Asebter amenzawi : Tameẓla gar ileqman

Seg Tasanayt s tmaziɣt imunen
Neggez ar: ẓer isebtar, anadi
Ajerriḍ 1: Ajerriḍ 1:
Leblida: asmekti wis 54 n tmettant n Djillali Bounaama, imḍebber n Twilayt tis 4
+
Tikeṛṛusin: ugar n 5,4 n yimelyunen n tkeṛṛusin deg Ldzayer deg 2014
 
   
 
   
LEBLIDA Tawilayt tamezruyant tis 4 tesfugel ass n ssebt deg Leblida amulli wis 54 n tmettant n umeɣrus (ccahid) Djilali Bounaama ay yellan d amenzaḍ n twilayt-a yerna yeɣli deg yiger n yiseɣ ass n 8 ɣuct 1961.
+
LezZAYER Ajemmal n tkeṛṛusin yellan deg Ldzayer yewweḍ ɣer 5.425.558 n tkeṛṛusin deg tgara n 2014, dɣa yerna s 5,89% ɣef leḥsab n sendilindi, ɣef wakken ay d-tenna Tnarit taɣelnawt n taddadanin (ONS) i Tnegga n Yisalan n Ldzayer.
 
   
 
   
Deg yiwet n tebṛat d-yura uneɣlaf n yimjahden Tayeb Zitouni i lmend n tfugla-a, yerna yeɣra-tt-id s yisem-nnes ugensas-nnes Khaled Dehane, yesmekti-d uneɣlaf ṣṣifat d tebɣest n Tayeb Bounaama ay yellan yettwassen s yisem n Ssi Mḥemmed, am wakken ay yerra tajmilt i « yiwen seg wasaḍen n Ldzayer, d asaḍ yesɛan tabɣest ay d-inekren deg wul n yidraren n Waresnis yellan d tala ay d-yefkan izmawen ay iḥemmlen tamurt. (Bounaama) yella yettmuqqul ɣer mebɛid yerna yella yesɛa imenzayen d tugna iǧehden, dɣa d aya ay t-yerran d imḍebber uẓwir yerna d amenzaḍ yellan d amedya deg Twilayt tamezruyant tis 4 ».
+
Timerniwt-a n ufrag aɣelnaw n tkeṛṛusin tella-d imi aṭas n tkeṛṛusin timaynutin ay yettwakelsen deg 2014, yerna d aklas n tkeṛṛusin timaynutin ay d-yesskanayen melmi ay bdant tiddit.
 
   
 
   
Aṣaḍ-a yella d azamul deg Tegrawla, yerna yenna-d dakken amenzaḍ maci d amdan kan ay yettḍebbiren deg lecɣal iserdasiyen, maca yessefk ad yessen amek ara yesseqneɛ irgazen-nnes, ad ten-iḥemmel yerna ad ten-yerr mḥemmalen gar-asen. Bounaama iga yerna iḍebber deg lecɣal iserdasiyen ay d-yellan mgal yiserdasen n Fṛansa yerna fkan-as tiyita, dɣa d aya ay t-yeǧǧan ad yeqqel mechuṛ yerna ad yettwaru yisem-nnes s yisekkilen n wureɣ deg yisebtar n umezruy n tegrawla n uslelli aɣelnaw, ɣef wakken ay d-yenna uneɣlaf deg tebṛat-nnes ay d-yettweɣran sdat yiɣermanen aydeg ḥedṛen yimjahden, arraw n yimeɣrusen d kra n yimḍebbren idiganen.
+
D acu kan, amḍan n tkeṛṛusin timaynutin ay yettwakelsen deg 2014 yenqes-d ɣer 301.722 deg 2014, yili deg 2013, ttwakelsent 314.872 n tkeṛṛusin. S waya, amḍan n tkeṛṛusin timaynutin ay yettwakelsen yenqes-d s 4,14 % deg 2014 ɣef wakken ay d-tebder Tnarit taɣelnawt n taddadanin.
 
