Asebter amenzawi : Tameẓla gar ileqman
Ajerriḍ 1: | Ajerriḍ 1: | ||
− | + | Tebboun: anewweɛ deg leṣnaf n tnezduɣin yessafses taɛkemt n ussuter | |
− | + | LEZZAYER TAMANEɣT – Anewweɛ deg leṣnaf n tnezduɣt (AADL, LPP, atg.) d ayen ay yeǧǧan assuter n tnezduɣt deg Lezzayer ad yifsus, ɣef wakken ay d-yenna ass n ssebt uneɣlaf n tnezduɣt d temdint, Abdelmadjid Tebboun. | |
− | + | Ahil (lbeṛnameǧ) n tnezduɣt yellan ass-a ulac win ay t-icuban, yerna « iḥuza-d akk iswiren n tmetti », dɣa ɣef waya ay d-yella lebni n tnezduɣt ara d-ikafin i yal yiwen seg yiḥricen n tmetti ay la yessuturen tanezduɣt, ɣef wakken ay d-yenna Mass Tebboun deg yiwet n tdiwennit ay iga d Tnegga n Yisalan n Lezzayer. | |
− | + | « Ulac aḥric (n tmetti) ur d-iḥuza ara wahil-a », ɣef wakken ay d-yenna uneɣlaf, am wakken ay d-yesmekti d akken ahil aqbur yella yelha-d kan s yiwen n ṣṣenf n tnezduɣt, yerna ta d tanezduɣt tanmettit (iǧtimaɛi). | |
− | + | Mass Tebboun yenna-d d akken isenfaren n tnezduɣt ay temmeṛka ddula akken ad ten-tebnu, ur ten-yettḥaz ara unqas n ssuma n upitṛul yerna ddula ad tkemmel ad txeddem i lmend n waya. | |
− | + | Aneɣlaf n tnezduɣt yebder-d daɣ awal n uselway n tegduda ay d-yennan d akken lmeǧhud ay la tetteg ddula deg uḥric n tnezduɣt « ad ikemmel yerna ur iḥebbes ara, am wakken ur t-tettḥaz ara ssuma n upitṛul », am wakken ay d-yerna Mass Tebboun d akken Lezzayer ur yettɛawad ara ad d-yeḍru deg-s wayen ay d-yellan deg 1991, asmi ddula terra-tt tmara ad teḥbes akk isenfaren n lebni n tnezduɣt ɣef lǧal n taluft n lexṣaṣ n yidrimen ay d-yebdan seg wasmi ay yeɣli upitṛul deg 1986. | |
− | + | ɣef leḥsab n Mass Tebboun, d abeddel ay d-yellan deg tdamsa n tmurt ay yessawḍen akken tikebbaniyin tusligin (leprivi) ad ḍḍfent ass-a 56% seg yisenfaren n lebni n tnezduɣt, yerna ddula telka-d ala s 8% seg lebni n tnezduɣin. | |
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | Deg wayen yerzan lexṣaṣ n yixeddamen deg uḥric n lebni n tenzduɣt d lebni s umata, yesḥassef Mass Tebboun imi « ilemẓiyen qqlen ur ḥemmlen ara ad xedmen deg lebni aydeg yessefk ad fken leɛtab i yiman-nsen », am wakken ay d-yenna d akken tifrat n wugur-a netta d asseqdec n ttawilat imaynuten n uxeddim (timacinin), am wakken ay yessefk ad gen ifadden i yilemẓiyen akken ad lemden ṣṣenɛa yerna ad nadin axeddim deg yiḥricen n ussefqed d uḍfar n yisenfaren imeqranen. | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | Dɣa yesmekti-d, i lmend n waya, s leɛqed ay yestenya uɣlif n tnezduɣt d uɣlif n usselmed n ṣṣenɛat deg 2013 i lmend n usselmed n ṣṣenɛa i 72.000 n yilemẓiyen deg ṣṣenɛat-a, gar-asen 42.000 n yilemẓiyen ay yeɣran deg 2014. | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | Asurif am wa ad d-yeg aṭas n yimukan n uxeddim yerna ad yeǧǧ aḥric n lebni n tnezduɣt ad yeqqel d ttawil ameqran i ussexdem n medden deg Lezzayer, ɣef wakken ay d-yenna uneɣlaf. | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | Deg wayen yerzan asenfar n unabaḍ (lḥukuma) i lmend n lebni n lluzinat ara d-yettgen tiṣfiḥin n ubiṭun ayyes ara ttwabnunt tnezduɣin, Mass Tebboun yenna-d d akken anabaḍ iheyya-d yagi « umuɣ awezlan » n yismawen n tkebbaniyin tidzayriyin d tbeṛṛaniyi ay ixeddmen deg uḥric-a yerna ad ttekkint deg usenfar-a, am wakken ay d-yerna d akken ismawen n tkebbaniyin-a ad d-ttwakecfen deg tgara n wayyur-a. |
Tasiwelt n wass 13:36, 6 Ctamber 2015
ⵜⴻⴱⴱⵧⵓⵏ: ⴰⵏⴻⵡⵡⴻⵄ ⴷⴻⴳ ⵍⴻⵚⵏⴰⴼ ⵏ ⵜⵏⴻⵣⴷⵓⵖⵉⵏ ⵢⴻⵙⵙⴰⴼⵙⴻⵙ ⵜⴰⵄⴽⴻⵎⵜ ⵏ ⵓⵙⵙⵓⵜⴻⵔ
ⵍⴻⵣⵣⴰⵢⴻⵔ ⵜⴰⵎⴰⵏⴻⵖⵜ – ⴰⵏⴻⵡⵡⴻⵄ ⴷⴻⴳ ⵍⴻⵚⵏⴰⴼ ⵏ ⵜⵏⴻⵣⴷⵓⵖⵜ (ⴰⴰⴷⵍ, ⵍⵒⵒ, ⴰⵜⴳ.) ⴷ ⴰⵢⴻⵏ ⴰⵢ ⵢⴻⴵⴵⴰⵏ ⴰⵙⵙⵓⵜⴻⵔ ⵏ ⵜⵏⴻⵣⴷⵓⵖⵜ ⴷⴻⴳ ⵍⴻⵣⵣⴰⵢⴻⵔ ⴰⴷ ⵢⵉⴼⵙⵓⵙ, ⵖⴻⴼ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵏⵏⴰ ⴰⵙⵙ ⵏ ⵙⵙⴻⴱⵜ ⵓⵏⴻⵖⵍⴰⴼ ⵏ ⵜⵏⴻⵣⴷⵓⵖⵜ ⴷ ⵜⴻⵎⴷⵉⵏⵜ, ⴰⴱⴷⴻⵍⵎⴰⴷⵊⵉⴷ ⵜⴻⴱⴱⵧⵓⵏ.
ⴰⵀⵉⵍ (ⵍⴱⴻⵕⵏⴰⵎⴻⴵ) ⵏ ⵜⵏⴻⵣⴷⵓⵖⵜ ⵢⴻⵍⵍⴰⵏ ⴰⵙⵙ-ⴰ ⵓⵍⴰⵛ ⵡⵉⵏ ⴰⵢ ⵜ-ⵉⵛⵓⴱⴰⵏ, ⵢⴻⵔⵏⴰ « ⵉⵃⵓⵣⴰ-ⴷ ⴰⴽⴽ ⵉⵙⵡⵉⵔⴻⵏ ⵏ ⵜⵎⴻⵜⵜⵉ », ⴷⵖⴰ ⵖⴻⴼ ⵡⴰⵢⴰ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵍⵍⴰ ⵍⴻⴱⵏⵉ ⵏ ⵜⵏⴻⵣⴷⵓⵖⵜ ⴰⵔⴰ ⴷ-ⵉⴽⴰⴼⵉⵏ ⵉ ⵢⴰⵍ ⵢⵉⵡⴻⵏ ⵙⴻⴳ ⵢⵉⵃⵔⵉⵛⴻⵏ ⵏ ⵜⵎⴻⵜⵜⵉ ⴰⵢ ⵍⴰ ⵢⴻⵙⵙⵓⵜⵓⵔⴻⵏ ⵜⴰⵏⴻⵣⴷⵓⵖⵜ, ⵖⴻⴼ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵏⵏⴰ ⵎⴰⵙⵙ ⵜⴻⴱⴱⵧⵓⵏ ⴷⴻⴳ ⵢⵉⵡⴻⵜ ⵏ ⵜⴷⵉⵡⴻⵏⵏⵉⵜ ⴰⵢ ⵉⴳⴰ ⴷ ⵜⵏⴻⴳⴳⴰ ⵏ ⵢⵉⵙⴰⵍⴰⵏ ⵏ ⵍⴻⵣⵣⴰⵢⴻⵔ.
