Asebter amenzawi
Leblida: asmekti wis 54 n tmettant n Djillali Bounaama, imḍebber n Twilayt tis 4
LEBLIDA – Tawilayt tamezruyant tis 4 tesfugel ass n ssebt deg Leblida amulli wis 54 n tmettant n umeɣrus (ccahid) Djilali Bounaama ay yellan d amenzaḍ n twilayt-a yerna yeɣli deg yiger n yiseɣ ass n 8 ɣuct 1961.
Deg yiwet n tebṛat d-yura uneɣlaf n yimjahden Tayeb Zitouni i lmend n tfugla-a, yerna yeɣra-tt-id s yisem-nnes ugensas-nnes Khaled Dehane, yesmekti-d uneɣlaf ṣṣifat d tebɣest n Tayeb Bounaama ay yellan yettwassen s yisem n Ssi Mḥemmed, am wakken ay yerra tajmilt i « yiwen seg wasaḍen n Ldzayer, d asaḍ yesɛan tabɣest ay d-inekren deg wul n yidraren n Waresnis yellan d tala ay d-yefkan izmawen ay iḥemmlen tamurt. (Bounaama) yella yettmuqqul ɣer mebɛid yerna yella yesɛa imenzayen d tugna iǧehden, dɣa d aya ay t-yerran d imḍebber uẓwir yerna d amenzaḍ yellan d amedya deg Twilayt tamezruyant tis 4 ».
Aṣaḍ-a yella d azamul deg Tegrawla, yerna yenna-d dakken amenzaḍ maci d amdan kan ay yettḍebbiren deg lecɣal iserdasiyen, maca yessefk ad yessen amek ara yesseqneɛ irgazen-nnes, ad ten-iḥemmel yerna ad ten-yerr mḥemmalen gar-asen. Bounaama iga yerna iḍebber deg lecɣal iserdasiyen ay d-yellan mgal yiserdasen n Fṛansa yerna fkan-as tiyita, dɣa d aya ay t-yeǧǧan ad yeqqel mechuṛ yerna ad yettwaru yisem-nnes s yisekkilen n wureɣ deg yisebtar n umezruy n tegrawla n uslelli aɣelnaw, ɣef wakken ay d-yenna uneɣlaf deg tebṛat-nnes ay d-yettweɣran sdat yiɣermanen aydeg ḥedṛen yimjahden, arraw n yimeɣrusen d kra n yimḍebbren idiganen.
Mass Zitouni yenna-d, deg tebṛat-nnes, dakken ass-a n usmekti yessefk ad yili d tagnit i usmekti n wazalen ayɣef yella yettdafaɛ umeɣrus-a d yirfiqen-nnes n yimenɣi, yerna yessefk ad d-nesban amecwaṛ-nnes n tirrugza aydeg yefka tiyita i ucengu, d amecwaṛ ay d-yesselmaden azal n usfel i tmurt, d azal ay yessefk ad t-lemdent tsutrwin tilemẓiyin.
Seg yidis-nnes, aselway n tiddukla n Tkatut n Twilayt tamezruyant tis 4 yerna d amenzaḍ aqbur n twilayt-a, Youcef El Khatib (yettwassnen s yisem n Ssi Ḥasan) yesmekti-d amecwaṛ agrawal n umeɣrus Djilali Bounaama d dduṛ-nnes aserdasi d userti deg ṭṭrad n uslelli aɣelnaw, am wakken ay d-yebder kra seg yimenɣiyen aydeg Bounaama d yirgazen-nnes ssawḍen ad rnun acengu afṛensis.
Djilali Bounaama, yettwassnen s yisem n Ssi Mḥemmed, ilul deg 26 Yebrir deg taddart n Ayt Indel (Bni Hendel) deg wul n yidraren n Waresnis, yerna din ay yeɣra deg uɣerbaz. Yebda amahil (axeddim) zik deg yiwet n lmina akken ad iɛawen tawacult-nnes tigellilt.
Asmi ay tenker tegrawla, yuli ɣer udrar s idis n Yiɣallen n uslelli aɣelnaw, yerna yettekka deg tyitiwin timezwura n tegrawla. S uẓwar-nnes, qqlen yidraren n Waresnis d aḥṣin ur yezmir ad yadef ucengu afṛensis gar 1955 d 1956.
Deffir Uswir n Ṣṣumam, yebda Bounaama yessebdad-d tirebbaɛ timeẓyanin i tyita n ucengu deg wakk tilisa n Twilayt tamezruyant tis 4.
Deg 1957, yeqqel d amenzaḍ n wasun wis 3, yerna yeqqel wasun-a ur zmiren ara ad t-adfen yiserdasen ifṛensisen imi ay d-yella deg-s ussuddes aserti, adeblan d unmetti iǧehden. Bounaama yettekka deg Useqqamu n Twilayt tis 4 deg 1958 s yisem-nnes d imḍebber aserdasi ɣer yidis n Ssi Mhamed Bouguerra, sakkin, asmi ay yemmut uneggaru-a, d Bounaama ay yeqqlen d amenzaḍ n Twilayt tis 4 deg umkan-nnes.
Bounaama yefren tamdint n Leblida, ul n uzaɣar n Mettijet, akken ad teqqel d ammas-nnes n unzaḍ, yerna seg-in ay yella yetteffeɣ-d ṛṛay i ussuddes n lecɣal iserdasiyen mgal yigen afṛensis. Bounaama yettekka daɣ mliḥ deg ussuddes n tmesbaniyin n 11 Dujembeṛ 1960.
Deg yiḍ n 8 Ɣuct 1961, mmɣen-d yiserdasen ifṛensisen fell-as d yirfiqen-nnes deg wammas-nnes n unzaḍ deg Baba Xuxa, deg wul n temdint n Leblida. Deffir yiwen n yimenɣi n 3 n tsaɛtin, yeɣli Bounaama deg yiger n yiseɣ ɣer yidis n 4 seg yirfiqen-nnes ladɣa imi iserdasen ifṛensisen usan-d s waṭas yerna llan sellḥen mliḥ.