   
 
   
Mass Zitouni yenna-d, deg tebṛat-nnes, dakken ass-a n usmekti yessefk ad yili d tagnit i usmekti n wazalen ayɣef yella yettdafaɛ umeɣrus-a d yirfiqen-nnes n yimenɣi, yerna yessefk ad d-nesban amecwaṛ-nnes n tirrugza aydeg yefka tiyita i ucengu, d amecwaṛ ay d-yesselmaden azal n usfel i tmurt, d azal ay yessefk ad t-lemdent tsutrwin tilemẓiyin.
+
Amur ameqran seg tkeṛṛusin timaynutin ay yebdan tiddit deg 2014 ttwaleksent deg uzgen wis sin n useggas-a yerna amḍan-nsent yewweḍ ɣer 197.301 n tkeṛṛusin (ugar n 65% seg tkeṛṛusin ay yettwakensen deg 2014).
 
   
 
   
Seg yidis-nnes, aselway n tiddukla n Tkatut n Twilayt tamezruyant tis 4 yerna d amenzaḍ aqbur n twilayt-a, Youcef El Khatib (yettwassnen s yisem n Ssi Ḥasan) yesmekti-d amecwaṛ agrawal n umeɣrus Djilali Bounaama d dduṛ-nnes aserdasi d userti deg ṭṭrad n uslelli aɣelnaw, am wakken ay d-yebder kra seg yimenɣiyen aydeg Bounaama d yirgazen-nnes ssawḍen ad rnun acengu afṛensis.
+
Amur ameqran seg tkeṛṛusin ay d-yettwaǧwen seg uzɣar deg 2014 ur ttwakelsent ara deg useggas-nni aydeg d-ttwaǧwent.
 
   
 
   
Djilali Bounaama, yettwassnen s yisem n Ssi Mḥemmed, ilul deg 26 Yebrir deg taddart n Ayt Indel (Bni Hendel) deg wul n yidraren n Waresnis, yerna din ay yeɣra deg uɣerbaz. Yebda amahil (axeddim) zik deg yiwet n lmina akken ad iɛawen tawacult-nnes tigellilt.
+
Gar 439.637 n tkeṛṛusin ay d-yettwaǧwen aseggas yezrin, 301.722 ttwakelsent deg useggas-nni (68,6%), ma d 137.915 n tkeṛṛusin ttwajemɛent.
 
   
 
   
Asmi ay tenker tegrawla, yuli ɣer udrar s idis n Yiɣallen n uslelli aɣelnaw, yerna yettekka deg tyitiwin timezwura n tegrawla. S uẓwar-nnes, qqlen yidraren n Waresnis d aḥṣin ur yezmir ad yadef ucengu afṛensis gar 1955 d 1956.
+
Deg 2014, yenqes waǧaw n tkeṛṛusin s 21% ɣef leḥsab n 2013 aydeg d-ttwaǧwent 554.269 n tkeṛṛusin.
 
   
 
   
Deffir Uswir n Ṣṣumam, yebda Bounaama yessebdad-d tirebbaɛ timeẓyanin i tyita n ucengu deg wakk tilisa n Twilayt tamezruyant tis 4.
+
Afrag aɣelnaw n tkeṛṛusin yerna s waṭas deg 2011 asmi ay ttwakenselt (neɣ ulsen aklas n) 1,04 d amelyun n tkeṛṛusin, gar-asent 234.889 n n tkeṛṛusin timaynutin (22,46% seg ujemmal n tkeṛṛusin-a).
 
   
 
   
Deg 1957, yeqqel d amenzaḍ n wasun wis 3, yerna yeqqel wasun-a ur zmiren ara ad t-adfen yiserdasen ifṛensisen imi ay d-yella deg-s ussuddes aserti, adeblan d unmetti iǧehden. Bounaama yettekka deg Useqqamu n Twilayt tis 4 deg 1958 s yisem-nnes d imḍebber aserdasi ɣer yidis n Ssi Mhamed Bouguerra, sakkin, asmi ay yemmut uneggaru-a, d Bounaama ay yeqqlen d amenzaḍ n Twilayt tis 4 deg umkan-nnes.
+
Aǧaw-a n tkeṛṛusin yettekka deg ussidef n waṭas n tkeṛṛusin timaynutin ɣer Ldzayer, yerna yewweḍ ufmiḍi n uslemẓi n ufrag aɣelnaw n tkeṛṛusin ɣer 21,6 deg kraḍ-a n yiseggasen ineggura.
 
