Asebter amenzawi : Tameẓla gar ileqman
Ajerriḍ 1: | Ajerriḍ 1: | ||
− | + | Aseqqamu n Timmuzɣa: « rrbeḥ ummid » n tuffɣiwin n tezrawt deg wenrar deg Tlemsan (imḍebber) | |
− | + | ||
− | + | ||
− | + | TLEMSAN – 1 Yebrir 2015 (NDƔ) Amaru amatu n Useqqamu Unnig n Timmuzɣa, Si El Hachemi Assad, yenna-d, ass n laṛebɛa dakken tuffɣiwin-nni n tezrawt (étude) ay gant teɣlamin (équipes) yetxeṣṣeṣen deg yinurar yemgerraden mi rzant ɣef yimukan yemgerraden n twilayt n Tlemsan llant-d d « rrbeḥ ummid ». | |
− | + | ||
− | + | « Tuffɣiwin-nneɣ n tezrawt [étude] deg tmiwa n Wayt Wersus, Msirda, Merṣa Ben Mhidi, Ayt Busɛid ed Ayt Snus llant-d d rrbeḥ ummid », ɣef wakken ay d-yenna yemḍebber-a i NDƔ deg wass aneggaru n yiwen n uxeddim n tezrawt deg wenrar ay tga teɣlamt n Useqqamu ay yetxeṣṣeṣen deg yinurar yemgerraden deg twilayt n Tlemsan. | |
− | + | ||
− | + | « Tlata-a n wussan n tezrawt [étude] deg wenrar jjan-aɣ ad d-neg iṛabulen ummiden ɣef tmaziɣt n tama-a ay yellan d tasenfelt [variante] n tcelḥit ay qrib ad tenger yerna ssawalen-tt kan s ussetḥi deg tmiwa n Wayt Busɛid ed Wayt Snus », ɣef wakken ay d-yessefhem, am wakken ay d-iḥettet dakken « yezmer ad d-yettwajmeɛ usagem [corpus] s tɣawla am wakken ay yessefk ad ttwaxedmen yeklasen [enregistrement] i lmend n weḥraz n tgemmi-a tatlayt [patrimoine oral] ». | |
− | + | ||
− | + | Si El Hachemi Assad yenna-d daɣ dakken imezdaɣen n tmiwa ayɣef rzan feṛḥen s waya yerna nnan-d ayen ay ssaramen ad d-yili seg yixeddimen am wi. | |
− | + | ||
− | + | « Yessefk ad d-yili lmejhud i lmend n wesḥulfu n medden ed tigin n yifadden akken ad d-ssutren assekcem n tmaziɣt ɣer uɣerbaz deg tama-a, acku d lwajeb fell-aɣ ad nxemmem ɣef tsutwin ay d-yetteddun », ay d-yenṣeḥ. | |
− | + | ||
− | + | Mass Assad iger-d tamawt, deg temsalt-a dakken « ixeddimen n weḥraz n tgemmi tarangit [patrimoine immatériel] n tama-a akked tririt n yismawen n yimukan yessefk ad ttwaɛawnen ». | |
− | + | ||
