Asebter amenzawi : Tameẓla gar ileqman
Ajerriḍ 1: | Ajerriḍ 1: | ||
− | + | Amtawa gar yenmezruyen d yemnadiyen i weklas n tejrimin n Fṛansa deg Lezzayer (aneɣlaf) | |
− | + | SSƐIDA – Yenna-d uneɣlaf n yemjahden, Tayeb Zitouni, ass n letniyen deg Ssɛida, dakken yella-d wemtawa (ittifaq) d yenmezruyen d yemnadiyen i weklas (tasǧil) n tejrimin ay tga Fṛansa deg Lezzayer seg 1830. | |
− | + | Mi yerza ɣef temruzt (mulḥaqa) n usalay (mutḥaf) amnaḍan n yemjanden n Ssɛida, iwekked-d Tayeb Zitouni dakken aɣlif n yemjahden iga amtawa d yenmezruyen d yemnadiyen i weklas n wid ara d-yeḥkun akk tijrimin d wenḍerri ay yenḍerr weɣref adzayri seg wasmi ay d-yudef usehras afṛensis ɣer wakal n Lezzayer. | |
− | + | Dɣa ixebber-d, deg temsalt-a, dakken tella tebniqt (xaliyya) ay la ixeddmen deg weɣlif s wemɛawen d Wammas n Tezrawin d Yinadiyen ɣef Umussu Aɣelnaw d Wemgaru n Weslelli Aɣelnaw d Usalay Aɣelnaw i wejmaɛ n wakk tiḥkayin yeqqnen ɣer tejrimin ay d-yellan mgal weɣref adzayri seg 1830 armi d asmi ay tewwi Lezzayer azarug (istiqlal). | |
− | + | Yenna-d daɣ Mass Zitouni dakken taṛcibin tidzayriyin sskanayent-d tijrimin ay iga usehras (mustaɛmir) afṛensis, yernu ti d tijrimin « timeqranin », ǧǧant-d lateṛ d ccwami deg wenrar, gar-asen imeɛdaṛ ay tent-id-yuɣen seg wemgaru n weslelli aɣelnaw, issefrag n tuccar ay yesseqdec usehras ɣef tlisa d lfingat. | |
− | + | Yenna-d daɣ dakken ugar n 2.000 n yemdanen ay iɛerqen deg tallit n wemgaru (ḥarb) n weslelli deg yegriren (muxayyamat), leḥsab d wammasen n uɛetteb d weḥbas n Fṛansa. |
Tasiwelt n wass 11:49, 28 Yunyu 2016
ⴰⵎⵜⴰⵡⴰ ⴳⴰⵔ ⵢⴻⵏⵎⴻⵣⵔⵓⵢⴻⵏ ⴷ ⵢⴻⵎⵏⴰⴷⵉⵢⴻⵏ ⵉ ⵡⴻⴽⵍⴰⵙ ⵏ ⵜⴻⵊⵔⵉⵎⵉⵏ ⵏ ⴼⵕⴰⵏⵙⴰ ⴷⴻⴳ ⵍⴻⵣⵣⴰⵢⴻⵔ (ⴰⵏⴻⵖⵍⴰⴼ)
ⵙⵙⵄⵉⴷⴰ – ⵢⴻⵏⵏⴰ-ⴷ ⵓⵏⴻⵖⵍⴰⴼ ⵏ ⵢⴻⵎⵊⴰⵀⴷⴻⵏ, ⵜⴰⵢⴻⴱ ⵣⵉⵜⵧⵓⵏⵉ, ⴰⵙⵙ ⵏ ⵍⴻⵜⵏⵉⵢⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵙⵙⵄⵉⴷⴰ, ⴷⴰⴽⴽⴻⵏ ⵢⴻⵍⵍⴰ-ⴷ ⵡⴻⵎⵜⴰⵡⴰ (ⵉⵜⵜⵉⴼⴰⵇ) ⴷ ⵢⴻⵏⵎⴻⵣⵔⵓⵢⴻⵏ ⴷ ⵢⴻⵎⵏⴰⴷⵉⵢⴻⵏ ⵉ ⵡⴻⴽⵍⴰⵙ (ⵜⴰⵙⴵⵉⵍ) ⵏ ⵜⴻⵊⵔⵉⵎⵉⵏ ⴰⵢ ⵜⴳⴰ ⴼⵕⴰⵏⵙⴰ ⴷⴻⴳ ⵍⴻⵣⵣⴰⵢⴻⵔ ⵙⴻⴳ 1830.
