Asebter amenzawi : Tameẓla gar ileqman

Seg Tasanayt s tmaziɣt imunen
Neggez ar: ẓer isebtar, anadi
Ajerriḍ 1: Ajerriḍ 1:
Assefrek n tursaḍ yessefk ad yuɣal d aḥric adamsan ay d-yessadafen idrimen
+
Izzayriyen sseqdacen trisiti 10 n tikkal ugar ayen iwatan
  
LEZZAYER TAMANEɣT – Yessefk ad yuɣal ussefrek (tasyir) n tursaḍ (ajmaɛ, afran d uɛawed n usseqdec-nsen) d afurk adamsan ad d-yessadafen idrimen yerna ad yefk axeddim i medden, ɣef wakken ay d-yenna, ass n ttlata deg Lezzayer Tamaneɣt, yiwen n umasay (mas’ul) n uɣlif n teɣbula n waman.
+
LEZZAYER TAMANEɣT – Ixxamen idzayriyen sseqdacen trisiti 10 n tikkal ugar n tegna (maɛayir) tigraɣlanin d 2 n tikkal ugar n tlemmast deg tmura n Lmeɣreb, ɣef wakken ay aɣ-d-yenna yiwen n umasay (mas’ul) ay ixeddmen ɣer Tnegga Taɣelnawt i Usmal d Usseṛced n Usseqdec n Teẓwert.
  
« Assefrek n tursaḍ iban d ugur i twennaḍt, maca deg tegnit aydeg nella imir-a, yessefk ad nerr aya d aḥric ad inefɛen tadamsa d tmetti, d win ad yettekkin deg ussenqes n tagelt (tabaɛiyya) ɣer tmerɣa (maḥruqat) yerna ad yettekki deg unewweɛ adamsan », ɣef wakken ay d-yenna Samir Grimes, anemhal n taggaẓt n tenḍa n tudert, n yiri n yilel d ubeddel n unezwu deg uɣlif n teɣbula n waman.
+
« Deg tlemmast, axxam adzayri yesseqdac gar 1800 d 2000 n yikiluwaṭen-asrag deg useggas, yili tagnut attan gar 200 d 250 n yikiluwaṭen-asrag deg useggas. Axxam adzayri yesseqdac trisiti snat n tikkal ugar n tlemmast n uxxam deg tmura n Lmeɣreb niḍen », ɣef wakken ay d-yenna umasay-a deg yijifeṛ n yiwen n usarag ɣef tmellilt (naǧaɛa) taẓewrant deg lebni, ay d-yellan ass n ttlata deg Lezzayer Tamaneɣt.
  
Yenna-d Mass Grimes aya deg yijifeṛ n yiwen n wass n tezrawt (dirasa) ɣef ussefrek n tursaḍ ay d-tga Tnegga Taɣelnawt n Tursaḍ deg ukatar n Tmesrit Tagraɣlant tis 12 n Usgalef n waman n twennaḍt « Siee-Pollutec 2016 », ay la d-yettilin ussan-a deg Leqṣer n Tzikknin, deg Lezzayer Tamaneɣt.
+
Ssebba n usseqdec-a ameqran n trisiti netta d asseqdec n ttawilat ay yettetten aṭas n trisiti, ɣef wakken ay d-yenna.
  
ɣef leḥsab n yizwal (arqam) ay d-yefka umasay-a, 13,5 n yimelyunen n yiṭunen n tursaḍ ay d-yettilin deg ass aseggas deg Lezzayer, gar-asen gar 7 d 8 n yimelyunen n yiṭunen ay izemren ad ttwaɣellten akken ad d-fken idrimen.
+
« Ssuq adzayri yeččuṛ d isnezwayen (mukayyifat) d ttawilat niḍen ay yettetten aṭas n trisiti. S umata, medden la asen-ɛejjben ttawilat-a rxisen, maca wi seg gar ttawilat ay yettetten aṭas akk n trisiti, yerna sqamayen-d ɣlayit s lqis aɣezfan », ɣef wakken ay d-yenna.
  