« ⵓⵍⴰⵛ ⴰⵃⵔⵉⵛ (ⵏ ⵜⵎⴻⵜⵜⵉ) ⵓⵔ ⴷ-ⵉⵃⵓⵣⴰ ⴰⵔⴰ ⵡⴰⵀⵉⵍ-ⴰ », ⵖⴻⴼ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵏⵏⴰ ⵓⵏⴻⵖⵍⴰⴼ, ⴰⵎ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵙⵎⴻⴽⵜⵉ ⴷ ⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵀⵉⵍ ⴰⵇⴱⵓⵔ ⵢⴻⵍⵍⴰ ⵢⴻⵍⵀⴰ-ⴷ ⴽⴰⵏ ⵙ ⵢⵉⵡⴻⵏ ⵏ ⵚⵚⴻⵏⴼ ⵏ ⵜⵏⴻⵣⴷⵓⵖⵜ, ⵢⴻⵔⵏⴰ ⵜⴰ ⴷ ⵜⴰⵏⴻⵣⴷⵓⵖⵜ ⵜⴰⵏⵎⴻⵜⵜⵉⵜ (ⵉⴵⵜⵉⵎⴰⵄⵉ).
ⵎⴰⵙⵙ ⵜⴻⴱⴱⵧⵓⵏ ⵢⴻⵏⵏⴰ-ⴷ ⴷ ⴰⴽⴽⴻⵏ ⵉⵙⴻⵏⴼⴰⵔⴻⵏ ⵏ ⵜⵏⴻⵣⴷⵓⵖⵜ ⴰⵢ ⵜⴻⵎⵎⴻⵕⴽⴰ ⴷⴷⵓⵍⴰ ⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⴷ ⵜⴻⵏ-ⵜⴻⴱⵏⵓ, ⵓⵔ ⵜⴻⵏ-ⵢⴻⵜⵜⵃⴰⵣ ⴰⵔⴰ ⵓⵏⵇⴰⵙ ⵏ ⵙⵙⵓⵎⴰ ⵏ ⵓⵒⵉⵜⵕⵓⵍ ⵢⴻⵔⵏⴰ ⴷⴷⵓⵍⴰ ⴰⴷ ⵜⴽⴻⵎⵎⴻⵍ ⴰⴷ ⵜⵅⴻⴷⴷⴻⵎ ⵉ ⵍⵎⴻⵏⴷ ⵏ ⵡⴰⵢⴰ.