ⵎⵉ ⵢⴻⵔⵣⴰ ⵖⴻⴼ ⵜⴻⵎⵔⵓⵣⵜ (ⵎⵓⵍⵃⴰⵇⴰ) ⵏ ⵓⵙⴰⵍⴰⵢ (ⵎⵓⵜⵃⴰⴼ) ⴰⵎⵏⴰⴹⴰⵏ ⵏ ⵢⴻⵎⵊⴰⵏⴷⴻⵏ ⵏ ⵙⵙⵄⵉⴷⴰ, ⵉⵡⴻⴽⴽⴻⴷ-ⴷ ⵜⴰⵢⴻⴱ ⵣⵉⵜⵧⵓⵏⵉ ⴷⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵖⵍⵉⴼ ⵏ ⵢⴻⵎⵊⴰⵀⴷⴻⵏ ⵉⴳⴰ ⴰⵎⵜⴰⵡⴰ ⴷ ⵢⴻⵏⵎⴻⵣⵔⵓⵢⴻⵏ ⴷ ⵢⴻⵎⵏⴰⴷⵉⵢⴻⵏ ⵉ ⵡⴻⴽⵍⴰⵙ ⵏ ⵡⵉⴷ ⴰⵔⴰ ⴷ-ⵢⴻⵃⴽⵓⵏ ⴰⴽⴽ ⵜⵉⵊⵔⵉⵎⵉⵏ ⴷ ⵡⴻⵏⴹⴻⵔⵔⵉ ⴰⵢ ⵢⴻⵏⴹⴻⵔⵔ ⵡⴻⵖⵔⴻⴼ ⴰⴷⵣⴰⵢⵔⵉ ⵙⴻⴳ ⵡⴰⵙⵎⵉ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⵓⴷⴻⴼ ⵓⵙⴻⵀⵔⴰⵙ ⴰⴼⵕⴻⵏⵙⵉⵙ ⵖⴻⵔ ⵡⴰⴽⴰⵍ ⵏ ⵍⴻⵣⵣⴰⵢⴻⵔ.
ⴷⵖⴰ ⵉⵅⴻⴱⴱⴻⵔ-ⴷ, ⴷⴻⴳ ⵜⴻⵎⵙⴰⵍⵜ-ⴰ, ⴷⴰⴽⴽⴻⵏ ⵜⴻⵍⵍⴰ ⵜⴻⴱⵏⵉⵇⵜ (ⵅⴰⵍⵉⵢⵢⴰ) ⴰⵢ ⵍⴰ ⵉⵅⴻⴷⴷⵎⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵡⴻⵖⵍⵉⴼ ⵙ ⵡⴻⵎⵄⴰⵡⴻⵏ ⴷ ⵡⴰⵎⵎⴰⵙ ⵏ ⵜⴻⵣⵔⴰⵡⵉⵏ ⴷ ⵢⵉⵏⴰⴷⵉⵢⴻⵏ ⵖⴻⴼ ⵓⵎⵓⵙⵙⵓ ⴰⵖⴻⵍⵏⴰⵡ ⴷ ⵡⴻⵎⴳⴰⵔⵓ ⵏ ⵡⴻⵙⵍⴻⵍⵍⵉ ⴰⵖⴻⵍⵏⴰⵡ ⴷ ⵓⵙⴰⵍⴰⵢ ⴰⵖⴻⵍⵏⴰⵡ ⵉ ⵡⴻⵊⵎⴰⵄ ⵏ ⵡⴰⴽⴽ ⵜⵉⵃⴽⴰⵢⵉⵏ ⵢⴻⵇⵇⵏⴻⵏ ⵖⴻⵔ ⵜⴻⵊⵔⵉⵎⵉⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵍⵍⴰⵏ ⵎⴳⴰⵍ ⵡⴻⵖⵔⴻⴼ ⴰⴷⵣⴰⵢⵔⵉ ⵙⴻⴳ 1830 ⴰⵔⵎⵉ ⴷ ⴰⵙⵎⵉ ⴰⵢ ⵜⴻⵡⵡⵉ ⵍⴻⵣⵣⴰⵢⴻⵔ ⴰⵣⴰⵔⵓⴳ (ⵉⵙⵜⵉⵇⵍⴰⵍ).
