Asebter amenzawi : Tameẓla gar ileqman

Seg Tasanayt s tmaziɣt imunen
Neggez ar: ẓer isebtar, anadi
Ajerriḍ 1: Ajerriḍ 1:
Ifuk umciweṛ gar Leon d Uswir Amatu Aɣelnaw n Libya deg Lezzayer
+
Apitṛul: sin n yigran n upitṛul ay yebdan axeddim deg Ḥasi Mesɛud
  
LEZZAYER TAMANEƔT Tiɣimit n umciweṛ ay d-yellan gar ugensas uzzig n umaru amatu n Yiɣlanen Yeddukklen i Libya, Bernardino Leon, d yiwet n tmagla n Uswir Amatu Aɣelnaw n Libya tfuk ass n ljemɛa deg Lezzayer yerna yella-d deg-s umsefham d akken amciweṛ gar Yilibiyen ad ikemmel seg-a ɣer sdat.
+
ḤASI MESƐUD (Wargla) Igran n Bir Ssbeɛ d Bir Msana (Ḥasi Mesɛud) bdan amahil (axeddim) ass n ssebt, yerna aya ad yesseǧhed afares n upitṛulm deg Ldzayer s tmerniwt n 32.000 n tbettiyin deg wass deg tazwara-a.
 
+
« Amciweṛ (gar Yilibiyen) la yettkemmil, yerna ad nnadi amek ara nefru ayen ayɣef d-yella umgerrad » gar yidisan ilibiyen, ɣef wakken ay d-yenna Mass Leon deg tgara n umciweṛ-a ay d-yebdan ass n lexmis deg Lezzayer Tamaneɣt.
+
Sin-a n yigran yerẓem-iten uneɣlaf n teẓwert, Salah Khebri, s uḥdaṛ n uselway-anemhal amatu n Sonatrach, Amine Mazouzi, d yigensasen n tkebbaniyin tibeṛṛaniyin yellan d ticriklin deg yigran-a.
 
+
Amciweṛ-a yella-d, ɣef leḥsab n yiwen n ulɣu ay d-tessuffeɣ ass n lexmis Tuɣdaḍt n Tedhelt n Yiɣlanen Yeddukklen deg Libya (MANUL) ɣef « wamek ara yettwasseǧhed yerna ad yeddu umciweṛ (gar Yilibiyen) ».
+
Iger n Bir Ssbeɛ (150 n yikilumitren deg ugafa-agmuḍan n Ḥasi Mesɛud) yettakf-d 20.000 n tbettiyin deg wass, yerna ad yaweḍ arma d 40.000 n tbettiyin deg wass deg 2019. Iger-a yesɛa lɛula n 758 n yimelyunen n tbettiyin, yerna zemren ad d-rren 25% seg upitṛul ara d-yettwaskeflen.
 
+
Amyager-a yebda-d ass n lexmis tameddit, yerna yella-d s uḥdaṛ n Abdelkader Messahel, aneɣlaf n tɣawsiwin n Lmeɣreb, n Tdukli Tafriqit d Temɣunt n yiwanaken aɛṛaben, d uneɣlaf aṭalyani n tɣawsiwin n uzɣar Paolo Gentiloni.
+
Iger-a tettɣellit-it Sonatrach (s 25% seg ṛeselmal), takebbanit tataylandit n PTTEP (35%) d tkebbanit tavietnamit Petrovietnam (40%).
 
+
Yezmer lḥal ad kemmlent lemcawṛat dduṛt ay d-yetteddun==
+
Tagrawt tadzayrit-tavietnamit-tataylandit n Bis Ssbeɛ tfuk imahilen (ixeddimen) n unadi deg 2008 yerna testenya deg 2011 yiwen n leɛqed d tkebbanit n Japanese Gas Corporation (JGC) d JGC Algeria SPA i lebni n ttawilat n ussizdeg n upitṛul, ijeɛbuben n usseddu n upitṛul d lgaz d lluzin n upitṛul deg yiger n Bir Ssbeɛ.
 
