⵏ ⴰⵍⴰⵎⵎⴰ ⴷ ⴰⵙⵙ ⵡⵉⵙ 26 ⵏ ⵡⴰⵢⵢⵓⵔ ⵉⴷⴻⴳ ⵏⴻⵍⵍⴰ, ⴽⴽⵉⵏⵜ ⴷⴻⴳ-ⵙ 26 ⵜⵡⵉⵍⴰⵢⵉⵏ. (ⵜⴰⵏⴻⴳⴳⴰ)