Asebter amenzawi : Tameẓla gar ileqman

Seg Tasanayt s tmaziɣt imunen
Neggez ar: ẓer isebtar, anadi
Ajerriḍ 1: Ajerriḍ 1:
Tinegzarin n 8 Mayu 1945: d abrid inejṛen i Tegrawla n weslelli aɣelnaw (isdawanen)
+
Akk isenfaren ay d-yesserbaḥen ad kemmlen (Benkhalfa)
 +
 
 +
BGAYET– Yenna-d uneɣlaf n tedrimt, Abderrahmane Benkhalfa, deg terzi-nnes ɣef twilayt n Bgayet  ass n lḥedd, dakken anabaḍ (ḥukuma) yebɣa ad ikemmel deg wahil-nnes n tneflit (tanmiya) « akk isenfaren ay d-yesserbaḥen idrimen neɣ wid yeqqnen ɣer tdumṣukin ad iɛawnen annerni adamsan ».
 
   
 
   
WEHṚAN – Nnan-d yiselmaden n umezruy yettekkan deg wemyager n « Tnegzarin n 8 Mayu: isrusen d wayen wuɣur wwḍen » ass n lḥedd deg tesdawit n Wehṛan, dakken tidyanin-a ay ihuzzen acḥal n temnaḍin n tmurt « nejṛent-d abrid i wemgaru-nni urbiḥ n weslelli aɣelnaw ».
+
« Akk isenfarne ay izemren ad sjehden annerni ad kemmlen », ɣef wakken ay d-yenna, am wakken ay d-iwekked dakken ad d-yettwassebded tesmilt (laǧna) yemmuzzgen i « wefran n yisenfaren ad yettwasmenyifen ɣef wiyaḍ ».
 +
Yenna-d uneɣlaf dakken aswir n yisseftiyen wuɣur tewweḍ Lezzayer ar imir-a yezmer ad yili d netta ay d aswir ameqran akk deg tmura n Wegrakal, yernu iwekked-d dakken awanak iɛewwel ad ikemmel tiddit-a ula ma yenqes umedxul n upitṛul d lgaz.
 
   
 
   
Deg usarag-a ay d-tessuddes Temnaḍt Taserdasant tis 2 ddaw tselwit n Ujiniṛal-Amajuṛ Said Bey, yenna-d wesdawan Rabah Lounici dakken timenɣiwin-nni ay d-yellan deg tedyanin n 1945 llant-d d akemmel n tmenɣiwin ay tga Fṛansa deg Ldzayer seg 1830.
+
I lmend n waya, yenna-d Mass Benkhalfa dakken tamurt tessebges tiɣbula (mawarid) timlellayin, ladɣa ajmaɛ n leɣrama yexḍan apitṛul d lgaz d usseṛced n uṣerref anagdud, yernu s waya ay la yessefray uwanak (dawla) ad yesseqdec idrimen s webrid uṣwib.
+
 
Yerna-d dakken « tijrimin-a d aḥric seg ḍḍbiɛa n teẓrahrest (kulunyaliyya) tafṛensist d tesnakti-nnes, d tin yebnan ɣef tḥeqranit, tamsirit (ɛunṣuriyya) d uɣellet n yiɣerfan ur yellin d uṛufiyen », am wakken ay d-yerna dakken tadukli ay ddukklen Yidzayriyen deg Umussu n Trennawt n Tlelliyin Timegdayin tessewhem Fṛansa, dɣa d aya ay tt-yeǧǧan ad teg tijrimin-a ur yemɛinen akken ad tessedrem aɣlan adzayri.
+
« Aya ur yebɣi ad d-yini dakken ur nesseqdac amedxul n upitṛul, maca lfayda n waya d aḥraz n tmurt seg lmaḍerra n tezɣint (azma) », ɣef wakken ay d-yenna i yikataren n weɣlif-nnes d yemwekklen n tsiḍent (muḥasaba) ay d-yemlalen deg usarag deg tesdawit n « Abderahmane Mira », am wakken ay d-yerna dakken « assebges n teɣbula », gar-asent ula d idrimen n ttjaṛa ur yettxelliṣen leɣrama, d ureḍḍal n yedrimen seg sdaxel n tmurt d ayen ad d-yeglun s lfayda yernu ad yettekki deg ussidrem n unnerni d tneflit s umata ».
+
Iwekked-d daɣ wemsarag-a ɣef tdukli n weɣref adzayri d uɛewwel-nnes akken ad d-yerr azarug (istiqlal) aɣelnaw ddaw ṛṛay n Terni n Weslelli Aɣelnaw d Tredsa n Weslelli Aɣelnaw.
+
+
+
Ma d apṛufisur Yekhlef Abdelkader yenna-d dakken tinegzarin n 8 Mayu 1945 reẓment abrid ay yessawḍen ɣer ussenker n yimenɣi imselleḥ. « Ifṛensisen ukin dakken gan tuccḍa s tejrimin-a, acku d aya ay yeǧǧan Idzayriyen ad d-bdun imenɣi n weslelli n tmurt », ɣef wakken ay d-iwekked.
+

