Asebter amenzawi : Tameẓla gar ileqman

Seg Tasanayt s tmaziɣt imunen
Neggez ar: ẓer isebtar, anadi
Ajerriḍ 1: Ajerriḍ 1:
Ulac ineɣmasen yettwaḥebsen ɣef ṛṛay-nsen
+
Amtawa gar yenmezruyen d yemnadiyen i weklas n tejrimin n Fṛansa deg Lezzayer (aneɣlaf)
  
TIPAZA – Yenna-d uneɣlaf n teɣwalt (ittiṣal), Hamid Grine, ass n letniyen deg Tipaza dakken aɣlif-nnes ur d-yeklis ula d yiwet n liḥala aydeg yettwaḥbes uneɣmas deg Lezzayer ɣef lǧal n ṛṛay-nnes deg tɣemsa, am wakken ay d-yenna dakken yezmer lḥal mliḥ ad d-yettwassebded useqqamu n weḥkam n tɣemsa yuran deg « Ctembeṛ ay d-yetteddun ».
+
SSƐIDA – Yenna-d uneɣlaf n yemjahden, Tayeb Zitouni, ass n letniyen deg Ssɛida, dakken yella-d wemtawa (ittifaq) d yenmezruyen d yemnadiyen i weklas (tasǧil) n tejrimin ay tga Fṛansa deg Lezzayer seg 1830.
 
   
 
   
Deg wayen yerzan aḥbas n unemhal (mudir) n terga n tliẓri n KBC ɣer yidis n yimasayen (mas’ulin) niḍen n terga-a, yenna-d uneɣmas deg yiwen n wemyager d tɣemsa deg Tipaza dakken « aɣerman yesɛa azref ad iẓer isali ayɣef yella lettkal », yernu « ur yezmir ad d-iwennet tamsalt ayɣef mazal la d-yettili weḥtac ».
+
Mi yerza ɣef temruzt (mulḥaqa) n usalay (mutḥaf) amnaḍan n yemjanden n Ssɛida, iwekked-d Tayeb Zitouni dakken aɣlif n yemjahden iga amtawa d yenmezruyen d yemnadiyen i weklas n wid ara d-yeḥkun akk tijrimin d wenḍerri ay yenḍerr weɣref adzayri seg wasmi ay d-yudef usehras afṛensis ɣer wakal n Lezzayer.
 
   
 
   
« Ur d-telli ula d yiwet n liḥala n weḥbas n uneɣmas ɣef ṛṛay-nnes neɣ ɣef uxeddim-nnes deg tɣemsa », ɣef wakken ay d-iwekked, am wakken ay d-yerna dakken « aḥraz n tlelli n tɣemsa yettwaḍmen deg tmenḍawt tamaynut », yernu iger-d tiɣri i tregwa n tliẓri akken ad qadrent alug-nsent (daftar) n ccuruḍ ay yellan d « lqaḍi awḥid » gar-asent d udabu n weḥkam n wesliẓri.
+
Dɣa ixebber-d, deg temsalt-a, dakken tella tebniqt (xaliyya) ay la ixeddmen deg weɣlif s wemɛawen d Wammas n Tezrawin d Yinadiyen ɣef Umussu Aɣelnaw d Wemgaru n Weslelli Aɣelnaw d Usalay Aɣelnaw i wejmaɛ n wakk tiḥkayin yeqqnen ɣer tejrimin ay d-yellan mgal weɣref adzayri seg 1830 armi d asmi ay tewwi Lezzayer azarug (istiqlal).
 
   
 
   
Iɛawed iger-d Mass Grine tiɣri i yineɣmasen d ttawilat n yisalan, s umata, akken ad qadren tezdeg n ṣṣenɛa s tiǧǧin n ussenker n tmes d wetḥeqqeq seg teɣbalut (maṣdar) n yisali.
+
Yenna-d daɣ Mass Zitouni dakken taṛcibin tidzayriyin sskanayent-d tijrimin ay iga usehras (mustaɛmir) afṛensis, yernu ti d tijrimin « timeqranin », ǧǧant-d lateṛ d ccwami deg wenrar, gar-asen imeɛdaṛ ay tent-id-yuɣen seg wemgaru n weslelli aɣelnaw, issefrag n tuccar ay yesseqdec usehras ɣef tlisa d lfingat.
 
   
 
   
« Ttwassemlalent-d akk tegnatin i ussebded n udabu n weḥkam n tɣemsa yuran », ɣef wakken ay d-yerna uneɣlaf ay d-iwekkden dakken imir-a, 99% seg yineɣmasen ttwassnen s tkarḍa tasadurant n uneɣmas, yernu yenna-d dakken ineɣmasen-a d tadusi (quwwa) talsant ay izemren ad d-tessuddes tifranin yernu ad d-tessebded adabu.
+
Yenna-d daɣ dakken ugar n 2.000 n yemdanen ay iɛerqen deg tallit n wemgaru (ḥarb) n weslelli deg yegriren (muxayyamat), leḥsab d wammasen n uɛetteb d weḥbas n Fṛansa.