+
Iɣef n Tuɣdaḍt n tedhelt n Yiɣlanen Yeddukklen i Libya tenna-d, seg yidis niḍen, d akken amciweṛ gar Yilibiyen ad ikemmel dduṛt ay d-yetteddun (dduṛt-a), war ma tenna-d anwa amkan neɣ ass deg ara d-yili waya. « Yezmer lḥal ad ikemmel umciweṛ gar Yilibiyen dduṛt ay d-yetteddun » ɣef wakken ay d-yenna, am wakken ay d-yerna d akken tabdammast-nnes « tebɣa akk idisan ad ttekkin deg umtawa yerna ur yettili ula d yiwen n yidis ara yeqqlen deg rrif ».
+
Assefti i tneflit n yiger-a yesqam-d qrib amelyaṛ n yidulaṛen ɣef wakken ay d-sfehmen.
 
+
Mass Leon yenna-d, seg yidis niḍen, d akken amciweṛ ay d-yellan gar-as d Uswir Amatu Aɣelnaw n Libya yella « yesɛa azal d ameqran ».
+
Ma d iger n Bir Msana (300 n yikilumitren deg ugmuḍ n Ḥasi Mesɛud) yettakf-d 12.000 n tbettiyin deg wass yerna yesɛa lɛula n 144 n yimelyunen n tbettiyin (39% n ufmiḍi n yiriri).
 
+
« Iswi n umciweṛ-a netta d asseqneɛ n wid ur iwufqen ara akala n ferru n taluft », ɣef wakken ay d-yenna, am wakken ay d-yerna d akken « yewwi-d awal ɣef waṭas n temsal tisertiyin d tɣellisanin d yigensasen n Uswir Amatu Aɣelnaw ».
+
Iger-a tettɣellit-it Sonatrach (25%), takebbanit tamalizit n Petronas (35%) d tkebbanit taspenyulit n Cepsa (40%).
 
+
Mass Leon yesnemmer Lezzayer imi deg-s ay d-yella umyager-a, am wakken ay yesnemmer aneɣlaf aṭalyani n tɣawsiwin n uzɣar imi ay yettekka deg umyager-a, yerna yenna-d d akken « Lezzayer d Ṭṭalyan d snat n tmura tinaragin (tijiratin) n Libya yerna sɛant dduṛ s wazal-nnes deg unadi n tifrat tasertit i taluft n Libya ».
+
Asenfar n Bir Msana yella-d deg-s lebni n usadur n tmeddurt (i yixeddamen) d yizirig n trisiti iǧehden (60 n yikiluvulṭen), yerna d takebbanit n Hyundai (Kurya n Unẓul) ay t-yebnan s 160 n yimelyunen n yidulaṛen.
 
+
Mass Leon yesmekti-d d akken tagnit deg Libya simal la tessagad, ladɣa imi tigrawin tirebrabin, gar-asent tuddsa ay isemman i yiman-nnes « Awanak Islaman » (Daɛec), simal la ttaẓent ɣer sdat.
+
Apitṛul ara d-yeffɣen seg sin-a n yigran yemqaraben ad t-ssawaḍen ɣer Ḥuḍ Lḥemṛa s yiwen n uẓeḍḍa n yiqudas ara tebnu tkebbanit n Kahrif.
Mazal yegguni ccɣel==
+
 
+
I usmekti, Tuddsa n tmura tinfarasin n upitṛul (OPEP) tḥudd-as-d i Ldzayer akken ad d-txeddem 1,2 d amelyun n tbettiyin n upitṛul deg wass seg Dujembeṛ n 2008.
Seg yidis-nnes, Abdelkader Messahel yenna-d, deg yiwet n tseɣrut i tɣemsa, d akken « mazal yegguni ccɣel » deg wayen yerzan amciweṛ gar Yilibniyen akken ur tbelleɛ ara Libya deg tnifift n wuguren.
+
 
+
« Aheyyi n usenfar wis 4 n umtawa yella-d d asurif yelhan, maca mazal isurifen niḍen ɣer sdat » akken ad ifak umciweṛ-a deg ara ttekkin akk Yilibiyen, ɣef wakken ay d-yenna, am wakken ay d-yerna d akken « yessefk ad d-yeqqel urkad ɣer tmurt-a tanaragt ». 
+
 