ⴰⵏⴻⵖⵍⴰⴼ ⵏ ⵜⵏⴻⵣⴷⵓⵖⵜ ⵢⴻⴱⴷⴻⵔ-ⴷ ⴷⴰⵖ ⴰⵡⴰⵍ ⵏ ⵓⵙⴻⵍⵡⴰⵢ ⵏ ⵜⴻⴳⴷⵓⴷⴰ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵏⵏⴰⵏ ⴷ ⴰⴽⴽⴻⵏ ⵍⵎⴻⴵⵀⵓⴷ ⴰⵢ ⵍⴰ ⵜⴻⵜⵜⴻⴳ ⴷⴷⵓⵍⴰ ⴷⴻⴳ ⵓⵃⵔⵉⵛ ⵏ ⵜⵏⴻⵣⴷⵓⵖⵜ « ⴰⴷ ⵉⴽⴻⵎⵎⴻⵍ ⵢⴻⵔⵏⴰ ⵓⵔ ⵉⵃⴻⴱⴱⴻⵙ ⴰⵔⴰ, ⴰⵎ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⵓⵔ ⵜ-ⵜⴻⵜⵜⵃⴰⵣ ⴰⵔⴰ ⵙⵙⵓⵎⴰ ⵏ ⵓⵒⵉⵜⵕⵓⵍ », ⴰⵎ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵔⵏⴰ ⵎⴰⵙⵙ ⵜⴻⴱⴱⵧⵓⵏ ⴷ ⴰⴽⴽⴻⵏ ⵍⴻⵣⵣⴰⵢⴻⵔ ⵓⵔ ⵢⴻⵜⵜⵄⴰⵡⴰⴷ ⴰⵔⴰ ⴰⴷ ⴷ-ⵢⴻⴹⵔⵓ ⴷⴻⴳ-ⵙ ⵡⴰⵢⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵍⵍⴰⵏ ⴷⴻⴳ 1991, ⴰⵙⵎⵉ ⴷⴷⵓⵍⴰ ⵜⴻⵔⵔⴰ-ⵜⵜ ⵜⵎⴰⵔⴰ ⴰⴷ ⵜⴻⵃⴱⴻⵙ ⴰⴽⴽ ⵉⵙⴻⵏⴼⴰⵔⴻⵏ ⵏ ⵍⴻⴱⵏⵉ ⵏ ⵜⵏⴻⵣⴷⵓⵖⵜ ⵖⴻⴼ ⵍⴵⴰⵍ ⵏ ⵜⴰⵍⵓⴼⵜ ⵏ ⵍⴻⵅⵚⴰⵚ ⵏ ⵢⵉⴷⵔⵉⵎⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⴱⴷⴰⵏ ⵙⴻⴳ ⵡⴰⵙⵎⵉ ⴰⵢ ⵢⴻⵖⵍⵉ ⵓⵒⵉⵜⵕⵓⵍ ⴷⴻⴳ 1986.
ⵖⴻⴼ ⵍⴻⵃⵙⴰⴱ ⵏ ⵎⴰⵙⵙ ⵜⴻⴱⴱⵧⵓⵏ, ⴷ ⴰⴱⴻⴷⴷⴻⵍ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵍⵍⴰⵏ ⴷⴻⴳ ⵜⴷⴰⵎⵙⴰ ⵏ ⵜⵎⵓⵔⵜ ⴰⵢ ⵢⴻⵙⵙⴰⵡⴹⴻⵏ ⴰⴽⴽⴻⵏ ⵜⵉⴽⴻⴱⴱⴰⵏⵉⵢⵉⵏ ⵜⵓⵙⵍⵉⴳⵉⵏ (ⵍⴻⵒⵔⵉⵠⵉ) ⴰⴷ ⴹⴹⴼⴻⵏⵜ ⴰⵙⵙ-ⴰ 56% ⵙⴻⴳ ⵢⵉⵙⴻⵏⴼⴰⵔⴻⵏ ⵏ ⵍⴻⴱⵏⵉ ⵏ ⵜⵏⴻⵣⴷⵓⵖⵜ, ⵢⴻⵔⵏⴰ ⴷⴷⵓⵍⴰ ⵜⴻⵍⴽⴰ-ⴷ ⴰⵍⴰ ⵙ 8% ⵙⴻⴳ ⵍⴻⴱⵏⵉ ⵏ ⵜⵏⴻⵣⴷⵓⵖⵉⵏ.
