Awal:Dzayer : Tameẓla gar ileqman

Seg Tasanayt s tmaziɣt imunen
Neggez ar: ẓer isebtar, anadi
(Rough cut. Raw text from Aryaz.)
Ajerriḍ 14: Ajerriḍ 14:
  
 
Dzayer d ict tmuṛt d tameqqrant, tebḍa xef sin n yimuren imeqqranen :
 
Dzayer d ict tmuṛt d tameqqrant, tebḍa xef sin n yimuren imeqqranen :
- Tamnaḍt n ugafa llan deg-s yizuɣar, idurar, iɣezran d tẓuḍiwin ay d-yusin xef uɣezdis n Yilel Agrakal
+
 
 +
- Tamnaḍt n ugafa llan deg-s yizuɣar, idurar, iɣezran d tẓuḍiwin ay d-yusin '''xef uɣezdis''' n Yilel Agrakal
 +
 
 
- Tamnaḍt n wenẓul ay yeṭṭfen 4 zi 5 n yimuren n ucal n tmuṛt. D tenn umi qqaren "Tiniri Tameqqrant" neɣ "Aneẓruf".
 
- Tamnaḍt n wenẓul ay yeṭṭfen 4 zi 5 n yimuren n ucal n tmuṛt. D tenn umi qqaren "Tiniri Tameqqrant" neɣ "Aneẓruf".
  

Tasiwelt n wass 21:53, 24 Furar 2014

Relationship to Maghreb definition - current and historic. Add 'landscape' as heading. Add more to the intro - biggest country in Africa etc.

Could add Atellay, Atellan or Atelli as (a technical?) alternative - Tellian Atlas vs Tell Atlas (At'las n Utell). Utell because it's The Tell (an entity), el Tell "ettell" from Arabic.

Similarly 'n Uneẓruf', but (technically?) Aneẓrufay, i, an.

Rif profile:

Dzayer

Dzayer d ict tmuṛt d tameqqrant, tebḍa xef sin n yimuren imeqqranen :

- Tamnaḍt n ugafa llan deg-s yizuɣar, idurar, iɣezran d tẓuḍiwin ay d-yusin xef uɣezdis n Yilel Agrakal

- Tamnaḍt n wenẓul ay yeṭṭfen 4 zi 5 n yimuren n ucal n tmuṛt. D tenn umi qqaren "Tiniri Tameqqrant" neɣ "Aneẓruf".

Icalen

Deg umur n ugafa n tmuṛt, llan sin n yibuyas n yidurar ay iẓekkʷan tamuṛt zeg yibuda n Umaṛṛuk ar agmuḍ n tmuṛt, ɣer tma n Yilel Agrakal.

Abyas n yidurar n ugafa d wenn umi qqaren "Aṭlas n Utell". Amur ameqqṛan n yiɣuram n Dzayer usint-id deg yizuɣar ay yellan jar yidurar n Waṭlas n Utell d Yilel Agrakal. Acal n izuɣar-a yekruẓ. Rni-d, amur ameqqran n yimezdaɣ n tmuṛt din ay zeddɣen. Tamnaḍt-a n ugafa n Dzayer ay deg munen yidurar d yizuɣar qqaren-as "Atell", rni-d llan deg-s yidurar n Waṭlas n Utell, iɣezran ay d-yusin jar yidurar-a d yizuɣar am wenn n Tmettijt, rni-d acal ay yudsen ilel d tewririn, maca ttilin jar-asent yideggen yudaren mani ttwabnan yisugan.

Abyas n idurar n wenẓul d wenn umi qqaren "Aṭlas n Uneẓruf". D inni ay yellan d idraren ay tteṭṭfen ijdi n Uneẓruf ḥuma wer d-yettakkʷiḍ ca ɣer ugafa azegzaw n tmuṛt. Jar sin-a n ibuyas n idurar, tella ict temnaḍt d tamiriwt n tewririn d tẓuḍiwin. D tenn umi qqaren "Tiẓuḍiwin Timattayin (tiẓuḍiwin n wannej)". Tamnaḍt-a tuzeɣ llan deg-s yijelmamen n tisent.

Sin-nni n yibuyas n yidurar n ugafa n tmuṛt (Aṭlas n Utell d Waṭlas n Uneẓruf) ttmunen deg wegmuḍ n tmuṛt n Dzayer. Deg temnaḍt ay deg ttmunen, acal d amattay am ɣer uɣezdis n yilel (timnaḍin n Ǧiǧel, Skikda d Ɛennaba), am ɣer daxel (ɣer ugensu) n tmuṛt (Qsenṭina). Deg wenẓul n temnaḍt-a, ad naf ula d idurar n Wawras d Yilemmucen ay yettwassnen d aɣezdis zeg yidurar n Waṭlas. Rni-d, idurar-a ttsiɣin ar ibuda n Dzayer d Tunes. Idurar-a zi zic ay llan d tamnaḍt n udurri yeqseḥ ad ten-yadef řeɛdu (acengu).

Aneẓruf d ict temnaḍt d tamiriwt aṭṭas, cra zeg temnaḍin-nnes yedla-tent yijdi, tinneḍni d iẓra ay tent-yedlin. Ca n temnaḍin, xminni xaf-sent yeccat wenẓar, ḥemmlen yiɣeẓran-nsent. Timnaḍin nniḍen, deg-sent aman ay d-itteffɣen zeg wadday n tmuṛt. Rni-d, d manaya marra ay ittejjan ad ilin yimedwan d cwayt n tuzzeyzewt di temnaḍin-a.