Asebter amenzawi : Tameẓla gar ileqman

Seg Tasanayt s tmaziɣt imunen
Neggez ar: ẓer isebtar, anadi
Ajerriḍ 1: Ajerriḍ 1:
Sudan n Unẓul: Iɣlanen Yeddukklen wten-d deg uɛfas n yizerfan n umdan
+
Tizi-Wezzu : beddu ass n lḥedd n temzizla taɣelnawt n tezlitt n tmaziɣt
  
+
 
GENEVE – Iwekkel unnig n Yiɣlanen Yeddukklen i yizerfan n umdan, Zeid Raad Al Hussein iɛeyyen-d ass n ljemɛa deg uɛfas ufḍiḥ n yizerfan n umdan d lqanun alsan agraɣlan ay tga Sudan n Unẓul aydeg yenker yimenɣi gar unabaḍ (lḥukuma) d yiɣallen n tenmegla yerna zaden deg ledwaṛ-a tineggura.
+
TIZI-WEZZU  - beddu n temlilit tis 8 n temzizla taɣelnawt n tezlitt n tmaziɣt ad d-tili ass n lḥedd deg Ɛaẓẓugen, 35 Km deg wegmuḍ n Tizi Wezzu, -d-nnan ass n ssebt di tmehla n yedles.
   
+
Timlilit-agi tamaynutt, id-tessudes tidukkla yettwasnen Tarwa n Gaya, s lemɛiwna n tmehla n yedles ara yettwahdun i ucennay Abdelkader Meksa (1954/1988), ara d-yeḍṛun deg tama n wexxam n yedles Mouloud Mammeri, deg Ɛeẓẓugen.
« Ugar n 17 n wayyuren aya seg wasmi tilawin, irgazen d yigerdan nḍerren seg twaɣit-a ur yemɛinen, yerna ddren deg tegnit ur yettwaqbalen akk », ɣef wakken ay d-yenna Yimwekkel unnig deg yiwen n ulɣu ay d-yeffɣen deg Geneve, am wakken ay d-yerna dakken ugar n sin n yimelyunen n medden ay yesṛuḥen ixxamen-nsen, ttawil-nsen n uxeddim d yiɛeyyalen n twaculin-nsen ay yettwenɣen neɣ ssadfen-ten ɣer yiɣallen imsellḥen s yiɣil.
+
Aṛẓam unṣib n temzizla-yagi ad yebdu s usmekti n unaẓuṛ-agi yecnan tizlatin tilebdatin "Lundja", "Masinisa" et "Tafsut", t-yerran yettwassen deg yiseggasen 1980.
+
D icennayen neɣ d tirebbuyaɛ d-yusan si ṣa (7) n twilayin (Tizi-Wezzu, Sṭif, Bgayet, Taɣerdayt, Tubirett, Bumerdes d Wahṛan), ad ttekkin di temzizla-yagi ara yeqqimen armi 26 mayu deg i nella, anda ara tili temzikent ɣef tudert n unaẓuṛ Meksa Abdelkader, id--d-nnan.
« Imir-a, deg ledwaṛ-a tineggura, idisan yettekkan deg yimenɣi ssawḍen ad rwin tagnit ugar », ɣef wakken ay d-yesḥassef.
+
Ilul di 4 yunyu 1954 di Mira, di tɣiwant n Tmizart, Meksa Abdelkader yufrar-d s tezlatin yecna ɣef umezruy anumidi. S wudem uẓawan-ines i yessaxdam akk d isental d-tettcebbiḥ tmedyezt-ines, yella d yiwen ger tasuta-yagi icebbḥen ccna n teqbaylit am Idir, Ferhat, Ideflawen d Brahim Izri, s-yefkan deg yiseggasen n 1970 ar 1980, udem atrar i tezlitt taqbaylit.
+
Mass Zeid yebder-d iṛabulen « ay yessagaden » imi ay d-bedren aɛfas ufḍiḥ n lqanun alsan agraɣlan d lqanun agraɣlan n yizerfan n umdan seg wasmi ay izad yimenɣi deg 29 Yebrir, am wakken ay rnant tmenɣiwin, atɛeddi ɣef lḥeṛma n tlawin, axḍaf, asserɣi d truẓi n temdinin d tuddar deg temnaḍin yemgerraden n uwanak n Tdukli (Unity).
+
+
« Azal n 10.000 n yimdanen ay d-yernan ɣer 60.000-nni ay d-irewlen seg yimukan anda ay zedɣen yerna ffren deg wammasen n uḥuddu n yiɣarimen [n Tuɣdaḍt n Yiɣlanen Yeddukklen i Sudan n Unẓun (MINUSS)] deg Bentiu, deg uwanak n Tdukli deg ledwaṛ-a tineggura, yerna aṭas seg yimdanen-a wten-d imeccaqen d iɣezfanen ɣef uḍar deg tegnatin yessewḥacen, am wakken ay d-ɛeddan ɣef yimukan aydeg zemren ad d-mmɣent fell-asen tegrawin timsellḥin », ɣef wakken ay d-yenna Mass Zeid s wurfan.
+