ⴷⴻⴳ ⵡⴰⵢⴻⵏ ⵢⴻⵔⵣⴰⵏ ⵍⴻⵅⵚⴰⵚ ⵏ ⵢⵉⵅⴻⴷⴷⴰⵎⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵓⵃⵔⵉⵛ ⵏ ⵍⴻⴱⵏⵉ ⵏ ⵜⴻⵏⵣⴷⵓⵖⵜ ⴷ ⵍⴻⴱⵏⵉ ⵙ ⵓⵎⴰⵜⴰ, ⵢⴻⵙⵃⴰⵙⵙⴻⴼ ⵎⴰⵙⵙ ⵜⴻⴱⴱⵧⵓⵏ ⵉⵎⵉ « ⵉⵍⴻⵎⵥⵉⵢⴻⵏ ⵇⵇⵍⴻⵏ ⵓⵔ ⵃⴻⵎⵎⵍⴻⵏ ⴰⵔⴰ ⴰⴷ ⵅⴻⴷⵎⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵍⴻⴱⵏⵉ ⴰⵢⴷⴻⴳ ⵢⴻⵙⵙⴻⴼⴽ ⴰⴷ ⴼⴽⴻⵏ ⵍⴻⵄⵜⴰⴱ ⵉ ⵢⵉⵎⴰⵏ-ⵏⵙⴻⵏ », ⴰⵎ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵏⵏⴰ ⴷ ⴰⴽⴽⴻⵏ ⵜⵉⴼⵔⴰⵜ ⵏ ⵡⵓⴳⵓⵔ-ⴰ ⵏⴻⵜⵜⴰ ⴷ ⴰⵙⵙⴻⵇⴷⴻⵛ ⵏ ⵜⵜⴰⵡⵉⵍⴰⵜ ⵉⵎⴰⵢⵏⵓⵜⴻⵏ ⵏ ⵓⵅⴻⴷⴷⵉⵎ (ⵜⵉⵎⴰⵛⵉⵏⵉⵏ), ⴰⵎ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⵢⴻⵙⵙⴻⴼⴽ ⴰⴷ ⴳⴻⵏ ⵉⴼⴰⴷⴷⴻⵏ ⵉ ⵢⵉⵍⴻⵎⵥⵉⵢⴻⵏ ⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⴷ ⵍⴻⵎⴷⴻⵏ ⵚⵚⴻⵏⵄⴰ ⵢⴻⵔⵏⴰ ⴰⴷ ⵏⴰⴷⵉⵏ ⴰⵅⴻⴷⴷⵉⵎ ⴷⴻⴳ ⵢⵉⵃⵔⵉⵛⴻⵏ ⵏ ⵓⵙⵙⴻⴼⵇⴻⴷ ⴷ ⵓⴹⴼⴰⵔ ⵏ ⵢⵉⵙⴻⵏⴼⴰⵔⴻⵏ ⵉⵎⴻⵇⵔⴰⵏⴻⵏ.
ⴷⵖⴰ ⵢⴻⵙⵎⴻⴽⵜⵉ-ⴷ, ⵉ ⵍⵎⴻⵏⴷ ⵏ ⵡⴰⵢⴰ, ⵙ ⵍⴻⵄⵇⴻⴷ ⴰⵢ ⵢⴻⵙⵜⴻⵏⵢⴰ ⵓⵖⵍⵉⴼ ⵏ ⵜⵏⴻⵣⴷⵓⵖⵜ ⴷ ⵓⵖⵍⵉⴼ ⵏ ⵓⵙⵙⴻⵍⵎⴻⴷ ⵏ ⵚⵚⴻⵏⵄⴰⵜ ⴷⴻⴳ 2013 ⵉ ⵍⵎⴻⵏⴷ ⵏ ⵓⵙⵙⴻⵍⵎⴻⴷ ⵏ ⵚⵚⴻⵏⵄⴰ ⵉ 72.000 ⵏ ⵢⵉⵍⴻⵎⵥⵉⵢⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵚⵚⴻⵏⵄⴰⵜ-ⴰ, ⴳⴰⵔ-ⴰⵙⴻⵏ 42.000 ⵏ ⵢⵉⵍⴻⵎⵥⵉⵢⴻⵏ ⴰⵢ ⵢⴻⵖⵔⴰⵏ ⴷⴻⴳ 2014.