Iwekked-d daɣ, deg temsalt-a, d akken assefrek n tursaḍ yezmer ad d-yesnulfu axeddim deg yinurar n ulqaḍ n tursaḍ, aqeyyem d uɛawed n usseqdec-nsent, yerna iger-d tiɣri i « ussuddes n urmud-a (nacaṭ) akken ad yuɣal d afurk adamsan ay izemren ad yettekki deg timmuddert tadamsant n tmurt ».
+
ɣef waya ay la txeddem Tnegga (wakala) Taɣelnawt i Usmal d Usseṛced n Usseqdec n Teẓwert i ussebded n unegraw (niḍam) n uṣennef n ttawilat n trisiti ɣef leḥsab n wanect ay ttetten trisiti, akken ay ttwaṣennfen deg tmura tibeṛṛaniyin seg taggayt n « A » (ur yettetten ara aṭas) arma d taggayt « G » (ay yettetten aṭas n trisiti).
  
Iger-d daɣ tiɣri, Mass Grimes, i teṛmisin (carikat), ama d tinagdudin neɣ d tusligin, akken ad sseftint deg uḥric-a yerna ad faṛsent seg-s, ladɣa imi ay d-iga unabaḍ (ḥukuma) aṭas n yiḥezziben isebɣasen i ujbad n yimseftiyen ɣer urmud n ussefrek n tursaḍ.
+
ɣef leḥsab n Tnegga Taɣelnawt i Usmal d Usseṛced n Usseqdec n Teẓwert, tella ula d sselɛa ay d-yettadfen s lekwaɣeḍ n taggayt « B », yili nettat, deg tidet, seg taggayt n « G ».
 +
 
 +
ɣef lǧal n udɣal-a, tessuter Tnegga-a seg uɣlif n tnezzut (tiǧara) ad yesɛu inegmiyen (maxabir) yemmuzzgen i uɛqal n taggayt n ttawilat-a ay d-yettwaǧawen seg uzɣar.

Tasiwelt n wass 13:48, 3 Furar 2016

ⵉⵣⵣⴰⵢⵔⵉⵢⴻⵏ ⵙⵙⴻⵇⴷⴰⵛⴻⵏ ⵜⵔⵉⵙⵉⵜⵉ 10 ⵏ ⵜⵉⴽⴽⴰⵍ ⵓⴳⴰⵔ ⴰⵢⴻⵏ ⵉⵡⴰⵜⴰⵏ

ⵍⴻⵣⵣⴰⵢⴻⵔ ⵜⴰⵎⴰⵏⴻⵖⵜ – ⵉⵅⵅⴰⵎⴻⵏ ⵉⴷⵣⴰⵢⵔⵉⵢⴻⵏ ⵙⵙⴻⵇⴷⴰⵛⴻⵏ ⵜⵔⵉⵙⵉⵜⵉ 10 ⵏ ⵜⵉⴽⴽⴰⵍ ⵓⴳⴰⵔ ⵏ ⵜⴻⴳⵏⴰ (ⵎⴰⵄⴰⵢⵉⵔ) ⵜⵉⴳⵔⴰⵖⵍⴰⵏⵉⵏ ⴷ 2 ⵏ ⵜⵉⴽⴽⴰⵍ ⵓⴳⴰⵔ ⵏ ⵜⵍⴻⵎⵎⴰⵙⵜ ⴷⴻⴳ ⵜⵎⵓⵔⴰ ⵏ ⵍⵎⴻⵖⵔⴻⴱ, ⵖⴻⴼ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴰⵖ-ⴷ-ⵢⴻⵏⵏⴰ ⵢⵉⵡⴻⵏ ⵏ ⵓⵎⴰⵙⴰⵢ (ⵎⴰⵙ’ⵓⵍ) ⴰⵢ ⵉⵅⴻⴷⴷⵎⴻⵏ ⵖⴻⵔ ⵜⵏⴻⴳⴳⴰ ⵜⴰⵖⴻⵍⵏⴰⵡⵜ ⵉ ⵓⵙⵎⴰⵍ ⴷ ⵓⵙⵙⴻⵕⵛⴻⴷ ⵏ ⵓⵙⵙⴻⵇⴷⴻⵛ ⵏ ⵜⴻⵥⵡⴻⵔⵜ.

