Asebter amenzawi : Tameẓla gar ileqman

Seg Tasanayt s tmaziɣt imunen
Neggez ar: ẓer isebtar, anadi
Ajerriḍ 1: Ajerriḍ 1:
9 n yemdanen ay yemmuten deg usehwu n webrid deg Bni Unif (Beccaṛ)
+
Tizi Wezzu: tamettant n umaru Chabane Ouahioune
  
BECCAṚ– 9 n yemdanen ay ijerḥen lejruḥ d ifessasen deg yiwen n usehwu (ḥadit) n webrid d-yellan ass n letniyen deg tezwara n yiḍ deg webrid aɣelnaw 6A yeqqnen taɣiwant n Bni Wnif (d-yusan ɣef tlisa n tmurt) ɣer temdint n Beccaṛ, ɣef wakken ay aɣ-d-yenna uḥuddu aɣarim.
+
TIZI WEZZU -  Yewweḍ leɛfu n Ṛebbi umaru adzayri Chabane Ouahioune ass n letniyen tameddit deg yeɣrem n Tasaft n Ugemmun (Tizi Wezzu) ɣer 94 n yiseggasen, ɣef wakken ay aɣ-d-txebber tnemhalt tadigant (maḥalliyya) n yedles, Nabila Goumeziane.
  
Asehwu-a yella-d deg yiwen n wemkan ibeɛden s 20 n yikilumitren ɣef wuffuɣ n wenẓul (ǧanub) n temdint n Bni Unif (110 n yikilumitren deg ugafa n Beccaṛ), yernu yetti deg-s yiwen n usakal (ḥafila) yessawaḍen medden gar Bni Unif d Beccaṛ, ɣef wakken ay aɣ-d-xebbren.
+
Chabane Ouahioune ilul ass n 22 Yebrir 1922 deg Tasaft n Ugemmun. Yeɣra lqanun yernu yella d abugaṭu. Yura-d 8 n wungalen ɣef Tmurt n Leqbayel, gar-asen « Axxam n ḍḍerf n tmazirt » anda ay d-yeḥka ɣef tmeddurt deg yeɣrem-nnes n Tasaft deg tallit n ussehres (istiɛmar), « Tiferzizwit » aydeg d-yerra tajmilt i wedrar n Ǧeṛǧeṛ, « Gar tɣalltin ur yettwernan », « Aḍḍan-a yeḍḍfen leqrun », « Ibriden yerɣan » d « Yigider n teẓrut », ungal-nnes aneggaru ay d-yura ɣer 89 n yiseggasen.
  
Imejraḥ ssawḍen-ten yergazen n uḥuddu aɣarim ɣer wesbiṭar n Bni Unif anda ay asen-bedden yimeẓla (maṣaliḥ) n tuɛjilin, yernu ula d yiwen n umejruḥ ur yelli deg tegnit n diri.
+
Yebda tirawt n wungalen deg 1946, asmi ay yemlal d Mouloud Mammeri. Dda Ceɛban yuɣal, sakkin, d imseɣtu (muṣaḥḥità deg Teẓrigin n Teṛmist Taɣelnawt n Weẓrag d Wesnezwi.
  
Anehhaṛ n usakal-a (yellan d ayla n yiwet n teṛmist n umesni gar tɣiwanin) ur yessaweḍ ad yeḥkem deg usakal-nnes, maca werɛad ur tettwassen ssebba n waya, ɣef wakken ay aɣ-d-nnan.
+
Mi as-neɣra i Massa Goumeziane ɣef temsalt n tmettant-nnes, tɛezza-d imawlan n umeṛḥum d yimeddukal-nnes, yernu tenna-d dakken tamettant n wemdan-a yesṛuḥ-aɣ yiwen seg yismawen imeqranen n tsekla tadzayrit.
  