ⴰⵙⵓⵔⵉⴼ ⴰⵎ ⵡⴰ ⴰⴷ ⴷ-ⵢⴻⴳ ⴰⵟⴰⵙ ⵏ ⵢⵉⵎⵓⴽⴰⵏ ⵏ ⵓⵅⴻⴷⴷⵉⵎ ⵢⴻⵔⵏⴰ ⴰⴷ ⵢⴻⴵⴵ ⴰⵃⵔⵉⵛ ⵏ ⵍⴻⴱⵏⵉ ⵏ ⵜⵏⴻⵣⴷⵓⵖⵜ ⴰⴷ ⵢⴻⵇⵇⴻⵍ ⴷ ⵜⵜⴰⵡⵉⵍ ⴰⵎⴻⵇⵔⴰⵏ ⵉ ⵓⵙⵙⴻⵅⴷⴻⵎ ⵏ ⵎⴻⴷⴷⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵍⴻⵣⵣⴰⵢⴻⵔ, ⵖⴻⴼ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵏⵏⴰ ⵓⵏⴻⵖⵍⴰⴼ.
ⴷⴻⴳ ⵡⴰⵢⴻⵏ ⵢⴻⵔⵣⴰⵏ ⴰⵙⴻⵏⴼⴰⵔ ⵏ ⵓⵏⴰⴱⴰⴹ (ⵍⵃⵓⴽⵓⵎⴰ) ⵉ ⵍⵎⴻⵏⴷ ⵏ ⵍⴻⴱⵏⵉ ⵏ ⵍⵍⵓⵣⵉⵏⴰⵜ ⴰⵔⴰ ⴷ-ⵢⴻⵜⵜⴳⴻⵏ ⵜⵉⵚⴼⵉⵃⵉⵏ ⵏ ⵓⴱⵉⵟⵓⵏ ⴰⵢⵢⴻⵙ ⴰⵔⴰ ⵜⵜⵡⴰⴱⵏⵓⵏⵜ ⵜⵏⴻⵣⴷⵓⵖⵉⵏ, ⵎⴰⵙⵙ ⵜⴻⴱⴱⵧⵓⵏ ⵢⴻⵏⵏⴰ-ⴷ ⴷ ⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵏⴰⴱⴰⴹ ⵉⵀⴻⵢⵢⴰ-ⴷ ⵢⴰⴳⵉ « ⵓⵎⵓⵖ ⴰⵡⴻⵣⵍⴰⵏ » ⵏ ⵢⵉⵙⵎⴰⵡⴻⵏ ⵏ ⵜⴽⴻⴱⴱⴰⵏⵉⵢⵉⵏ ⵜⵉⴷⵣⴰⵢⵔⵉⵢⵉⵏ ⴷ ⵜⴱⴻⵕⵕⴰⵏⵉⵢⵉ ⴰⵢ ⵉⵅⴻⴷⴷⵎⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵓⵃⵔⵉⵛ-ⴰ ⵢⴻⵔⵏⴰ ⴰⴷ ⵜⵜⴻⴽⴽⵉⵏⵜ ⴷⴻⴳ ⵓⵙⴻⵏⴼⴰⵔ-ⴰ, ⴰⵎ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵔⵏⴰ ⴷ ⴰⴽⴽⴻⵏ ⵉⵙⵎⴰⵡⴻⵏ ⵏ ⵜⴽⴻⴱⴱⴰⵏⵉⵢⵉⵏ-ⴰ ⴰⴷ ⴷ-ⵜⵜⵡⴰⴽⴻⵛⴼⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵜⴳⴰⵔⴰ ⵏ ⵡⴰⵢⵢⵓⵔ-ⴰ.