+
Mass Messahel yenna-d d akken Libya tezmer ad tebleɛ deg « tninift n wayen ur yettwassnen, ladɣa imi ay yella rrebrab » ay la yettnernin tagara-a, am wakken ay d-iger tiɣri i Yilibiyen akken ad gen lmeǧhud d ameqran ugar i ferru taluft ay iḥuzan tamurt-nsen, yerna iwekked-d d akken « lmeǧhud ameqran akk d Ilibiyen s timmad-nsen ara t-igen ».
+
 
+
Messahel iɛawed daɣ iwekked-d d akken Lezzayer tetteg laman deg yidisan imibiyen d tebdammast tagraɣlant i lmend n ferru n taluft-a s ubrid n talwit.  
+
 
+
Akemmel n umciweṛ « d netta ay d lmufid »==
+
 
+
Seg yidis-nnes, aneɣlaf aṭalyani n tɣawsiwin n uzɣar Paolo Gentiloni yenna-d, deg temlilit-nni d tɣemsa, d akken amciweṛ gar Yilibiyen « d netta ay d lmufid » deg wayen ay d-yefrurin seg umciweṛ ay d-yellan gar Mass Leon d tmagla n Uswir Amatu Aɣelnaw.
+
 
+
« Ttwaliɣ d akken amciweṛ-a yesɛa lfayda d tameqrant (). Iɣlanen Yeddukklen uznen-d tabṛat s wazal-nnes deg temsalt-a, ɣef wakken ay d-yenna Mass Gentiloni ay d-yernan d akken akemmel n umciweṛ deg ara ttekkin akk yidisan ilibiyen d netta ay d taɣawsa ay yesɛan azal ameqran ak ay d-yefrurin seg umyager-nni, ladɣa imi ara ttekkint ugar n tegrawin deg umciweṛ gar Yilibiyen.
+
 
+
Aneɣlaf aṭalyani n tɣawsiwin n uzɣar yesnemmer Mass Leon ɣef lmeǧhud n tebdammast ay la yetteg acḥal n wayyuren aya, am wakken ay yesnemmer Lezzayer ɣef dduṛ yesɛan azal ay la tetturar deg ferru n taluft talubit d temsetlelt iǧehden ay tt-icerken d Libya.
+

Tasiwelt n wass 11:27, 2 Ɣuct 2015

ⴰⵒⵉⵜⵕⵓⵍ: ⵙⵉⵏ ⵏ ⵢⵉⴳⵔⴰⵏ ⵏ ⵓⵒⵉⵜⵕⵓⵍ ⴰⵢ ⵢⴻⴱⴷⴰⵏ ⴰⵅⴻⴷⴷⵉⵎ ⴷⴻⴳ ⵃⴰⵙⵉ ⵎⴻⵙⵄⵓⴷ

ⵃⴰⵙⵉ ⵎⴻⵙⵄⵓⴷ (ⵡⴰⵔⴳⵍⴰ) – ⵉⴳⵔⴰⵏ ⵏ ⴱⵉⵔ ⵙⵙⴱⴻⵄ ⴷ ⴱⵉⵔ ⵎⵙⴰⵏⴰ (ⵃⴰⵙⵉ ⵎⴻⵙⵄⵓⴷ) ⴱⴷⴰⵏ ⴰⵎⴰⵀⵉⵍ (ⴰⵅⴻⴷⴷⵉⵎ) ⴰⵙⵙ ⵏ ⵙⵙⴻⴱⵜ, ⵢⴻⵔⵏⴰ ⴰⵢⴰ ⴰⴷ ⵢⴻⵙⵙⴻⴵⵀⴻⴷ ⴰⴼⴰⵔⴻⵙ ⵏ ⵓⵒⵉⵜⵕⵓⵍⵎ ⴷⴻⴳ ⵍⴷⵣⴰⵢⴻⵔ ⵙ ⵜⵎⴻⵔⵏⵉⵡⵜ ⵏ 32.000 ⵏ ⵜⴱⴻⵜⵜⵉⵢⵉⵏ ⴷⴻⴳ ⵡⴰⵙⵙ ⴷⴻⴳ ⵜⴰⵣⵡⴰⵔⴰ-ⴰ.