   
 
   
Bounaama yefren tamdint n Leblida, ul n uzaɣar n Mettijet, akken ad teqqel d ammas-nnes n unzaḍ, yerna seg-in ay yella yetteffeɣ-d ṛṛay i ussuddes n lecɣal iserdasiyen mgal yigen afṛensis. Bounaama yettekka daɣ mliḥ deg ussuddes n tmesbaniyin n 11 Dujembeṛ 1960.
+
Afrag aɣelnaw n tkeṛṛusin llant deg-s ladɣa tikeṛṛusin n tmerrit (3.483.047 n tkeṛṛusin, 64,2% seg ujemmal), tikamyunin (1.083.990, 20% seg ujemmal), ikamyunen (396.277, 7,3%), itrakturen n tfellaḥt (146.041, 2,7%), izuɣiren (134.019, 2,47%), lkiṛan (82.376, 1,52%), imuṭuten (20.380, 0,38%) d tkeṛṛusin tuzzigin (4.756, 0,1%).
 
   
 
   
Deg yiḍ n 8 Ɣuct 1961, mmɣen-d yiserdasen ifṛensisen fell-as d yirfiqen-nnes deg wammas-nnes n unzaḍ deg Baba Xuxa, deg wul n temdint n Leblida. Deffir yiwen n yimenɣi n 3 n tsaɛtin, yeɣli Bounaama deg yiger n yiseɣ ɣer yidis n 4 seg yirfiqen-nnes ladɣa imi iserdasen ifṛensisen usan-d s waṭas yerna llan sellḥen mliḥ.
+
Ma d aserɣu ay sseqdacent tkeṛṛusin n ufrag aɣelnaw, Tanarit taɣelnawt n taddadanin tenna-d dakken amur ameqran seg tkeṛṛusin n tmurt sseqdacent tumast (65%), ma d amur ay d-yeqqimen (34%) yesseqdac agazwal.

Tasiwelt n wass 13:51, 9 Ɣuct 2015

ⵜⵉⴽⴻⵕⵕⵓⵙⵉⵏ: ⵓⴳⴰⵔ ⵏ 5,4 ⵏ ⵢⵉⵎⴻⵍⵢⵓⵏⴻⵏ ⵏ ⵜⴽⴻⵕⵕⵓⵙⵉⵏ ⴷⴻⴳ ⵍⴷⵣⴰⵢⴻⵔ ⴷⴻⴳ 2014

ⵍⴻⵣⵣⴰⵢⴻⵔ – ⴰⵊⴻⵎⵎⴰⵍ ⵏ ⵜⴽⴻⵕⵕⵓⵙⵉⵏ ⵢⴻⵍⵍⴰⵏ ⴷⴻⴳ ⵍⴷⵣⴰⵢⴻⵔ ⵢⴻⵡⵡⴻⴹ ⵖⴻⵔ 5.425.558 ⵏ ⵜⴽⴻⵕⵕⵓⵙⵉⵏ ⴷⴻⴳ ⵜⴳⴰⵔⴰ ⵏ 2014, ⴷⵖⴰ ⵢⴻⵔⵏⴰ ⵙ 5,89% ⵖⴻⴼ ⵍⴻⵃⵙⴰⴱ ⵏ ⵙⴻⵏⴷⵉⵍⵉⵏⴷⵉ, ⵖⴻⴼ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵜⴻⵏⵏⴰ ⵜⵏⴰⵔⵉⵜ ⵜⴰⵖⴻⵍⵏⴰⵡⵜ ⵏ ⵜⴰⴷⴷⴰⴷⴰⵏⵉⵏ (ⵧⵏⵙ) ⵉ ⵜⵏⴻⴳⴳⴰ ⵏ ⵢⵉⵙⴰⵍⴰⵏ ⵏ ⵍⴷⵣⴰⵢⴻⵔ.