Tasiwelt n wass 19:00, 9 Mayu 2016

ⴰⴽⴽ ⵉⵙⴻⵏⴼⴰⵔⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵙⵙⴻⵔⴱⴰⵃⴻⵏ ⴰⴷ ⴽⴻⵎⵎⵍⴻⵏ (ⴱⴻⵏⴽⵀⴰⵍⴼⴰ)

ⴱⴳⴰⵢⴻⵜ– ⵢⴻⵏⵏⴰ-ⴷ ⵓⵏⴻⵖⵍⴰⴼ ⵏ ⵜⴻⴷⵔⵉⵎⵜ, ⴰⴱⴷⴻⵔⵔⴰⵀⵎⴰⵏⴻ ⴱⴻⵏⴽⵀⴰⵍⴼⴰ, ⴷⴻⴳ ⵜⴻⵔⵣⵉ-ⵏⵏⴻⵙ ⵖⴻⴼ ⵜⵡⵉⵍⴰⵢⵜ ⵏ ⴱⴳⴰⵢⴻⵜ ⴰⵙⵙ ⵏ ⵍⵃⴻⴷⴷ, ⴷⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵏⴰⴱⴰⴹ (ⵃⵓⴽⵓⵎⴰ) ⵢⴻⴱⵖⴰ ⴰⴷ ⵉⴽⴻⵎⵎⴻⵍ ⴷⴻⴳ ⵡⴰⵀⵉⵍ-ⵏⵏⴻⵙ ⵏ ⵜⵏⴻⴼⵍⵉⵜ (ⵜⴰⵏⵎⵉⵢⴰ) « ⴰⴽⴽ ⵉⵙⴻⵏⴼⴰⵔⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵙⵙⴻⵔⴱⴰⵃⴻⵏ ⵉⴷⵔⵉⵎⴻⵏ ⵏⴻⵖ ⵡⵉⴷ ⵢⴻⵇⵇⵏⴻⵏ ⵖⴻⵔ ⵜⴷⵓⵎⵚⵓⴽⵉⵏ ⴰⴷ ⵉⵄⴰⵡⵏⴻⵏ ⴰⵏⵏⴻⵔⵏⵉ ⴰⴷⴰⵎⵙⴰⵏ ».

« ⴰⴽⴽ ⵉⵙⴻⵏⴼⴰⵔⵏⴻ ⴰⵢ ⵉⵣⴻⵎⵔⴻⵏ ⴰⴷ ⵙⵊⴻⵀⴷⴻⵏ ⴰⵏⵏⴻⵔⵏⵉ ⴰⴷ ⴽⴻⵎⵎⵍⴻⵏ », ⵖⴻⴼ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵏⵏⴰ, ⴰⵎ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵉⵡⴻⴽⴽⴻⴷ ⴷⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⴷ ⴷ-ⵢⴻⵜⵜⵡⴰⵙⵙⴻⴱⴷⴻⴷ ⵜⴻⵙⵎⵉⵍⵜ (ⵍⴰⴵⵏⴰ) ⵢⴻⵎⵎⵓⵣⵣⴳⴻⵏ ⵉ « ⵡⴻⴼⵔⴰⵏ ⵏ ⵢⵉⵙⴻⵏⴼⴰⵔⴻⵏ ⴰⴷ ⵢⴻⵜⵜⵡⴰⵙⵎⴻⵏⵢⵉⴼⴻⵏ ⵖⴻⴼ ⵡⵉⵢⴰⴹ ». ⵢⴻⵏⵏⴰ-ⴷ ⵓⵏⴻⵖⵍⴰⴼ ⴷⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵙⵡⵉⵔ ⵏ ⵢⵉⵙⵙⴻⴼⵜⵉⵢⴻⵏ ⵡⵓⵖⵓⵔ ⵜⴻⵡⵡⴻⴹ ⵍⴻⵣⵣⴰⵢⴻⵔ ⴰⵔ ⵉⵎⵉⵔ-ⴰ ⵢⴻⵣⵎⴻⵔ ⴰⴷ ⵢⵉⵍⵉ ⴷ ⵏⴻⵜⵜⴰ ⴰⵢ ⴷ ⴰⵙⵡⵉⵔ ⴰⵎⴻⵇⵔⴰⵏ ⴰⴽⴽ ⴷⴻⴳ ⵜⵎⵓⵔⴰ ⵏ ⵡⴻⴳⵔⴰⴽⴰⵍ, ⵢⴻⵔⵏⵓ ⵉⵡⴻⴽⴽⴻⴷ-ⴷ ⴷⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵡⴰⵏⴰⴽ ⵉⵄⴻⵡⵡⴻⵍ ⴰⴷ ⵉⴽⴻⵎⵎⴻⵍ ⵜⵉⴷⴷⵉⵜ-ⴰ ⵓⵍⴰ ⵎⴰ ⵢⴻⵏⵇⴻⵙ ⵓⵎⴻⴷⵅⵓⵍ ⵏ ⵓⵒⵉⵜⵕⵓⵍ ⴷ ⵍⴳⴰⵣ.