ⵙⵉⵏ-ⴰ ⵏ ⵢⵉⴳⵔⴰⵏ ⵢⴻⵔⵥⴻⵎ-ⵉⵜⴻⵏ ⵓⵏⴻⵖⵍⴰⴼ ⵏ ⵜⴻⵥⵡⴻⵔⵜ, ⵙⴰⵍⴰⵀ ⴽⵀⴻⴱⵔⵉ, ⵙ ⵓⵃⴷⴰⵕ ⵏ ⵓⵙⴻⵍⵡⴰⵢ-ⴰⵏⴻⵎⵀⴰⵍ ⴰⵎⴰⵜⵓ ⵏ ⵙⵧⵏⴰⵜⵔⴰⵛⵀ, ⴰⵎⵉⵏⴻ ⵎⴰⵣⵧⵓⵣⵉ, ⴷ ⵢⵉⴳⴻⵏⵙⴰⵙⴻⵏ ⵏ ⵜⴽⴻⴱⴱⴰⵏⵉⵢⵉⵏ ⵜⵉⴱⴻⵕⵕⴰⵏⵉⵢⵉⵏ ⵢⴻⵍⵍⴰⵏ ⴷ ⵜⵉⵛⵔⵉⴽⵍⵉⵏ ⴷⴻⴳ ⵢⵉⴳⵔⴰⵏ-ⴰ.

ⵉⴳⴻⵔ ⵏ ⴱⵉⵔ ⵙⵙⴱⴻⵄ (150 ⵏ ⵢⵉⴽⵉⵍⵓⵎⵉⵜⵔⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵓⴳⴰⴼⴰ-ⴰⴳⵎⵓⴹⴰⵏ ⵏ ⵃⴰⵙⵉ ⵎⴻⵙⵄⵓⴷ) ⵢⴻⵜⵜⴰⴽⴼ-ⴷ 20.000 ⵏ ⵜⴱⴻⵜⵜⵉⵢⵉⵏ ⴷⴻⴳ ⵡⴰⵙⵙ, ⵢⴻⵔⵏⴰ ⴰⴷ ⵢⴰⵡⴻⴹ ⴰⵔⵎⴰ ⴷ 40.000 ⵏ ⵜⴱⴻⵜⵜⵉⵢⵉⵏ ⴷⴻⴳ ⵡⴰⵙⵙ ⴷⴻⴳ 2019. ⵉⴳⴻⵔ-ⴰ ⵢⴻⵙⵄⴰ ⵍⵄⵓⵍⴰ ⵏ 758 ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵍⵢⵓⵏⴻⵏ ⵏ ⵜⴱⴻⵜⵜⵉⵢⵉⵏ, ⵢⴻⵔⵏⴰ ⵣⴻⵎⵔⴻⵏ ⴰⴷ ⴷ-ⵔⵔⴻⵏ 25% ⵙⴻⴳ ⵓⵒⵉⵜⵕⵓⵍ ⴰⵔⴰ ⴷ-ⵢⴻⵜⵜⵡⴰⵙⴽⴻⴼⵍⴻⵏ.

ⵉⴳⴻⵔ-ⴰ ⵜⴻⵜⵜⵖⴻⵍⵍⵉⵜ-ⵉⵜ ⵙⵧⵏⴰⵜⵔⴰⵛⵀ (ⵙ 25% ⵙⴻⴳ ⵕⴻⵙⴻⵍⵎⴰⵍ), ⵜⴰⴽⴻⴱⴱⴰⵏⵉⵜ ⵜⴰⵜⴰⵢⵍⴰⵏⴷⵉⵜ ⵏ ⵒⵜⵜⴻⵒ (35%) ⴷ ⵜⴽⴻⴱⴱⴰⵏⵉⵜ ⵜⴰⵠⵉⴻⵜⵏⴰⵎⵉⵜ ⵒⴻⵜⵔⵧⵠⵉⴻⵜⵏⴰⵎ (40%).

