Asalay : Tameẓla gar ileqman

Seg Tasanayt s tmaziɣt imunen
Neggez ar: ẓer isebtar, anadi
 
Ajerriḍ 1: Ajerriḍ 1:
Aẓawan n udiwan d aɣanib yettwassnen deg unẓul-utrim n Lezzayer yernu yekka-d seg waklan iberkanen ay llan ttawin-ten-id seg Tefriqt tadunirant. Adiwan yecrek iẓuran d uẓawan agnawi, maca qqlen mgerraden sin-a n yiɣaniben deg waṭas n tɣawisin (iceḍḍiḍen, ccḍeḥ, allalen, isefra, asselmed, atg.) yernu yella-d waya ɣef leḥsab n tmura aydeg ten-kkaten. Aẓawan n udiwan kkaten-t deg tfugliwin tisɣananin.
+
'''Asalay''' d tasudut (institution) anda ay jemmɛen talkensit (collection) n tɣawsiwin yesɛan azal, ama d tiɣawsiwin n uẓuri neɣ d tid yesɛan azal adelsan, amezruyan neɣ d ussnan. Aṭas n yisalayen ay d-yesrusuyen tiɣawsiwin-a deg tzikknin (expositions) tuɛḍilin neɣ d timezgiyin akken ad tent-iwali ugdud. Isalayen imeqranen akk usan-d deg temdinin timeqranin deg temnaḍin yemgerraden n umaḍal, maca llan yigiman (milliers) n yisalayen niḍen deg temdinin timecṭuḥin. Isalayen sɛan iswiyen yemgerraden, gar-asen wid ay ireẓmen i ugdud s umata, am wakken ay llan wid aydeg ttwajemɛent tɣawsiwin i lfayda n yimnadiyen d yimazzagen (spécialistes).
 +
 
 +
Llan aṭas n wazunen n yisalayen, gar-asen isalayen n tẓuri, wid n umezruy agaman, wid n tussna, wid n umgaru d wid n yigerdan. Gar yisalayen ayɣef d-rezzun aṭas akk n medden deg umaḍal, yella usalay n Louvre deg Paris, Asalay Aɣelnaw n Ccinwa deg Pikin, asalay n Smithsonian Institutuion deg Washington (tamaneɣt tamarikanit), British Museum d usalay n National Gallery deg London (tamaneɣt tabriṭanit), Metropolitan Museum of Art n temdint n New York, isalayen n Vatican d Usalay Alemmas n Tredsa deg Lezzayer Tamaneɣt. Ɣef leḥsab n Umɣiwan Anmaḍal n Yisalayen (World Museum Community), llan, deg umaḍal, ugar n 55.000 n yisalayen deg 202 n tmura.

Azmez n lqem taneggarut d 16:07, 13 Yebrir 2019

ⴰⵙⴰⵍⴰⵢ ⴷ ⵜⴰⵙⵓⴷⵓⵜ (ⵉⵏⵙⵜⵉⵜⵓⵜⵉⵧⵏ) ⴰⵏⴷⴰ ⴰⵢ ⵊⴻⵎⵎⵄⴻⵏ ⵜⴰⵍⴽⴻⵏⵙⵉⵜ (ⵛⵧⵍⵍⴻⵛⵜⵉⵧⵏ) ⵏ ⵜⵖⴰⵡⵙⵉⵡⵉⵏ ⵢⴻⵙⵄⴰⵏ ⴰⵣⴰⵍ, ⴰⵎⴰ ⴷ ⵜⵉⵖⴰⵡⵙⵉⵡⵉⵏ ⵏ ⵓⵥⵓⵔⵉ ⵏⴻⵖ ⴷ ⵜⵉⴷ ⵢⴻⵙⵄⴰⵏ ⴰⵣⴰⵍ ⴰⴷⴻⵍⵙⴰⵏ, ⴰⵎⴻⵣⵔⵓⵢⴰⵏ ⵏⴻⵖ ⴷ ⵓⵙⵙⵏⴰⵏ. ⴰⵟⴰⵙ ⵏ ⵢⵉⵙⴰⵍⴰⵢⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵙⵔⵓⵙⵓⵢⴻⵏ ⵜⵉⵖⴰⵡⵙⵉⵡⵉⵏ-ⴰ ⴷⴻⴳ ⵜⵣⵉⴽⴽⵏⵉⵏ (ⴻⵅⵒⵧⵙⵉⵜⵉⵧⵏⵙ) ⵜⵓⵄⴹⵉⵍⵉⵏ ⵏⴻⵖ ⴷ ⵜⵉⵎⴻⵣⴳⵉⵢⵉⵏ ⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⴷ ⵜⴻⵏⵜ-ⵉⵡⴰⵍⵉ ⵓⴳⴷⵓⴷ. ⵉⵙⴰⵍⴰⵢⴻⵏ ⵉⵎⴻⵇⵔⴰⵏⴻⵏ ⴰⴽⴽ ⵓⵙⴰⵏ-ⴷ ⴷⴻⴳ ⵜⴻⵎⴷⵉⵏⵉⵏ ⵜⵉⵎⴻⵇⵔⴰⵏⵉⵏ ⴷⴻⴳ ⵜⴻⵎⵏⴰⴹⵉⵏ ⵢⴻⵎⴳⴻⵔⵔⴰⴷⴻⵏ ⵏ ⵓⵎⴰⴹⴰⵍ, ⵎⴰⵛⴰ ⵍⵍⴰⵏ ⵢⵉⴳⵉⵎⴰⵏ (ⵎⵉⵍⵍⵉⴻⵔⵙ) ⵏ ⵢⵉⵙⴰⵍⴰⵢⴻⵏ ⵏⵉⴹⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵜⴻⵎⴷⵉⵏⵉⵏ ⵜⵉⵎⴻⵛⵟⵓⵃⵉⵏ. ⵉⵙⴰⵍⴰⵢⴻⵏ ⵙⵄⴰⵏ ⵉⵙⵡⵉⵢⴻⵏ ⵢⴻⵎⴳⴻⵔⵔⴰⴷⴻⵏ, ⴳⴰⵔ-ⴰⵙⴻⵏ ⵡⵉⴷ ⴰⵢ ⵉⵔⴻⵥⵎⴻⵏ ⵉ ⵓⴳⴷⵓⴷ ⵙ ⵓⵎⴰⵜⴰ, ⴰⵎ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⵍⵍⴰⵏ ⵡⵉⴷ ⴰⵢⴷⴻⴳ ⵜⵜⵡⴰⵊⴻⵎⵄⴻⵏⵜ ⵜⵖⴰⵡⵙⵉⵡⵉⵏ ⵉ ⵍⴼⴰⵢⴷⴰ ⵏ ⵢⵉⵎⵏⴰⴷⵉⵢⴻⵏ ⴷ ⵢⵉⵎⴰⵣⵣⴰⴳⴻⵏ (ⵙⵒéⵛⵉⴰⵍⵉⵙⵜⴻⵙ).