− | + | Tuffɣiwin-a n tezrawt (étude) deg wenrar deg tmiwa yemgerraden n Tlemsan jjan inelmaden-imnadiyen n yigezda n tutlayt ed yedles amaziɣ n tesdawiyin n Tbatent, Bgayet, Tubiret ed Tizi Wezzu ad ssnen timmeṛkantit ed tanḍa (diversité) tadelsant ed tgemmi n temdint n Tlemsan ay yellan d tamaneɣt n Yezyaniyen. | |
− | + | ||
− | + | Ṛebɛin-nni n yinelmaden-imandiyen wukud d-ddan yimuzzag (spécialistes) deg tesnilsit (linguistique) ed tesnemdant (anthropologie) bḍan-ten ɣef xemsa n tegrawin akken ad d-lhun s temsal yemgerraden am tsekla tatlayt (littérature orale), ismawen n yimukan, iɣersiwen ed yemɣan ed wemgerrad n wawalen ed temsislit (phonétique) seg tama ɣer tayeḍ. Dɣa ddan ɣer tmiwa n Ayt Wersus, Ayt Busɛid, Msirda, Merṣa Ben Mhidi, Ayt Behdel ed Azail deg tama n Ayt Snus, ɣef wakken ay d-nnan. | |
− | + | ||
− | + | Aseqqamu Unnig i Timmuzɣa iga tuffɣiwin-a deg uqaleb n yixeddimen-nnes n useggas n 2015. La yessefray, ɣef leḥsab n umaru-nnes amatu, ad yeg tuffɣiwin am ta deg waṭas n tmiwa niḍen n tmurt, ladɣa Beccaṛ, Adrar, Illizi, Wargla, Jijel ed Mila i uqeyyem n tgemmi tarangit (patrimoine immatériel) tamaziɣt deg wakk tisenfal-nnes (variantes) i lmend n uheyyi n umawal ameqran ara d-ijemɛen akk udmawen-a. (NDƔ) | |
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | - | + | |
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | - | + | |
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | - | + | |
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + |
Tasiwelt n wass 17:38, 1 Yebrir 2015
ⴰⵙⴻⵇⵇⴰⵎⵓ ⵏ ⵜⵉⵎⵎⵓⵣⵖⴰ: « ⵔⵔⴱⴻⵃ ⵓⵎⵎⵉⴷ » ⵏ ⵜⵓⴼⴼⵖⵉⵡⵉⵏ ⵏ ⵜⴻⵣⵔⴰⵡⵜ ⴷⴻⴳ ⵡⴻⵏⵔⴰⵔ ⴷⴻⴳ ⵜⵍⴻⵎⵙⴰⵏ (ⵉⵎⴹⴻⴱⴱⴻⵔ)
ⵜⵍⴻⵎⵙⴰⵏ – 1 ⵢⴻⴱⵔⵉⵔ 2015 (ⵏⴷƔ) ⴰⵎⴰⵔⵓ ⴰⵎⴰⵜⵓ ⵏ ⵓⵙⴻⵇⵇⴰⵎⵓ ⵓⵏⵏⵉⴳ ⵏ ⵜⵉⵎⵎⵓⵣⵖⴰ, ⵙⵉ ⴻⵍ ⵀⴰⵛⵀⴻⵎⵉ ⴰⵙⵙⴰⴷ, ⵢⴻⵏⵏⴰ-ⴷ, ⴰⵙⵙ ⵏ ⵍⴰⵕⴻⴱⵄⴰ ⴷⴰⴽⴽⴻⵏ ⵜⵓⴼⴼⵖⵉⵡⵉⵏ-ⵏⵏⵉ ⵏ ⵜⴻⵣⵔⴰⵡⵜ (éⵜⵓⴷⴻ) ⴰⵢ ⴳⴰⵏⵜ ⵜⴻⵖⵍⴰⵎⵉⵏ (éⵇⵓⵉⵒⴻⵙ) ⵢⴻⵜⵅⴻⵚⵚⴻⵚⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵢⵉⵏⵓⵔⴰⵔ ⵢⴻⵎⴳⴻⵔⵔⴰⴷⴻⵏ ⵎⵉ ⵔⵣⴰⵏⵜ ⵖⴻⴼ ⵢⵉⵎⵓⴽⴰⵏ ⵢⴻⵎⴳⴻⵔⵔⴰⴷⴻⵏ ⵏ ⵜⵡⵉⵍⴰⵢⵜ ⵏ ⵜⵍⴻⵎⵙⴰⵏ ⵍⵍⴰⵏⵜ-ⴷ ⴷ « ⵔⵔⴱⴻⵃ ⵓⵎⵎⵉⴷ ».