ⵜⴰⴳⵔⴰⵡⵜ ⵜⴰⴷⵣⴰⵢⵔⵉⵜ-ⵜⴰⵠⵉⴻⵜⵏⴰⵎⵉⵜ-ⵜⴰⵜⴰⵢⵍⴰⵏⴷⵉⵜ ⵏ ⴱⵉⵙ ⵙⵙⴱⴻⵄ ⵜⴼⵓⴽ ⵉⵎⴰⵀⵉⵍⴻⵏ (ⵉⵅⴻⴷⴷⵉⵎⴻⵏ) ⵏ ⵓⵏⴰⴷⵉ ⴷⴻⴳ 2008 ⵢⴻⵔⵏⴰ ⵜⴻⵙⵜⴻⵏⵢⴰ ⴷⴻⴳ 2011 ⵢⵉⵡⴻⵏ ⵏ ⵍⴻⵄⵇⴻⴷ ⴷ ⵜⴽⴻⴱⴱⴰⵏⵉⵜ ⵏ ⵊⴰⵒⴰⵏⴻⵙⴻ ⴳⴰⵙ ⵛⵧⵔⵒⵧⵔⴰⵜⵉⵧⵏ (ⵊⴳⵛ) ⴷ ⵊⴳⵛ ⴰⵍⴳⴻⵔⵉⴰ ⵙⵒⴰ ⵉ ⵍⴻⴱⵏⵉ ⵏ ⵜⵜⴰⵡⵉⵍⴰⵜ ⵏ ⵓⵙⵙⵉⵣⴷⴻⴳ ⵏ ⵓⵒⵉⵜⵕⵓⵍ, ⵉⵊⴻⵄⴱⵓⴱⴻⵏ ⵏ ⵓⵙⵙⴻⴷⴷⵓ ⵏ ⵓⵒⵉⵜⵕⵓⵍ ⴷ ⵍⴳⴰⵣ ⴷ ⵍⵍⵓⵣⵉⵏ ⵏ ⵓⵒⵉⵜⵕⵓⵍ ⴷⴻⴳ ⵢⵉⴳⴻⵔ ⵏ ⴱⵉⵔ ⵙⵙⴱⴻⵄ.

ⴰⵙⵙⴻⴼⵜⵉ ⵉ ⵜⵏⴻⴼⵍⵉⵜ ⵏ ⵢⵉⴳⴻⵔ-ⴰ ⵢⴻⵙⵇⴰⵎ-ⴷ ⵇⵔⵉⴱ ⴰⵎⴻⵍⵢⴰⵕ ⵏ ⵢⵉⴷⵓⵍⴰⵕⴻⵏ ⵖⴻⴼ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵙⴼⴻⵀⵎⴻⵏ.

ⵎⴰ ⴷ ⵉⴳⴻⵔ ⵏ ⴱⵉⵔ ⵎⵙⴰⵏⴰ (300 ⵏ ⵢⵉⴽⵉⵍⵓⵎⵉⵜⵔⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵓⴳⵎⵓⴹ ⵏ ⵃⴰⵙⵉ ⵎⴻⵙⵄⵓⴷ) ⵢⴻⵜⵜⴰⴽⴼ-ⴷ 12.000 ⵏ ⵜⴱⴻⵜⵜⵉⵢⵉⵏ ⴷⴻⴳ ⵡⴰⵙⵙ ⵢⴻⵔⵏⴰ ⵢⴻⵙⵄⴰ ⵍⵄⵓⵍⴰ ⵏ 144 ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵍⵢⵓⵏⴻⵏ ⵏ ⵜⴱⴻⵜⵜⵉⵢⵉⵏ (39% ⵏ ⵓⴼⵎⵉⴹⵉ ⵏ ⵢⵉⵔⵉⵔⵉ).