ⵢⴻⵏⵏⴰ-ⴷ ⴷⴰⵖ ⵎⴰⵙⵙ ⵣⵉⵜⵧⵓⵏⵉ ⴷⴰⴽⴽⴻⵏ ⵜⴰⵕⵛⵉⴱⵉⵏ ⵜⵉⴷⵣⴰⵢⵔⵉⵢⵉⵏ ⵙⵙⴽⴰⵏⴰⵢⴻⵏⵜ-ⴷ ⵜⵉⵊⵔⵉⵎⵉⵏ ⴰⵢ ⵉⴳⴰ ⵓⵙⴻⵀⵔⴰⵙ (ⵎⵓⵙⵜⴰⵄⵎⵉⵔ) ⴰⴼⵕⴻⵏⵙⵉⵙ, ⵢⴻⵔⵏⵓ ⵜⵉ ⴷ ⵜⵉⵊⵔⵉⵎⵉⵏ « ⵜⵉⵎⴻⵇⵔⴰⵏⵉⵏ », ⴵⴵⴰⵏⵜ-ⴷ ⵍⴰⵜⴻⵕ ⴷ ⵛⵛⵡⴰⵎⵉ ⴷⴻⴳ ⵡⴻⵏⵔⴰⵔ, ⴳⴰⵔ-ⴰⵙⴻⵏ ⵉⵎⴻⵄⴷⴰⵕ ⴰⵢ ⵜⴻⵏⵜ-ⵉⴷ-ⵢⵓⵖⴻⵏ ⵙⴻⴳ ⵡⴻⵎⴳⴰⵔⵓ ⵏ ⵡⴻⵙⵍⴻⵍⵍⵉ ⴰⵖⴻⵍⵏⴰⵡ, ⵉⵙⵙⴻⴼⵔⴰⴳ ⵏ ⵜⵓⵛⵛⴰⵔ ⴰⵢ ⵢⴻⵙⵙⴻⵇⴷⴻⵛ ⵓⵙⴻⵀⵔⴰⵙ ⵖⴻⴼ ⵜⵍⵉⵙⴰ ⴷ ⵍⴼⵉⵏⴳⴰⵜ.
ⵢⴻⵏⵏⴰ-ⴷ ⴷⴰⵖ ⴷⴰⴽⴽⴻⵏ ⵓⴳⴰⵔ ⵏ 2.000 ⵏ ⵢⴻⵎⴷⴰⵏⴻⵏ ⴰⵢ ⵉⵄⴻⵔⵇⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵜⴰⵍⵍⵉⵜ ⵏ ⵡⴻⵎⴳⴰⵔⵓ (ⵃⴰⵔⴱ) ⵏ ⵡⴻⵙⵍⴻⵍⵍⵉ ⴷⴻⴳ ⵢⴻⴳⵔⵉⵔⴻⵏ (ⵎⵓⵅⴰⵢⵢⴰⵎⴰⵜ), ⵍⴻⵃⵙⴰⴱ ⴷ ⵡⴰⵎⵎⴰⵙⴻⵏ ⵏ ⵓⵄⴻⵜⵜⴻⴱ ⴷ ⵡⴻⵃⴱⴰⵙ ⵏ ⴼⵕⴰⵏⵙⴰ.