Terẓem temsetlelt (darak) taɣelnawt aḥtac akken ad tessen ssebbat n tidet n usehwu-a. I wesmekti, yella-d daɣ usehwu ass n ssebt deg webrid aɣelnaw wis 6B yeqqnen tamnaḍt n Zusfana ɣer tɣiwant n Taɣit (97 n yikilumitren deg wenẓul n Beccaṛ), d asehwu ay yeglan s 11 n tmeddurin yernu yesseggra-d 7 n yimejraḥ yenḍerren.
+
Dɣa s yimeṭṭawen ay aɣ-d-tenna dakken « igider yeǧǧa taẓrut-is, yufeg, yuɣal ɣer Bab-is ». 
 +
 
 +
Ad as-rren tajmilt meɣɣren i Chabane Ouahioune s yiwet n tzikkent ɣef uxeddim d umecwaṛ-nnes, ass n ttlata deg wexxam n yedles n Mouloud Mammeri, deg Tizi Wezzu, ɣef wakken ay d-tenna tnemhalt n yedles.
 +
 
 +
Ass n ljemɛa, rran-as tajmilt deg yeɣrem-nnes n Tasaft n Ugemmun (taɣiwant n Yibudraren), maca ur yessaweḍ ad yeḥdeṛ deg-s imi ay yella d amuḍin deg wusu.

Tasiwelt n wass 14:34, 5 Yebrir 2016

ⵜⵉⵣⵉ ⵡⴻⵣⵣⵓ: ⵜⴰⵎⴻⵜⵜⴰⵏⵜ ⵏ ⵓⵎⴰⵔⵓ ⵛⵀⴰⴱⴰⵏⴻ ⵧⵓⴰⵀⵉⵧⵓⵏⴻ

ⵜⵉⵣⵉ ⵡⴻⵣⵣⵓ - ⵢⴻⵡⵡⴻⴹ ⵍⴻⵄⴼⵓ ⵏ ⵕⴻⴱⴱⵉ ⵓⵎⴰⵔⵓ ⴰⴷⵣⴰⵢⵔⵉ ⵛⵀⴰⴱⴰⵏⴻ ⵧⵓⴰⵀⵉⵧⵓⵏⴻ ⴰⵙⵙ ⵏ ⵍⴻⵜⵏⵉⵢⴻⵏ ⵜⴰⵎⴻⴷⴷⵉⵜ ⴷⴻⴳ ⵢⴻⵖⵔⴻⵎ ⵏ ⵜⴰⵙⴰⴼⵜ ⵏ ⵓⴳⴻⵎⵎⵓⵏ (ⵜⵉⵣⵉ ⵡⴻⵣⵣⵓ) ⵖⴻⵔ 94 ⵏ ⵢⵉⵙⴻⴳⴳⴰⵙⴻⵏ, ⵖⴻⴼ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴰⵖ-ⴷ-ⵜⵅⴻⴱⴱⴻⵔ ⵜⵏⴻⵎⵀⴰⵍⵜ ⵜⴰⴷⵉⴳⴰⵏⵜ (ⵎⴰⵃⴰⵍⵍⵉⵢⵢⴰ) ⵏ ⵢⴻⴷⵍⴻⵙ, ⵏⴰⴱⵉⵍⴰ ⴳⵧⵓⵎⴻⵣⵉⴰⵏⴻ.