« ⵜⵓⴼⴼⵖⵉⵡⵉⵏ-ⵏⵏⴻⵖ ⵏ ⵜⴻⵣⵔⴰⵡⵜ [éⵜⵓⴷⴻ] ⴷⴻⴳ ⵜⵎⵉⵡⴰ ⵏ ⵡⴰⵢⵜ ⵡⴻⵔⵙⵓⵙ, ⵎⵙⵉⵔⴷⴰ, ⵎⴻⵔⵚⴰ ⴱⴻⵏ ⵎⵀⵉⴷⵉ, ⴰⵢⵜ ⴱⵓⵙⵄⵉⴷ ⴻⴷ ⴰⵢⵜ ⵙⵏⵓⵙ ⵍⵍⴰⵏⵜ-ⴷ ⴷ ⵔⵔⴱⴻⵃ ⵓⵎⵎⵉⴷ », ⵖⴻⴼ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵏⵏⴰ ⵢⴻⵎⴹⴻⴱⴱⴻⵔ-ⴰ ⵉ ⵏⴷƔ ⴷⴻⴳ ⵡⴰⵙⵙ ⴰⵏⴻⴳⴳⴰⵔⵓ ⵏ ⵢⵉⵡⴻⵏ ⵏ ⵓⵅⴻⴷⴷⵉⵎ ⵏ ⵜⴻⵣⵔⴰⵡⵜ ⴷⴻⴳ ⵡⴻⵏⵔⴰⵔ ⴰⵢ ⵜⴳⴰ ⵜⴻⵖⵍⴰⵎⵜ ⵏ ⵓⵙⴻⵇⵇⴰⵎⵓ ⴰⵢ ⵢⴻⵜⵅⴻⵚⵚⴻⵚⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵢⵉⵏⵓⵔⴰⵔ ⵢⴻⵎⴳⴻⵔⵔⴰⴷⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵜⵡⵉⵍⴰⵢⵜ ⵏ ⵜⵍⴻⵎⵙⴰⵏ.
« ⵜⵍⴰⵜⴰ-ⴰ ⵏ ⵡⵓⵙⵙⴰⵏ ⵏ ⵜⴻⵣⵔⴰⵡⵜ [éⵜⵓⴷⴻ] ⴷⴻⴳ ⵡⴻⵏⵔⴰⵔ ⵊⵊⴰⵏ-ⴰⵖ ⴰⴷ ⴷ-ⵏⴻⴳ ⵉⵕⴰⴱⵓⵍⴻⵏ ⵓⵎⵎⵉⴷⴻⵏ ⵖⴻⴼ ⵜⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵏ ⵜⴰⵎⴰ-ⴰ ⴰⵢ ⵢⴻⵍⵍⴰⵏ ⴷ ⵜⴰⵙⴻⵏⴼⴻⵍⵜ [ⵠⴰⵔⵉⴰⵏⵜⴻ] ⵏ ⵜⵛⴻⵍⵃⵉⵜ ⴰⵢ ⵇⵔⵉⴱ ⴰⴷ ⵜⴻⵏⴳⴻⵔ ⵢⴻⵔⵏⴰ ⵙⵙⴰⵡⴰⵍⴻⵏ-ⵜⵜ ⴽⴰⵏ ⵙ ⵓⵙⵙⴻⵜⵃⵉ ⴷⴻⴳ ⵜⵎⵉⵡⴰ ⵏ ⵡⴰⵢⵜ ⴱⵓⵙⵄⵉⴷ ⴻⴷ ⵡⴰⵢⵜ ⵙⵏⵓⵙ », ⵖⴻⴼ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵙⵙⴻⴼⵀⴻⵎ, ⴰⵎ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵉⵃⴻⵜⵜⴻⵜ ⴷⴰⴽⴽⴻⵏ « ⵢⴻⵣⵎⴻⵔ ⴰⴷ ⴷ-ⵢⴻⵜⵜⵡⴰⵊⵎⴻⵄ ⵓⵙⴰⴳⴻⵎ [ⵛⵧⵔⵒⵓⵙ] ⵙ ⵜⵖⴰⵡⵍⴰ ⴰⵎ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⵢⴻⵙⵙⴻⴼⴽ ⴰⴷ ⵜⵜⵡⴰⵅⴻⴷⵎⴻⵏ ⵢⴻⴽⵍⴰⵙⴻⵏ [ⴻⵏⵔⴻⴳⵉⵙⵜⵔⴻⵎⴻⵏⵜ] ⵉ ⵍⵎⴻⵏⴷ ⵏ ⵡⴻⵃⵔⴰⵣ ⵏ ⵜⴳⴻⵎⵎⵉ-ⴰ ⵜⴰⵜⵍⴰⵢⵜ [ⵒⴰⵜⵔⵉⵎⵧⵉⵏⴻ ⵧⵔⴰⵍ] ».