Tasiwelt n wass 11:49, 28 Yunyu 2016

ⴰⵎⵜⴰⵡⴰ ⴳⴰⵔ ⵢⴻⵏⵎⴻⵣⵔⵓⵢⴻⵏ ⴷ ⵢⴻⵎⵏⴰⴷⵉⵢⴻⵏ ⵉ ⵡⴻⴽⵍⴰⵙ ⵏ ⵜⴻⵊⵔⵉⵎⵉⵏ ⵏ ⴼⵕⴰⵏⵙⴰ ⴷⴻⴳ ⵍⴻⵣⵣⴰⵢⴻⵔ (ⴰⵏⴻⵖⵍⴰⴼ)

ⵙⵙⵄⵉⴷⴰ – ⵢⴻⵏⵏⴰ-ⴷ ⵓⵏⴻⵖⵍⴰⴼ ⵏ ⵢⴻⵎⵊⴰⵀⴷⴻⵏ, ⵜⴰⵢⴻⴱ ⵣⵉⵜⵧⵓⵏⵉ, ⴰⵙⵙ ⵏ ⵍⴻⵜⵏⵉⵢⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵙⵙⵄⵉⴷⴰ, ⴷⴰⴽⴽⴻⵏ ⵢⴻⵍⵍⴰ-ⴷ ⵡⴻⵎⵜⴰⵡⴰ (ⵉⵜⵜⵉⴼⴰⵇ) ⴷ ⵢⴻⵏⵎⴻⵣⵔⵓⵢⴻⵏ ⴷ ⵢⴻⵎⵏⴰⴷⵉⵢⴻⵏ ⵉ ⵡⴻⴽⵍⴰⵙ (ⵜⴰⵙⴵⵉⵍ) ⵏ ⵜⴻⵊⵔⵉⵎⵉⵏ ⴰⵢ ⵜⴳⴰ ⴼⵕⴰⵏⵙⴰ ⴷⴻⴳ ⵍⴻⵣⵣⴰⵢⴻⵔ ⵙⴻⴳ 1830.

ⵎⵉ ⵢⴻⵔⵣⴰ ⵖⴻⴼ ⵜⴻⵎⵔⵓⵣⵜ (ⵎⵓⵍⵃⴰⵇⴰ) ⵏ ⵓⵙⴰⵍⴰⵢ (ⵎⵓⵜⵃⴰⴼ) ⴰⵎⵏⴰⴹⴰⵏ ⵏ ⵢⴻⵎⵊⴰⵏⴷⴻⵏ ⵏ ⵙⵙⵄⵉⴷⴰ, ⵉⵡⴻⴽⴽⴻⴷ-ⴷ ⵜⴰⵢⴻⴱ ⵣⵉⵜⵧⵓⵏⵉ ⴷⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵖⵍⵉⴼ ⵏ ⵢⴻⵎⵊⴰⵀⴷⴻⵏ ⵉⴳⴰ ⴰⵎⵜⴰⵡⴰ ⴷ ⵢⴻⵏⵎⴻⵣⵔⵓⵢⴻⵏ ⴷ ⵢⴻⵎⵏⴰⴷⵉⵢⴻⵏ ⵉ ⵡⴻⴽⵍⴰⵙ ⵏ ⵡⵉⴷ ⴰⵔⴰ ⴷ-ⵢⴻⵃⴽⵓⵏ ⴰⴽⴽ ⵜⵉⵊⵔⵉⵎⵉⵏ ⴷ ⵡⴻⵏⴹⴻⵔⵔⵉ ⴰⵢ ⵢⴻⵏⴹⴻⵔⵔ ⵡⴻⵖⵔⴻⴼ ⴰⴷⵣⴰⵢⵔⵉ ⵙⴻⴳ ⵡⴰⵙⵎⵉ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⵓⴷⴻⴼ ⵓⵙⴻⵀⵔⴰⵙ ⴰⴼⵕⴻⵏⵙⵉⵙ ⵖⴻⵔ ⵡⴰⴽⴰⵍ ⵏ ⵍⴻⵣⵣⴰⵢⴻⵔ.