ⵛⵀⴰⴱⴰⵏⴻ ⵧⵓⴰⵀⵉⵧⵓⵏⴻ ⵉⵍⵓⵍ ⴰⵙⵙ ⵏ 22 ⵢⴻⴱⵔⵉⵔ 1922 ⴷⴻⴳ ⵜⴰⵙⴰⴼⵜ ⵏ ⵓⴳⴻⵎⵎⵓⵏ. ⵢⴻⵖⵔⴰ ⵍⵇⴰⵏⵓⵏ ⵢⴻⵔⵏⵓ ⵢⴻⵍⵍⴰ ⴷ ⴰⴱⵓⴳⴰⵟⵓ. ⵢⵓⵔⴰ-ⴷ 8 ⵏ ⵡⵓⵏⴳⴰⵍⴻⵏ ⵖⴻⴼ ⵜⵎⵓⵔⵜ ⵏ ⵍⴻⵇⴱⴰⵢⴻⵍ, ⴳⴰⵔ-ⴰⵙⴻⵏ « ⴰⵅⵅⴰⵎ ⵏ ⴹⴹⴻⵔⴼ ⵏ ⵜⵎⴰⵣⵉⵔⵜ » ⴰⵏⴷⴰ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵃⴽⴰ ⵖⴻⴼ ⵜⵎⴻⴷⴷⵓⵔⵜ ⴷⴻⴳ ⵢⴻⵖⵔⴻⵎ-ⵏⵏⴻⵙ ⵏ ⵜⴰⵙⴰⴼⵜ ⴷⴻⴳ ⵜⴰⵍⵍⵉⵜ ⵏ ⵓⵙⵙⴻⵀⵔⴻⵙ (ⵉⵙⵜⵉⵄⵎⴰⵔ), « ⵜⵉⴼⴻⵔⵣⵉⵣⵡⵉⵜ » ⴰⵢⴷⴻⴳ ⴷ-ⵢⴻⵔⵔⴰ ⵜⴰⵊⵎⵉⵍⵜ ⵉ ⵡⴻⴷⵔⴰⵔ ⵏ ⴵⴻⵕⴵⴻⵕ, « ⴳⴰⵔ ⵜⵖⴰⵍⵍⵜⵉⵏ ⵓⵔ ⵢⴻⵜⵜⵡⴻⵔⵏⴰⵏ », « ⴰⴹⴹⴰⵏ-ⴰ ⵢⴻⴹⴹⴼⴻⵏ ⵍⴻⵇⵔⵓⵏ », « ⵉⴱⵔⵉⴷⴻⵏ ⵢⴻⵔⵖⴰⵏ » ⴷ « ⵢⵉⴳⵉⴷⴻⵔ ⵏ ⵜⴻⵥⵔⵓⵜ », ⵓⵏⴳⴰⵍ-ⵏⵏⴻⵙ ⴰⵏⴻⴳⴳⴰⵔⵓ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⵓⵔⴰ ⵖⴻⵔ 89 ⵏ ⵢⵉⵙⴻⴳⴳⴰⵙⴻⵏ.

ⵢⴻⴱⴷⴰ ⵜⵉⵔⴰⵡⵜ ⵏ ⵡⵓⵏⴳⴰⵍⴻⵏ ⴷⴻⴳ 1946, ⴰⵙⵎⵉ ⴰⵢ ⵢⴻⵎⵍⴰⵍ ⴷ ⵎⵧⵓⵍⵧⵓⴷ ⵎⴰⵎⵎⴻⵔⵉ. ⴷⴷⴰ ⵛⴻⵄⴱⴰⵏ ⵢⵓⵖⴰⵍ, ⵙⴰⴽⴽⵉⵏ, ⴷ ⵉⵎⵙⴻⵖⵜⵓ (ⵎⵓⵚⴰⵃⵃⵉⵜà ⴷⴻⴳ ⵜⴻⵥⵔⵉⴳⵉⵏ ⵏ ⵜⴻⵕⵎⵉⵙⵜ ⵜⴰⵖⴻⵍⵏⴰⵡⵜ ⵏ ⵡⴻⵥⵔⴰⴳ ⴷ ⵡⴻⵙⵏⴻⵣⵡⵉ.