ⵙⵉ ⴻⵍ ⵀⴰⵛⵀⴻⵎⵉ ⴰⵙⵙⴰⴷ ⵢⴻⵏⵏⴰ-ⴷ ⴷⴰⵖ ⴷⴰⴽⴽⴻⵏ ⵉⵎⴻⵣⴷⴰⵖⴻⵏ ⵏ ⵜⵎⵉⵡⴰ ⴰⵢⵖⴻⴼ ⵔⵣⴰⵏ ⴼⴻⵕⵃⴻⵏ ⵙ ⵡⴰⵢⴰ ⵢⴻⵔⵏⴰ ⵏⵏⴰⵏ-ⴷ ⴰⵢⴻⵏ ⴰⵢ ⵙⵙⴰⵔⴰⵎⴻⵏ ⴰⴷ ⴷ-ⵢⵉⵍⵉ ⵙⴻⴳ ⵢⵉⵅⴻⴷⴷⵉⵎⴻⵏ ⴰⵎ ⵡⵉ.
« ⵢⴻⵙⵙⴻⴼⴽ ⴰⴷ ⴷ-ⵢⵉⵍⵉ ⵍⵎⴻⵊⵀⵓⴷ ⵉ ⵍⵎⴻⵏⴷ ⵏ ⵡⴻⵙⵃⵓⵍⴼⵓ ⵏ ⵎⴻⴷⴷⴻⵏ ⴻⴷ ⵜⵉⴳⵉⵏ ⵏ ⵢⵉⴼⴰⴷⴷⴻⵏ ⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⴷ ⴷ-ⵙⵙⵓⵜⵔⴻⵏ ⴰⵙⵙⴻⴽⵛⴻⵎ ⵏ ⵜⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵖⴻⵔ ⵓⵖⴻⵔⴱⴰⵣ ⴷⴻⴳ ⵜⴰⵎⴰ-ⴰ, ⴰⵛⴽⵓ ⴷ ⵍⵡⴰⵊⴻⴱ ⴼⴻⵍⵍ-ⴰⵖ ⴰⴷ ⵏⵅⴻⵎⵎⴻⵎ ⵖⴻⴼ ⵜⵙⵓⵜⵡⵉⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵜⵜⴻⴷⴷⵓⵏ », ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵏⵚⴻⵃ.
Mass Assad iger-d tamawt, deg temsalt-a dakken « ixeddimen n weḥraz n tgemmi tarangit [patrimoine immatériel] n tama-a akked tririt n yismawen n yimukan yessefk ad ttwaɛawnen ».