ⴷⵖⴰ ⵉⵅⴻⴱⴱⴻⵔ-ⴷ, ⴷⴻⴳ ⵜⴻⵎⵙⴰⵍⵜ-ⴰ, ⴷⴰⴽⴽⴻⵏ ⵜⴻⵍⵍⴰ ⵜⴻⴱⵏⵉⵇⵜ (ⵅⴰⵍⵉⵢⵢⴰ) ⴰⵢ ⵍⴰ ⵉⵅⴻⴷⴷⵎⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵡⴻⵖⵍⵉⴼ ⵙ ⵡⴻⵎⵄⴰⵡⴻⵏ ⴷ ⵡⴰⵎⵎⴰⵙ ⵏ ⵜⴻⵣⵔⴰⵡⵉⵏ ⴷ ⵢⵉⵏⴰⴷⵉⵢⴻⵏ ⵖⴻⴼ ⵓⵎⵓⵙⵙⵓ ⴰⵖⴻⵍⵏⴰⵡ ⴷ ⵡⴻⵎⴳⴰⵔⵓ ⵏ ⵡⴻⵙⵍⴻⵍⵍⵉ ⴰⵖⴻⵍⵏⴰⵡ ⴷ ⵓⵙⴰⵍⴰⵢ ⴰⵖⴻⵍⵏⴰⵡ ⵉ ⵡⴻⵊⵎⴰⵄ ⵏ ⵡⴰⴽⴽ ⵜⵉⵃⴽⴰⵢⵉⵏ ⵢⴻⵇⵇⵏⴻⵏ ⵖⴻⵔ ⵜⴻⵊⵔⵉⵎⵉⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵍⵍⴰⵏ ⵎⴳⴰⵍ ⵡⴻⵖⵔⴻⴼ ⴰⴷⵣⴰⵢⵔⵉ ⵙⴻⴳ 1830 ⴰⵔⵎⵉ ⴷ ⴰⵙⵎⵉ ⴰⵢ ⵜⴻⵡⵡⵉ ⵍⴻⵣⵣⴰⵢⴻⵔ ⴰⵣⴰⵔⵓⴳ (ⵉⵙⵜⵉⵇⵍⴰⵍ).

ⵢⴻⵏⵏⴰ-ⴷ ⴷⴰⵖ ⵎⴰⵙⵙ ⵣⵉⵜⵧⵓⵏⵉ ⴷⴰⴽⴽⴻⵏ ⵜⴰⵕⵛⵉⴱⵉⵏ ⵜⵉⴷⵣⴰⵢⵔⵉⵢⵉⵏ ⵙⵙⴽⴰⵏⴰⵢⴻⵏⵜ-ⴷ ⵜⵉⵊⵔⵉⵎⵉⵏ ⴰⵢ ⵉⴳⴰ ⵓⵙⴻⵀⵔⴰⵙ (ⵎⵓⵙⵜⴰⵄⵎⵉⵔ) ⴰⴼⵕⴻⵏⵙⵉⵙ, ⵢⴻⵔⵏⵓ ⵜⵉ ⴷ ⵜⵉⵊⵔⵉⵎⵉⵏ « ⵜⵉⵎⴻⵇⵔⴰⵏⵉⵏ », ⴵⴵⴰⵏⵜ-ⴷ ⵍⴰⵜⴻⵕ ⴷ ⵛⵛⵡⴰⵎⵉ ⴷⴻⴳ ⵡⴻⵏⵔⴰⵔ, ⴳⴰⵔ-ⴰⵙⴻⵏ ⵉⵎⴻⵄⴷⴰⵕ ⴰⵢ ⵜⴻⵏⵜ-ⵉⴷ-ⵢⵓⵖⴻⵏ ⵙⴻⴳ ⵡⴻⵎⴳⴰⵔⵓ ⵏ ⵡⴻⵙⵍⴻⵍⵍⵉ ⴰⵖⴻⵍⵏⴰⵡ, ⵉⵙⵙⴻⴼⵔⴰⴳ ⵏ ⵜⵓⵛⵛⴰⵔ ⴰⵢ ⵢⴻⵙⵙⴻⵇⴷⴻⵛ ⵓⵙⴻⵀⵔⴰⵙ ⵖⴻⴼ ⵜⵍⵉⵙⴰ ⴷ ⵍⴼⵉⵏⴳⴰⵜ.

ⵢⴻⵏⵏⴰ-ⴷ ⴷⴰⵖ ⴷⴰⴽⴽⴻⵏ ⵓⴳⴰⵔ ⵏ 2.000 ⵏ ⵢⴻⵎⴷⴰⵏⴻⵏ ⴰⵢ ⵉⵄⴻⵔⵇⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵜⴰⵍⵍⵉⵜ ⵏ ⵡⴻⵎⴳⴰⵔⵓ (ⵃⴰⵔⴱ) ⵏ ⵡⴻⵙⵍⴻⵍⵍⵉ ⴷⴻⴳ ⵢⴻⴳⵔⵉⵔⴻⵏ (ⵎⵓⵅⴰⵢⵢⴰⵎⴰⵜ), ⵍⴻⵃⵙⴰⴱ ⴷ ⵡⴰⵎⵎⴰⵙⴻⵏ ⵏ ⵓⵄⴻⵜⵜⴻⴱ ⴷ ⵡⴻⵃⴱⴰⵙ ⵏ ⴼⵕⴰⵏⵙⴰ.