ⵉⴳⴻⵔ-ⴰ ⵜⴻⵜⵜⵖⴻⵍⵍⵉⵜ-ⵉⵜ ⵙⵧⵏⴰⵜⵔⴰⵛⵀ (25%), ⵜⴰⴽⴻⴱⴱⴰⵏⵉⵜ ⵜⴰⵎⴰⵍⵉⵣⵉⵜ ⵏ ⵒⴻⵜⵔⵧⵏⴰⵙ (35%) ⴷ ⵜⴽⴻⴱⴱⴰⵏⵉⵜ ⵜⴰⵙⵒⴻⵏⵢⵓⵍⵉⵜ ⵏ ⵛⴻⵒⵙⴰ (40%).

ⴰⵙⴻⵏⴼⴰⵔ ⵏ ⴱⵉⵔ ⵎⵙⴰⵏⴰ ⵢⴻⵍⵍⴰ-ⴷ ⴷⴻⴳ-ⵙ ⵍⴻⴱⵏⵉ ⵏ ⵓⵙⴰⴷⵓⵔ ⵏ ⵜⵎⴻⴷⴷⵓⵔⵜ (ⵉ ⵢⵉⵅⴻⴷⴷⴰⵎⴻⵏ) ⴷ ⵢⵉⵣⵉⵔⵉⴳ ⵏ ⵜⵔⵉⵙⵉⵜⵉ ⵉⴵⴻⵀⴷⴻⵏ (60 ⵏ ⵢⵉⴽⵉⵍⵓⵠⵓⵍⵟⴻⵏ), ⵢⴻⵔⵏⴰ ⴷ ⵜⴰⴽⴻⴱⴱⴰⵏⵉⵜ ⵏ ⵀⵢⵓⵏⴷⴰⵉ (ⴽⵓⵔⵢⴰ ⵏ ⵓⵏⵥⵓⵍ) ⴰⵢ ⵜ-ⵢⴻⴱⵏⴰⵏ ⵙ 160 ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵍⵢⵓⵏⴻⵏ ⵏ ⵢⵉⴷⵓⵍⴰⵕⴻⵏ.

ⴰⵒⵉⵜⵕⵓⵍ ⴰⵔⴰ ⴷ-ⵢⴻⴼⴼⵖⴻⵏ ⵙⴻⴳ ⵙⵉⵏ-ⴰ ⵏ ⵢⵉⴳⵔⴰⵏ ⵢⴻⵎⵇⴰⵔⴰⴱⴻⵏ ⴰⴷ ⵜ-ⵙⵙⴰⵡⴰⴹⴻⵏ ⵖⴻⵔ ⵃⵓⴹ ⵍⵃⴻⵎⵕⴰ ⵙ ⵢⵉⵡⴻⵏ ⵏ ⵓⵥⴻⴹⴹⴰ ⵏ ⵢⵉⵇⵓⴷⴰⵙ ⴰⵔⴰ ⵜⴻⴱⵏⵓ ⵜⴽⴻⴱⴱⴰⵏⵉⵜ ⵏ ⴽⴰⵀⵔⵉⴼ.

ⵉ ⵓⵙⵎⴻⴽⵜⵉ, ⵜⵓⴷⴷⵙⴰ ⵏ ⵜⵎⵓⵔⴰ ⵜⵉⵏⴼⴰⵔⴰⵙⵉⵏ ⵏ ⵓⵒⵉⵜⵕⵓⵍ (ⵧⵒⴻⵒ) ⵜⵃⵓⴷⴷ-ⴰⵙ-ⴷ ⵉ ⵍⴷⵣⴰⵢⴻⵔ ⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⴷ ⴷ-ⵜⵅⴻⴷⴷⴻⵎ 1,2 ⴷ ⴰⵎⴻⵍⵢⵓⵏ ⵏ ⵜⴱⴻⵜⵜⵉⵢⵉⵏ ⵏ ⵓⵒⵉⵜⵕⵓⵍ ⴷⴻⴳ ⵡⴰⵙⵙ ⵙⴻⴳ ⴷⵓⵊⴻⵎⴱⴻⵕ ⵏ 2008.