ⵎⵉ ⴰⵙ-ⵏⴻⵖⵔⴰ ⵉ ⵎⴰⵙⵙⴰ ⴳⵧⵓⵎⴻⵣⵉⴰⵏⴻ ⵖⴻⴼ ⵜⴻⵎⵙⴰⵍⵜ ⵏ ⵜⵎⴻⵜⵜⴰⵏⵜ-ⵏⵏⴻⵙ, ⵜⵄⴻⵣⵣⴰ-ⴷ ⵉⵎⴰⵡⵍⴰⵏ ⵏ ⵓⵎⴻⵕⵃⵓⵎ ⴷ ⵢⵉⵎⴻⴷⴷⵓⴽⴰⵍ-ⵏⵏⴻⵙ, ⵢⴻⵔⵏⵓ ⵜⴻⵏⵏⴰ-ⴷ ⴷⴰⴽⴽⴻⵏ ⵜⴰⵎⴻⵜⵜⴰⵏⵜ ⵏ ⵡⴻⵎⴷⴰⵏ-ⴰ ⵢⴻⵙⵕⵓⵃ-ⴰⵖ ⵢⵉⵡⴻⵏ ⵙⴻⴳ ⵢⵉⵙⵎⴰⵡⴻⵏ ⵉⵎⴻⵇⵔⴰⵏⴻⵏ ⵏ ⵜⵙⴻⴽⵍⴰ ⵜⴰⴷⵣⴰⵢⵔⵉⵜ.

ⴷⵖⴰ ⵙ ⵢⵉⵎⴻⵟⵟⴰⵡⴻⵏ ⴰⵢ ⴰⵖ-ⴷ-ⵜⴻⵏⵏⴰ ⴷⴰⴽⴽⴻⵏ « ⵉⴳⵉⴷⴻⵔ ⵢⴻⴵⴵⴰ ⵜⴰⵥⵔⵓⵜ-ⵉⵙ, ⵢⵓⴼⴻⴳ, ⵢⵓⵖⴰⵍ ⵖⴻⵔ ⴱⴰⴱ-ⵉⵙ ».

ⴰⴷ ⴰⵙ-ⵔⵔⴻⵏ ⵜⴰⵊⵎⵉⵍⵜ ⵎⴻⵖⵖⵔⴻⵏ ⵉ ⵛⵀⴰⴱⴰⵏⴻ ⵧⵓⴰⵀⵉⵧⵓⵏⴻ ⵙ ⵢⵉⵡⴻⵜ ⵏ ⵜⵣⵉⴽⴽⴻⵏⵜ ⵖⴻⴼ ⵓⵅⴻⴷⴷⵉⵎ ⴷ ⵓⵎⴻⵛⵡⴰⵕ-ⵏⵏⴻⵙ, ⴰⵙⵙ ⵏ ⵜⵜⵍⴰⵜⴰ ⴷⴻⴳ ⵡⴻⵅⵅⴰⵎ ⵏ ⵢⴻⴷⵍⴻⵙ ⵏ ⵎⵧⵓⵍⵧⵓⴷ ⵎⴰⵎⵎⴻⵔⵉ, ⴷⴻⴳ ⵜⵉⵣⵉ ⵡⴻⵣⵣⵓ, ⵖⴻⴼ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵜⴻⵏⵏⴰ ⵜⵏⴻⵎⵀⴰⵍⵜ ⵏ ⵢⴻⴷⵍⴻⵙ.

ⴰⵙⵙ ⵏ ⵍⵊⴻⵎⵄⴰ, ⵔⵔⴰⵏ-ⴰⵙ ⵜⴰⵊⵎⵉⵍⵜ ⴷⴻⴳ ⵢⴻⵖⵔⴻⵎ-ⵏⵏⴻⵙ ⵏ ⵜⴰⵙⴰⴼⵜ ⵏ ⵓⴳⴻⵎⵎⵓⵏ (ⵜⴰⵖⵉⵡⴰⵏⵜ ⵏ ⵢⵉⴱⵓⴷⵔⴰⵔⴻⵏ), ⵎⴰⵛⴰ ⵓⵔ ⵢⴻⵙⵙⴰⵡⴻⴹ ⴰⴷ ⵢⴻⵃⴷⴻⵕ ⴷⴻⴳ-ⵙ ⵉⵎⵉ ⴰⵢ ⵢⴻⵍⵍⴰ ⴷ ⴰⵎⵓⴹⵉⵏ ⴷⴻⴳ ⵡⵓⵙⵓ.