ⵍⵍⴰⵏ ⴰⵟⴰⵙ ⵏ ⵡⴰⵣⵓⵏⴻⵏ ⵏ ⵢⵉⵙⴰⵍⴰⵢⴻⵏ, ⴳⴰⵔ-ⴰⵙⴻⵏ ⵉⵙⴰⵍⴰⵢⴻⵏ ⵏ ⵜⵥⵓⵔⵉ, ⵡⵉⴷ ⵏ ⵓⵎⴻⵣⵔⵓⵢ ⴰⴳⴰⵎⴰⵏ, ⵡⵉⴷ ⵏ ⵜⵓⵙⵙⵏⴰ, ⵡⵉⴷ ⵏ ⵓⵎⴳⴰⵔⵓ ⴷ ⵡⵉⴷ ⵏ ⵢⵉⴳⴻⵔⴷⴰⵏ. ⴳⴰⵔ ⵢⵉⵙⴰⵍⴰⵢⴻⵏ ⴰⵢⵖⴻⴼ ⴷ-ⵔⴻⵣⵣⵓⵏ ⴰⵟⴰⵙ ⴰⴽⴽ ⵏ ⵎⴻⴷⴷⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵓⵎⴰⴹⴰⵍ, ⵢⴻⵍⵍⴰ ⵓⵙⴰⵍⴰⵢ ⵏ ⵍⵧⵓⵠⵔⴻ ⴷⴻⴳ ⵒⴰⵔⵉⵙ, ⴰⵙⴰⵍⴰⵢ ⴰⵖⴻⵍⵏⴰⵡ ⵏ ⵛⵛⵉⵏⵡⴰ ⴷⴻⴳ ⵒⵉⴽⵉⵏ, ⴰⵙⴰⵍⴰⵢ ⵏ ⵙⵎⵉⵜⵀⵙⵧⵏⵉⴰⵏ ⵉⵏⵙⵜⵉⵜⵓⵜⵓⵉⵧⵏ ⴷⴻⴳ ⵡⴰⵙⵀⵉⵏⴳⵜⵧⵏ (ⵜⴰⵎⴰⵏⴻⵖⵜ ⵜⴰⵎⴰⵔⵉⴽⴰⵏⵉⵜ), ⴱⵔⵉⵜⵉⵙⵀ ⵎⵓⵙⴻⵓⵎ ⴷ ⵓⵙⴰⵍⴰⵢ ⵏ ⵏⴰⵜⵉⵧⵏⴰⵍ ⴳⴰⵍⵍⴻⵔⵢ ⴷⴻⴳ ⵍⵧⵏⴷⵧⵏ (ⵜⴰⵎⴰⵏⴻⵖⵜ ⵜⴰⴱⵔⵉⵟⴰⵏⵉⵜ), ⵎⴻⵜⵔⵧⵒⵧⵍⵉⵜⴰⵏ ⵎⵓⵙⴻⵓⵎ ⵧⴼ ⴰⵔⵜ ⵏ ⵜⴻⵎⴷⵉⵏⵜ ⵏ ⵏⴻⵡ ⵢⵧⵔⴽ, ⵉⵙⴰⵍⴰⵢⴻⵏ ⵏ ⵠⴰⵜⵉⵛⴰⵏ ⴷ ⵓⵙⴰⵍⴰⵢ ⴰⵍⴻⵎⵎⴰⵙ ⵏ ⵜⵔⴻⴷⵙⴰ ⴷⴻⴳ ⵍⴻⵣⵣⴰⵢⴻⵔ ⵜⴰⵎⴰⵏⴻⵖⵜ. Ɣⴻⴼ ⵍⴻⵃⵙⴰⴱ ⵏ ⵓⵎⵖⵉⵡⴰⵏ ⴰⵏⵎⴰⴹⴰⵍ ⵏ ⵢⵉⵙⴰⵍⴰⵢⴻⵏ (ⵡⵧⵔⵍⴷ ⵎⵓⵙⴻⵓⵎ ⵛⵧⵎⵎⵓⵏⵉⵜⵢ), ⵍⵍⴰⵏ, ⴷⴻⴳ ⵓⵎⴰⴹⴰⵍ, ⵓⴳⴰⵔ ⵏ 55.000 ⵏ ⵢⵉⵙⴰⵍⴰⵢⴻⵏ ⴷⴻⴳ 202 ⵏ ⵜⵎⵓⵔⴰ.