ⵜⵓⴼⴼⵖⵉⵡⵉⵏ-ⴰ ⵏ ⵜⴻⵣⵔⴰⵡⵜ (éⵜⵓⴷⴻ) ⴷⴻⴳ ⵡⴻⵏⵔⴰⵔ ⴷⴻⴳ ⵜⵎⵉⵡⴰ ⵢⴻⵎⴳⴻⵔⵔⴰⴷⴻⵏ ⵏ ⵜⵍⴻⵎⵙⴰⵏ ⵊⵊⴰⵏ ⵉⵏⴻⵍⵎⴰⴷⴻⵏ-ⵉⵎⵏⴰⴷⵉⵢⴻⵏ ⵏ ⵢⵉⴳⴻⵣⴷⴰ ⵏ ⵜⵓⵜⵍⴰⵢⵜ ⴻⴷ ⵢⴻⴷⵍⴻⵙ ⴰⵎⴰⵣⵉⵖ ⵏ ⵜⴻⵙⴷⴰⵡⵉⵢⵉⵏ ⵏ ⵜⴱⴰⵜⴻⵏⵜ, ⴱⴳⴰⵢⴻⵜ, ⵜⵓⴱⵉⵔⴻⵜ ⴻⴷ ⵜⵉⵣⵉ ⵡⴻⵣⵣⵓ ⴰⴷ ⵙⵙⵏⴻⵏ ⵜⵉⵎⵎⴻⵕⴽⴰⵏⵜⵉⵜ ⴻⴷ ⵜⴰⵏⴹⴰ (ⴷⵉⵠⴻⵔⵙⵉⵜé) ⵜⴰⴷⴻⵍⵙⴰⵏⵜ ⴻⴷ ⵜⴳⴻⵎⵎⵉ ⵏ ⵜⴻⵎⴷⵉⵏⵜ ⵏ ⵜⵍⴻⵎⵙⴰⵏ ⴰⵢ ⵢⴻⵍⵍⴰⵏ ⴷ ⵜⴰⵎⴰⵏⴻⵖⵜ ⵏ ⵢⴻⵣⵢⴰⵏⵉⵢⴻⵏ.
ⵕⴻⴱⵄⵉⵏ-ⵏⵏⵉ ⵏ ⵢⵉⵏⴻⵍⵎⴰⴷⴻⵏ-ⵉⵎⴰⵏⴷⵉⵢⴻⵏ ⵡⵓⴽⵓⴷ ⴷ-ⴷⴷⴰⵏ ⵢⵉⵎⵓⵣⵣⴰⴳ (ⵙⵒéⵛⵉⴰⵍⵉⵙⵜⴻⵙ) ⴷⴻⴳ ⵜⴻⵙⵏⵉⵍⵙⵉⵜ (ⵍⵉⵏⴳⵓⵉⵙⵜⵉⵇⵓⴻ) ⴻⴷ ⵜⴻⵙⵏⴻⵎⴷⴰⵏⵜ (ⴰⵏⵜⵀⵔⵧⵒⵧⵍⵧⴳⵉⴻ) ⴱⴹⴰⵏ-ⵜⴻⵏ ⵖⴻⴼ ⵅⴻⵎⵙⴰ ⵏ ⵜⴻⴳⵔⴰⵡⵉⵏ ⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⴷ ⴷ-ⵍⵀⵓⵏ ⵙ ⵜⴻⵎⵙⴰⵍ ⵢⴻⵎⴳⴻⵔⵔⴰⴷⴻⵏ ⴰⵎ ⵜⵙⴻⴽⵍⴰ ⵜⴰⵜⵍⴰⵢⵜ (ⵍⵉⵜⵜéⵔⴰⵜⵓⵔⴻ ⵧⵔⴰⵍⴻ), ⵉⵙⵎⴰⵡⴻⵏ ⵏ ⵢⵉⵎⵓⴽⴰⵏ, ⵉⵖⴻⵔⵙⵉⵡⴻⵏ ⴻⴷ ⵢⴻⵎⵖⴰⵏ ⴻⴷ ⵡⴻⵎⴳⴻⵔⵔⴰⴷ ⵏ ⵡⴰⵡⴰⵍⴻⵏ ⴻⴷ ⵜⴻⵎⵙⵉⵙⵍⵉⵜ (ⵒⵀⵧⵏéⵜⵉⵇⵓⴻ) ⵙⴻⴳ ⵜⴰⵎⴰ ⵖⴻⵔ ⵜⴰⵢⴻⴹ. ⴷⵖⴰ ⴷⴷⴰⵏ ⵖⴻⵔ ⵜⵎⵉⵡⴰ ⵏ ⴰⵢⵜ ⵡⴻⵔⵙⵓⵙ, ⴰⵢⵜ ⴱⵓⵙⵄⵉⴷ, ⵎⵙⵉⵔⴷⴰ, ⵎⴻⵔⵚⴰ ⴱⴻⵏ ⵎⵀⵉⴷⵉ, ⴰⵢⵜ ⴱⴻⵀⴷⴻⵍ ⴻⴷ ⴰⵣⴰⵉⵍ ⴷⴻⴳ ⵜⴰⵎⴰ ⵏ ⴰⵢⵜ ⵙⵏⵓⵙ, ⵖⴻⴼ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵏⵏⴰⵏ.