« ⴷⴻⴳ ⵜⵍⴻⵎⵎⴰⵙⵜ, ⴰⵅⵅⴰⵎ ⴰⴷⵣⴰⵢⵔⵉ ⵢⴻⵙⵙⴻⵇⴷⴰⵛ ⴳⴰⵔ 1800 ⴷ 2000 ⵏ ⵢⵉⴽⵉⵍⵓⵡⴰⵟⴻⵏ-ⴰⵙⵔⴰⴳ ⴷⴻⴳ ⵓⵙⴻⴳⴳⴰⵙ, ⵢⵉⵍⵉ ⵜⴰⴳⵏⵓⵜ ⴰⵜⵜⴰⵏ ⴳⴰⵔ 200 ⴷ 250 ⵏ ⵢⵉⴽⵉⵍⵓⵡⴰⵟⴻⵏ-ⴰⵙⵔⴰⴳ ⴷⴻⴳ ⵓⵙⴻⴳⴳⴰⵙ. ⴰⵅⵅⴰⵎ ⴰⴷⵣⴰⵢⵔⵉ ⵢⴻⵙⵙⴻⵇⴷⴰⵛ ⵜⵔⵉⵙⵉⵜⵉ ⵙⵏⴰⵜ ⵏ ⵜⵉⴽⴽⴰⵍ ⵓⴳⴰⵔ ⵏ ⵜⵍⴻⵎⵎⴰⵙⵜ ⵏ ⵓⵅⵅⴰⵎ ⴷⴻⴳ ⵜⵎⵓⵔⴰ ⵏ ⵍⵎⴻⵖⵔⴻⴱ ⵏⵉⴹⴻⵏ », ⵖⴻⴼ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵏⵏⴰ ⵓⵎⴰⵙⴰⵢ-ⴰ ⴷⴻⴳ ⵢⵉⵊⵉⴼⴻⵕ ⵏ ⵢⵉⵡⴻⵏ ⵏ ⵓⵙⴰⵔⴰⴳ ⵖⴻⴼ ⵜⵎⴻⵍⵍⵉⵍⵜ (ⵏⴰⴵⴰⵄⴰ) ⵜⴰⵥⴻⵡⵔⴰⵏⵜ ⴷⴻⴳ ⵍⴻⴱⵏⵉ, ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵍⵍⴰⵏ ⴰⵙⵙ ⵏ ⵜⵜⵍⴰⵜⴰ ⴷⴻⴳ ⵍⴻⵣⵣⴰⵢⴻⵔ ⵜⴰⵎⴰⵏⴻⵖⵜ.

ⵙⵙⴻⴱⴱⴰ ⵏ ⵓⵙⵙⴻⵇⴷⴻⵛ-ⴰ ⴰⵎⴻⵇⵔⴰⵏ ⵏ ⵜⵔⵉⵙⵉⵜⵉ ⵏⴻⵜⵜⴰ ⴷ ⴰⵙⵙⴻⵇⴷⴻⵛ ⵏ ⵜⵜⴰⵡⵉⵍⴰⵜ ⴰⵢ ⵢⴻⵜⵜⴻⵜⵜⴻⵏ ⴰⵟⴰⵙ ⵏ ⵜⵔⵉⵙⵉⵜⵉ, ⵖⴻⴼ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵏⵏⴰ.

« ⵙⵙⵓⵇ ⴰⴷⵣⴰⵢⵔⵉ ⵢⴻⵞⵞⵓⵕ ⴷ ⵉⵙⵏⴻⵣⵡⴰⵢⴻⵏ (ⵎⵓⴽⴰⵢⵢⵉⴼⴰⵜ) ⴷ ⵜⵜⴰⵡⵉⵍⴰⵜ ⵏⵉⴹⴻⵏ ⴰⵢ ⵢⴻⵜⵜⴻⵜⵜⴻⵏ ⴰⵟⴰⵙ ⵏ ⵜⵔⵉⵙⵉⵜⵉ. ⵙ ⵓⵎⴰⵜⴰ, ⵎⴻⴷⴷⴻⵏ ⵍⴰ ⴰⵙⴻⵏ-ⵄⴻⵊⵊⴱⴻⵏ ⵜⵜⴰⵡⵉⵍⴰⵜ-ⴰ ⵔⵅⵉⵙⴻⵏ, ⵎⴰⵛⴰ ⵡⵉ ⵙⴻⴳ ⴳⴰⵔ ⵜⵜⴰⵡⵉⵍⴰⵜ ⴰⵢ ⵢⴻⵜⵜⴻⵜⵜⴻⵏ ⴰⵟⴰⵙ ⴰⴽⴽ ⵏ ⵜⵔⵉⵙⵉⵜⵉ, ⵢⴻⵔⵏⴰ ⵙⵇⴰⵎⴰⵢⴻⵏ-ⴷ ⵖⵍⴰⵢⵉⵜ ⵙ ⵍⵇⵉⵙ ⴰⵖⴻⵣⴼⴰⵏ », ⵖⴻⴼ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵏⵏⴰ.