ⵜⵉⵎⴻⵔⵏⵉⵡⵜ-ⴰ ⵏ ⵓⴼⵔⴰⴳ ⴰⵖⴻⵍⵏⴰⵡ ⵏ ⵜⴽⴻⵕⵕⵓⵙⵉⵏ ⵜⴻⵍⵍⴰ-ⴷ ⵉⵎⵉ ⴰⵟⴰⵙ ⵏ ⵜⴽⴻⵕⵕⵓⵙⵉⵏ ⵜⵉⵎⴰⵢⵏⵓⵜⵉⵏ ⴰⵢ ⵢⴻⵜⵜⵡⴰⴽⴻⵍⵙⴻⵏ ⴷⴻⴳ 2014, ⵢⴻⵔⵏⴰ ⴷ ⴰⴽⵍⴰⵙ ⵏ ⵜⴽⴻⵕⵕⵓⵙⵉⵏ ⵜⵉⵎⴰⵢⵏⵓⵜⵉⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵙⵙⴽⴰⵏⴰⵢⴻⵏ ⵎⴻⵍⵎⵉ ⴰⵢ ⴱⴷⴰⵏⵜ ⵜⵉⴷⴷⵉⵜ.

ⴷ ⴰⵛⵓ ⴽⴰⵏ, ⴰⵎⴹⴰⵏ ⵏ ⵜⴽⴻⵕⵕⵓⵙⵉⵏ ⵜⵉⵎⴰⵢⵏⵓⵜⵉⵏ ⴰⵢ ⵢⴻⵜⵜⵡⴰⴽⴻⵍⵙⴻⵏ ⴷⴻⴳ 2014 ⵢⴻⵏⵇⴻⵙ-ⴷ ⵖⴻⵔ 301.722 ⴷⴻⴳ 2014, ⵢⵉⵍⵉ ⴷⴻⴳ 2013, ⵜⵜⵡⴰⴽⴻⵍⵙⴻⵏⵜ 314.872 ⵏ ⵜⴽⴻⵕⵕⵓⵙⵉⵏ. ⵙ ⵡⴰⵢⴰ, ⴰⵎⴹⴰⵏ ⵏ ⵜⴽⴻⵕⵕⵓⵙⵉⵏ ⵜⵉⵎⴰⵢⵏⵓⵜⵉⵏ ⴰⵢ ⵢⴻⵜⵜⵡⴰⴽⴻⵍⵙⴻⵏ ⵢⴻⵏⵇⴻⵙ-ⴷ ⵙ 4,14 % ⴷⴻⴳ 2014 ⵖⴻⴼ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵜⴻⴱⴷⴻⵔ ⵜⵏⴰⵔⵉⵜ ⵜⴰⵖⴻⵍⵏⴰⵡⵜ ⵏ ⵜⴰⴷⴷⴰⴷⴰⵏⵉⵏ.

ⴰⵎⵓⵔ ⴰⵎⴻⵇⵔⴰⵏ ⵙⴻⴳ ⵜⴽⴻⵕⵕⵓⵙⵉⵏ ⵜⵉⵎⴰⵢⵏⵓⵜⵉⵏ ⴰⵢ ⵢⴻⴱⴷⴰⵏ ⵜⵉⴷⴷⵉⵜ ⴷⴻⴳ 2014 ⵜⵜⵡⴰⵍⴻⴽⵙⴻⵏⵜ ⴷⴻⴳ ⵓⵣⴳⴻⵏ ⵡⵉⵙ ⵙⵉⵏ ⵏ ⵓⵙⴻⴳⴳⴰⵙ-ⴰ ⵢⴻⵔⵏⴰ ⴰⵎⴹⴰⵏ-ⵏⵙⴻⵏⵜ ⵢⴻⵡⵡⴻⴹ ⵖⴻⵔ 197.301 ⵏ ⵜⴽⴻⵕⵕⵓⵙⵉⵏ (ⵓⴳⴰⵔ ⵏ 65% ⵙⴻⴳ ⵜⴽⴻⵕⵕⵓⵙⵉⵏ ⴰⵢ ⵢⴻⵜⵜⵡⴰⴽⴻⵏⵙⴻⵏ ⴷⴻⴳ 2014).