ⴰⵙⴻⵇⵇⴰⵎⵓ ⵓⵏⵏⵉⴳ ⵉ ⵜⵉⵎⵎⵓⵣⵖⴰ ⵉⴳⴰ ⵜⵓⴼⴼⵖⵉⵡⵉⵏ-ⴰ ⴷⴻⴳ ⵓⵇⴰⵍⴻⴱ ⵏ ⵢⵉⵅⴻⴷⴷⵉⵎⴻⵏ-ⵏⵏⴻⵙ ⵏ ⵓⵙⴻⴳⴳⴰⵙ ⵏ 2015. ⵍⴰ ⵢⴻⵙⵙⴻⴼⵔⴰⵢ, ⵖⴻⴼ ⵍⴻⵃⵙⴰⴱ ⵏ ⵓⵎⴰⵔⵓ-ⵏⵏⴻⵙ ⴰⵎⴰⵜⵓ, ⴰⴷ ⵢⴻⴳ ⵜⵓⴼⴼⵖⵉⵡⵉⵏ ⴰⵎ ⵜⴰ ⴷⴻⴳ ⵡⴰⵟⴰⵙ ⵏ ⵜⵎⵉⵡⴰ ⵏⵉⴹⴻⵏ ⵏ ⵜⵎⵓⵔⵜ, ⵍⴰⴷⵖⴰ ⴱⴻⵛⵛⴰⵕ, ⴰⴷⵔⴰⵔ, ⵉⵍⵍⵉⵣⵉ, ⵡⴰⵔⴳⵍⴰ, ⵊⵉⵊⴻⵍ ⴻⴷ ⵎⵉⵍⴰ ⵉ ⵓⵇⴻⵢⵢⴻⵎ ⵏ ⵜⴳⴻⵎⵎⵉ ⵜⴰⵔⴰⵏⴳⵉⵜ (ⵒⴰⵜⵔⵉⵎⵧⵉⵏⴻ ⵉⵎⵎⴰⵜéⵔⵉⴻⵍ) ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⴷⴻⴳ ⵡⴰⴽⴽ ⵜⵉⵙⴻⵏⴼⴰⵍ-ⵏⵏⴻⵙ (ⵠⴰⵔⵉⴰⵏⵜⴻⵙ) ⵉ ⵍⵎⴻⵏⴷ ⵏ ⵓⵀⴻⵢⵢⵉ ⵏ ⵓⵎⴰⵡⴰⵍ ⴰⵎⴻⵇⵔⴰⵏ ⴰⵔⴰ ⴷ-ⵉⵊⴻⵎⵄⴻⵏ ⴰⴽⴽ ⵓⴷⵎⴰⵡⴻⵏ-ⴰ. (ⵏⴷƔ)