ⵉ ⵍⵎⴻⵏⴷ ⵏ ⵡⴰⵢⴰ, ⵢⴻⵏⵏⴰ-ⴷ ⵎⴰⵙⵙ ⴱⴻⵏⴽⵀⴰⵍⴼⴰ ⴷⴰⴽⴽⴻⵏ ⵜⴰⵎⵓⵔⵜ ⵜⴻⵙⵙⴻⴱⴳⴻⵙ ⵜⵉⵖⴱⵓⵍⴰ (ⵎⴰⵡⴰⵔⵉⴷ) ⵜⵉⵎⵍⴻⵍⵍⴰⵢⵉⵏ, ⵍⴰⴷⵖⴰ ⴰⵊⵎⴰⵄ ⵏ ⵍⴻⵖⵔⴰⵎⴰ ⵢⴻⵅⴹⴰⵏ ⴰⵒⵉⵜⵕⵓⵍ ⴷ ⵍⴳⴰⵣ ⴷ ⵓⵙⵙⴻⵕⵛⴻⴷ ⵏ ⵓⵚⴻⵔⵔⴻⴼ ⴰⵏⴰⴳⴷⵓⴷ, ⵢⴻⵔⵏⵓ ⵙ ⵡⴰⵢⴰ ⴰⵢ ⵍⴰ ⵢⴻⵙⵙⴻⴼⵔⴰⵢ ⵓⵡⴰⵏⴰⴽ (ⴷⴰⵡⵍⴰ) ⴰⴷ ⵢⴻⵙⵙⴻⵇⴷⴻⵛ ⵉⴷⵔⵉⵎⴻⵏ ⵙ ⵡⴻⴱⵔⵉⴷ ⵓⵚⵡⵉⴱ.

« ⴰⵢⴰ ⵓⵔ ⵢⴻⴱⵖⵉ ⴰⴷ ⴷ-ⵢⵉⵏⵉ ⴷⴰⴽⴽⴻⵏ ⵓⵔ ⵏⴻⵙⵙⴻⵇⴷⴰⵛ ⴰⵎⴻⴷⵅⵓⵍ ⵏ ⵓⵒⵉⵜⵕⵓⵍ, ⵎⴰⵛⴰ ⵍⴼⴰⵢⴷⴰ ⵏ ⵡⴰⵢⴰ ⴷ ⴰⵃⵔⴰⵣ ⵏ ⵜⵎⵓⵔⵜ ⵙⴻⴳ ⵍⵎⴰⴹⴻⵔⵔⴰ ⵏ ⵜⴻⵣⵖⵉⵏⵜ (ⴰⵣⵎⴰ) », ⵖⴻⴼ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵏⵏⴰ ⵉ ⵢⵉⴽⴰⵜⴰⵔⴻⵏ ⵏ ⵡⴻⵖⵍⵉⴼ-ⵏⵏⴻⵙ ⴷ ⵢⴻⵎⵡⴻⴽⴽⵍⴻⵏ ⵏ ⵜⵙⵉⴹⴻⵏⵜ (ⵎⵓⵃⴰⵙⴰⴱⴰ) ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵎⵍⴰⵍⴻⵏ ⴷⴻⴳ ⵓⵙⴰⵔⴰⴳ ⴷⴻⴳ ⵜⴻⵙⴷⴰⵡⵉⵜ ⵏ « ⴰⴱⴷⴻⵔⴰⵀⵎⴰⵏⴻ ⵎⵉⵔⴰ », ⴰⵎ ⵡⴰⴽⴽⴻⵏ ⴰⵢ ⴷ-ⵢⴻⵔⵏⴰ ⴷⴰⴽⴽⴻⵏ « ⴰⵙⵙⴻⴱⴳⴻⵙ ⵏ ⵜⴻⵖⴱⵓⵍⴰ », ⴳⴰⵔ-ⴰⵙⴻⵏⵜ ⵓⵍⴰ ⴷ ⵉⴷⵔⵉⵎⴻⵏ ⵏ ⵜⵜⵊⴰⵕⴰ ⵓⵔ ⵢⴻⵜⵜⵅⴻⵍⵍⵉⵚⴻⵏ ⵍⴻⵖⵔⴰⵎⴰ, ⴷ ⵓⵔⴻⴹⴹⴰⵍ ⵏ ⵢⴻⴷⵔⵉⵎⴻⵏ ⵙⴻⴳ ⵙⴷⴰⵅⴻⵍ ⵏ ⵜⵎⵓⵔⵜ ⴷ ⴰⵢⴻⵏ ⴰⴷ ⴷ-ⵢⴻⴳⵍⵓⵏ ⵙ ⵍⴼⴰⵢⴷⴰ ⵢⴻⵔⵏⵓ ⴰⴷ ⵢⴻⵜⵜⴻⴽⴽⵉ ⴷⴻⴳ ⵓⵙⵙⵉⴷⵔⴻⵎ ⵏ ⵓⵏⵏⴻⵔⵏⵉ ⴷ ⵜⵏⴻⴼⵍⵉⵜ ⵙ ⵓⵎⴰⵜⴰ ».