ⴰⵎⵓⵔ ⴰⵎⴻⵇⵔⴰⵏ ⵙⴻⴳ ⵜⴽⴻⵕⵕⵓⵙⵉⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵜⵜⵡⴰⴵⵡⴻⵏ ⵙⴻⴳ ⵓⵣⵖⴰⵔ ⴷⴻⴳ 2014 ⵓⵔ ⵜⵜⵡⴰⴽⴻⵍⵙⴻⵏⵜ ⴰⵔⴰ ⴷⴻⴳ ⵓⵙⴻⴳⴳⴰⵙ-ⵏⵏⵉ ⴰⵢⴷⴻⴳ ⴷ-ⵜⵜⵡⴰⴵⵡⴻⵏⵜ.

ⴳⴰⵔ 439.637 ⵏ ⵜⴽⴻⵕⵕⵓⵙⵉⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵜⵜⵡⴰⴵⵡⴻⵏ ⴰⵙⴻⴳⴳⴰⵙ ⵢⴻⵣⵔⵉⵏ, 301.722 ⵜⵜⵡⴰⴽⴻⵍⵙⴻⵏⵜ ⴷⴻⴳ ⵓⵙⴻⴳⴳⴰⵙ-ⵏⵏⵉ (68,6%), ⵎⴰ ⴷ 137.915 ⵏ ⵜⴽⴻⵕⵕⵓⵙⵉⵏ ⵜⵜⵡⴰⵊⴻⵎⵄⴻⵏⵜ.

ⴷⴻⴳ 2014, ⵢⴻⵏⵇⴻⵙ ⵡⴰⴵⴰⵡ ⵏ ⵜⴽⴻⵕⵕⵓⵙⵉⵏ ⵙ 21% ⵖⴻⴼ ⵍⴻⵃⵙⴰⴱ ⵏ 2013 ⴰⵢⴷⴻⴳ ⴷ-ⵜⵜⵡⴰⴵⵡⴻⵏⵜ 554.269 ⵏ ⵜⴽⴻⵕⵕⵓⵙⵉⵏ.

ⴰⴼⵔⴰⴳ ⴰⵖⴻⵍⵏⴰⵡ ⵏ ⵜⴽⴻⵕⵕⵓⵙⵉⵏ ⵢⴻⵔⵏⴰ ⵙ ⵡⴰⵟⴰⵙ ⴷⴻⴳ 2011 ⴰⵙⵎⵉ ⴰⵢ ⵜⵜⵡⴰⴽⴻⵏⵙⴻⵍⵜ (ⵏⴻⵖ ⵓⵍⵙⴻⵏ ⴰⴽⵍⴰⵙ ⵏ) 1,04 ⴷ ⴰⵎⴻⵍⵢⵓⵏ ⵏ ⵜⴽⴻⵕⵕⵓⵙⵉⵏ, ⴳⴰⵔ-ⴰⵙⴻⵏⵜ 234.889 ⵏ ⵏ ⵜⴽⴻⵕⵕⵓⵙⵉⵏ ⵜⵉⵎⴰⵢⵏⵓⵜⵉⵏ (22,46% ⵙⴻⴳ ⵓⵊⴻⵎⵎⴰⵍ ⵏ ⵜⴽⴻⵕⵕⵓⵙⵉⵏ-ⴰ).