ⵖⴻⴼ ⵡⴰⵢⴰ ⴰⵢ ⵍⴰ ⵜⵅⴻⴷⴷⴻⵎ ⵜⵏⴻⴳⴳⴰ (ⵡⴰⴽⴰⵍⴰ) ⵜⴰⵖⴻⵍⵏⴰⵡⵜ ⵉ ⵓⵙⵎⴰⵍ ⴷ ⵓⵙⵙⴻⵕⵛⴻⴷ ⵏ ⵓⵙⵙⴻⵇⴷⴻⵛ ⵏ ⵜⴻⵥⵡⴻⵔⵜ ⵉ ⵓⵙⵙⴻⴱⴷⴻⴷ ⵏ ⵓⵏⴻⴳⵔⴰⵡ (ⵏⵉⴹⴰⵎ) ⵏ ⵓⵚⴻⵏⵏⴻⴼ ⵏ ⵜⵜⴰⵡⵉⵍⴰⵜ ⵏ ⵜⵔⵉⵙⵉⵜⵉ ⵖⴻⴼ ⵍⴻⵃⵙⴰⴱ ⵏ ⵡⴰⵏⴻⵛⵜ ⴰⵢ ⵜⵜⴻⵜⵜⴻⵏ ⵜⵔⵉⵙⵉⵜⵉ, ⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⵜⵜⵡⴰⵚⴻⵏⵏⴼⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵜⵎⵓⵔⴰ ⵜⵉⴱⴻⵕⵕⴰⵏⵉⵢⵉⵏ ⵙⴻⴳ ⵜⴰⴳⴳⴰⵢⵜ ⵏ « ⴰ » (ⵓⵔ ⵢⴻⵜⵜⴻⵜⵜⴻⵏ ⴰⵔⴰ ⴰⵟⴰⵙ) ⴰⵔⵎⴰ ⴷ ⵜⴰⴳⴳⴰⵢⵜ « ⴳ » (ⴰⵢ ⵢⴻⵜⵜⴻⵜⵜⴻⵏ ⴰⵟⴰⵙ ⵏ ⵜⵔⵉⵙⵉⵜⵉ).

ⵖⴻⴼ ⵍⴻⵃⵙⴰⴱ ⵏ ⵜⵏⴻⴳⴳⴰ ⵜⴰⵖⴻⵍⵏⴰⵡⵜ ⵉ ⵓⵙⵎⴰⵍ ⴷ ⵓⵙⵙⴻⵕⵛⴻⴷ ⵏ ⵓⵙⵙⴻⵇⴷⴻⵛ ⵏ ⵜⴻⵥⵡⴻⵔⵜ, ⵜⴻⵍⵍⴰ ⵓⵍⴰ ⴷ ⵙⵙⴻⵍⵄⴰ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵜⵜⴰⴷⴼⴻⵏ ⵙ ⵍⴻⴽⵡⴰⵖⴻⴹ ⵏ ⵜⴰⴳⴳⴰⵢⵜ « ⴱ », ⵢⵉⵍⵉ ⵏⴻⵜⵜⴰⵜ, ⴷⴻⴳ ⵜⵉⴷⴻⵜ, ⵙⴻⴳ ⵜⴰⴳⴳⴰⵢⵜ ⵏ « ⴳ ».

ⵖⴻⴼ ⵍⴵⴰⵍ ⵏ ⵓⴷⵖⴰⵍ-ⴰ, ⵜⴻⵙⵙⵓⵜⴻⵔ ⵜⵏⴻⴳⴳⴰ-ⴰ ⵙⴻⴳ ⵓⵖⵍⵉⴼ ⵏ ⵜⵏⴻⵣⵣⵓⵜ (ⵜⵉⴵⴰⵔⴰ) ⴰⴷ ⵢⴻⵙⵄⵓ ⵉⵏⴻⴳⵎⵉⵢⴻⵏ (ⵎⴰⵅⴰⴱⵉⵔ) ⵢⴻⵎⵎⵓⵣⵣⴳⴻⵏ ⵉ ⵓⵄⵇⴰⵍ ⵏ ⵜⴰⴳⴳⴰⵢⵜ ⵏ ⵜⵜⴰⵡⵉⵍⴰⵜ-ⴰ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵜⵜⵡⴰⴵⴰⵡⴻⵏ ⵙⴻⴳ ⵓⵣⵖⴰⵔ.