Tasiwelt n wass 13:47, 24 Mayu 2015

ⵜⵉⵣⵉ-ⵡⴻⵣⵣⵓ : ⴱⴻⴷⴷⵓ ⴰⵙⵙ ⵏ ⵍⵃⴻⴷⴷ ⵏ ⵜⴻⵎⵣⵉⵣⵍⴰ ⵜⴰⵖⴻⵍⵏⴰⵡⵜ ⵏ ⵜⴻⵣⵍⵉⵜⵜ ⵏ ⵜⵎⴰⵣⵉⵖⵜ


ⵜⵉⵣⵉ-ⵡⴻⵣⵣⵓ - ⴱⴻⴷⴷⵓ ⵏ ⵜⴻⵎⵍⵉⵍⵉⵜ ⵜⵉⵙ 8 ⵏ ⵜⴻⵎⵣⵉⵣⵍⴰ ⵜⴰⵖⴻⵍⵏⴰⵡⵜ ⵏ ⵜⴻⵣⵍⵉⵜⵜ ⵏ ⵜⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⴰⴷ ⴷ-ⵜⵉⵍⵉ ⴰⵙⵙ ⵏ ⵍⵃⴻⴷⴷ ⴷⴻⴳ ⵄⴰⵥⵥⵓⴳⴻⵏ, 35 ⴽⵎ ⴷⴻⴳ ⵡⴻⴳⵎⵓⴹ ⵏ ⵜⵉⵣⵉ ⵡⴻⵣⵣⵓ, ⵉⵖ-ⴷ-ⵏⵏⴰⵏ ⴰⵙⵙ ⵏ ⵙⵙⴻⴱⵜ ⴷⵉ ⵜⵎⴻⵀⵍⴰ ⵏ ⵢⴻⴷⵍⴻⵙ. ⵜⵉⵎⵍⵉⵍⵉⵜ-ⴰⴳⵉ ⵜⴰⵎⴰⵢⵏⵓⵜⵜ, ⵉⴷ-ⵜⴻⵙⵙⵓⴷⴻⵙ ⵜⵉⴷⵓⴽⴽⵍⴰ ⵢⴻⵜⵜⵡⴰⵙⵏⴻⵏ ⵜⴰⵔⵡⴰ ⵏ ⴳⴰⵢⴰ, ⵙ ⵍⴻⵎⵄⵉⵡⵏⴰ ⵏ ⵜⵎⴻⵀⵍⴰ ⵏ ⵢⴻⴷⵍⴻⵙ ⴰⵔⴰ ⵢⴻⵜⵜⵡⴰⵀⴷⵓⵏ ⵉ ⵓⵛⴻⵏⵏⴰⵢ ⴰⴱⴷⴻⵍⴽⴰⴷⴻⵔ ⵎⴻⴽⵙⴰ (1954/1988), ⴰⵔⴰ ⴷ-ⵢⴻⴹⵕⵓⵏ ⴷⴻⴳ ⵜⴰⵎⴰ ⵏ ⵡⴻⵅⵅⴰⵎ ⵏ ⵢⴻⴷⵍⴻⵙ ⵎⵧⵓⵍⵧⵓⴷ ⵎⴰⵎⵎⴻⵔⵉ, ⴷⴻⴳ ⵄⴻⵥⵥⵓⴳⴻⵏ. ⴰⵕⵥⴰⵎ ⵓⵏⵚⵉⴱ ⵏ ⵜⴻⵎⵣⵉⵣⵍⴰ-ⵢⴰⴳⵉ ⴰⴷ ⵢⴻⴱⴷⵓ ⵙ ⵓⵙⵎⴻⴽⵜⵉ ⵏ ⵓⵏⴰⵥⵓⵕ-ⴰⴳⵉ ⵢⴻⵛⵏⴰⵏ ⵜⵉⵣⵍⴰⵜⵉⵏ ⵜⵉⵍⴻⴱⴷⴰⵜⵉⵏ "ⵍⵓⵏⴷⵊⴰ", "ⵎⴰⵙⵉⵏⵉⵙⴰ" ⴻⵜ "ⵜⴰⴼⵙⵓⵜ", ⵜ-ⵢⴻⵔⵔⴰⵏ ⵢⴻⵜⵜⵡⴰⵙⵙⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵢⵉⵙⴻⴳⴳⴰⵙⴻⵏ 1980. ⴷ ⵉⵛⴻⵏⵏⴰⵢⴻⵏ ⵏⴻⵖ ⴷ ⵜⵉⵔⴻⴱⴱⵓⵢⴰⵄ ⴷ-ⵢⵓⵙⴰⵏ ⵙⵉ ⵚⴰ (7) ⵏ ⵜⵡⵉⵍⴰⵢⵉⵏ (ⵜⵉⵣⵉ-ⵡⴻⵣⵣⵓ, ⵙⵟⵉⴼ, ⴱⴳⴰⵢⴻⵜ, ⵜⴰⵖⴻⵔⴷⴰⵢⵜ, ⵜⵓⴱⵉⵔⴻⵜⵜ, ⴱⵓⵎⴻⵔⴷⴻⵙ ⴷ ⵡⴰⵀⵕⴰⵏ), ⴰⴷ ⵜⵜⴻⴽⴽⵉⵏ ⴷⵉ ⵜⴻⵎⵣⵉⵣⵍⴰ-ⵢⴰⴳⵉ ⴰⵔⴰ ⵢⴻⵇⵇⵉⵎⴻⵏ ⴰⵔⵎⵉ 26 ⵎⴰⵢⵓ ⴷⴻⴳ ⵉ ⵏⴻⵍⵍⴰ, ⴰⵏⴷⴰ ⴰⵔⴰ ⵜⵉⵍⵉ ⵜⴻⵎⵣⵉⴽⴻⵏⵜ ⵖⴻⴼ ⵜⵓⴷⴻⵔⵜ ⵏ ⵓⵏⴰⵥⵓⵕ ⵎⴻⴽⵙⴰ ⴰⴱⴷⴻⵍⴽⴰⴷⴻⵔ, ⵉⴷ-ⴰⵖ-ⴷ-ⵏⵏⴰⵏ. ⵉⵍⵓⵍ ⴷⵉ 4 ⵢⵓⵏⵢⵓ 1954 ⴷⵉ ⵎⵉⵔⴰ, ⴷⵉ ⵜⵖⵉⵡⴰⵏⵜ ⵏ ⵜⵎⵉⵣⴰⵔⵜ, ⵎⴻⴽⵙⴰ ⴰⴱⴷⴻⵍⴽⴰⴷⴻⵔ ⵢⵓⴼⵔⴰⵔ-ⴷ ⵙ ⵜⴻⵣⵍⴰⵜⵉⵏ ⵢⴻⵛⵏⴰ ⵖⴻⴼ ⵓⵎⴻⵣⵔⵓⵢ ⴰⵏⵓⵎⵉⴷⵉ. ⵙ ⵡⵓⴷⴻⵎ ⵓⵥⴰⵡⴰⵏ-ⵉⵏⴻⵙ ⵉ ⵢⴻⵙⵙⴰⵅⴷⴰⵎ ⴰⴽⴽ ⴷ ⵉⵙⴻⵏⵜⴰⵍ ⴷ-ⵜⴻⵜⵜⵛⴻⴱⴱⵉⵃ ⵜⵎⴻⴷⵢⴻⵣⵜ-ⵉⵏⴻⵙ, ⵢⴻⵍⵍⴰ ⴷ ⵢⵉⵡⴻⵏ ⴳⴻⵔ ⵜⴰⵙⵓⵜⴰ-ⵢⴰⴳⵉ ⵉⵛⴻⴱⴱⵃⴻⵏ ⵛⵛⵏⴰ ⵏ ⵜⴻⵇⴱⴰⵢⵍⵉⵜ ⴰⵎ ⵉⴷⵉⵔ, ⴼⴻⵔⵀⴰⵜ, ⵉⴷⴻⴼⵍⴰⵡⴻⵏ ⴷ ⴱⵔⴰⵀⵉⵎ ⵉⵣⵔⵉ, ⵙ-ⵢⴻⴼⴽⴰⵏ ⴷⴻⴳ ⵢⵉⵙⴻⴳⴳⴰⵙⴻⵏ ⵏ 1970 ⴰⵔ 1980, ⵓⴷⴻⵎ ⴰⵜⵔⴰⵔ ⵉ ⵜⴻⵣⵍⵉⵜⵜ ⵜⴰⵇⴱⴰⵢⵍⵉⵜ.