ⴰⴵⴰⵡ-ⴰ ⵏ ⵜⴽⴻⵕⵕⵓⵙⵉⵏ ⵢⴻⵜⵜⴻⴽⴽⴰ ⴷⴻⴳ ⵓⵙⵙⵉⴷⴻⴼ ⵏ ⵡⴰⵟⴰⵙ ⵏ ⵜⴽⴻⵕⵕⵓⵙⵉⵏ ⵜⵉⵎⴰⵢⵏⵓⵜⵉⵏ ⵖⴻⵔ ⵍⴷⵣⴰⵢⴻⵔ, ⵢⴻⵔⵏⴰ ⵢⴻⵡⵡⴻⴹ ⵓⴼⵎⵉⴹⵉ ⵏ ⵓⵙⵍⴻⵎⵥⵉ ⵏ ⵓⴼⵔⴰⴳ ⴰⵖⴻⵍⵏⴰⵡ ⵏ ⵜⴽⴻⵕⵕⵓⵙⵉⵏ ⵖⴻⵔ 21,6 ⴷⴻⴳ ⴽⵔⴰⴹ-ⴰ ⵏ ⵢⵉⵙⴻⴳⴳⴰⵙⴻⵏ ⵉⵏⴻⴳⴳⵓⵔⴰ.

ⴰⴼⵔⴰⴳ ⴰⵖⴻⵍⵏⴰⵡ ⵏ ⵜⴽⴻⵕⵕⵓⵙⵉⵏ ⵍⵍⴰⵏⵜ ⴷⴻⴳ-ⵙ ⵍⴰⴷⵖⴰ ⵜⵉⴽⴻⵕⵕⵓⵙⵉⵏ ⵏ ⵜⵎⴻⵔⵔⵉⵜ (3.483.047 ⵏ ⵜⴽⴻⵕⵕⵓⵙⵉⵏ, 64,2% ⵙⴻⴳ ⵓⵊⴻⵎⵎⴰⵍ), ⵜⵉⴽⴰⵎⵢⵓⵏⵉⵏ (1.083.990, 20% ⵙⴻⴳ ⵓⵊⴻⵎⵎⴰⵍ), ⵉⴽⴰⵎⵢⵓⵏⴻⵏ (396.277, 7,3%), ⵉⵜⵔⴰⴽⵜⵓⵔⴻⵏ ⵏ ⵜⴼⴻⵍⵍⴰⵃⵜ (146.041, 2,7%), ⵉⵣⵓⵖⵉⵔⴻⵏ (134.019, 2,47%), ⵍⴽⵉⵕⴰⵏ (82.376, 1,52%), ⵉⵎⵓⵟⵓⵜⴻⵏ (20.380, 0,38%) ⴷ ⵜⴽⴻⵕⵕⵓⵙⵉⵏ ⵜⵓⵣⵣⵉⴳⵉⵏ (4.756, 0,1%).

ⵎⴰ ⴷ ⴰⵙⴻⵔⵖⵓ ⴰⵢ ⵙⵙⴻⵇⴷⴰⵛⴻⵏⵜ ⵜⴽⴻⵕⵕⵓⵙⵉⵏ ⵏ ⵓⴼⵔⴰⴳ ⴰⵖⴻⵍⵏⴰⵡ, ⵜⴰⵏⴰⵔⵉⵜ ⵜⴰⵖⴻⵍⵏⴰⵡⵜ ⵏ ⵜⴰⴷⴷⴰⴷⴰⵏⵉⵏ ⵜⴻⵏⵏⴰ-ⴷ ⴷⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵎⵓⵔ ⴰⵎⴻⵇⵔⴰⵏ ⵙⴻⴳ ⵜⴽⴻⵕⵕⵓⵙⵉⵏ ⵏ ⵜⵎⵓⵔⵜ ⵙⵙⴻⵇⴷⴰⵛⴻⵏⵜ ⵜⵓⵎⴰⵙⵜ (65%), ⵎⴰ ⴷ ⴰⵎⵓⵔ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵇⵇⵉⵎⴻⵏ (34%) ⵢⴻⵙⵙⴻⵇⴷⴰⵛ ⴰⴳⴰⵣⵡⴰⵍ.