Asebter amenzawi

Seg Tasanayt s tmaziɣt imunen
Tasiwelt n wass 13:40, 1 Dujamber 2015 sɣur Imedyazen (Mmeslay | tikkin)

Neggez ar: ẓer isebtar, anadi

Arkaḍ n yizerfan n umeskar d twennaḍt deg tmura yettwasteɛmṛen

LEZZAYER TAMANEɣT – Timura ay yesteɛmṛen zik timura niḍen sɛant ass-a tamasit (mas’uliyya) akken ad ṣeggment « arkaḍ ameqran » ay d-yellan deg yizerfan n umdan d uxeṣṣar ay fkan i yimezdaɣen n tmura-a d yiɣersiwen d yimɣan-nsent, ɣef wakken ay d-nnan ass n letniyen deg Lezzayer Tamaneɣt yimttekkiyen deg yiwen n usarag ɣef twennaḍt d yizerfan n umdan ay d-tga Tseqqamut Taɣelnawt n Uciweṛ n Usmal d Uḥuddu n Yizerfan n Umdan.

Atɛeddi-a yella-d deg-s urkaḍ d ameqran n yizerfan n umdan yerna aya yegla-d s yixeṣṣaren ɣef twennaḍt d unnefli (taṭawwur) n tmura ay yellan ttwashersent (mustaɛmara) zik, ɣef wakken ay d-wekkden yimttekkiyen deg wass wis sin yerna d aneggaru deg usarag-a ay d-yellan ddaw usentel n « Yizerfan n umdan d twennaḍt: gar tmasit tamezruyant d tmuɣli ɣer sdat deg ukatar n yiswan imaḍlanen n usnefli aduman n deffir 2015 ».

Dɣa, deg temsalt-a, yenna-d usdawan d umnani Lahcene Zeghidi d akken Lezzayer tenḍerr deg tallit n ussehres (istiɛmar) seg tsertit n tukksa n wakal, aḥettem n yimezdaɣen akken ad ttixren seg temnaḍin-nsen, asseqdec n leslaḥat ikruranen (kimyawiyya) d wuẓu n lminat ɣef tlisa n Tunes d Meṛṛuk (izirigen n Challe d Morice), am wakken ay nḍerren daɣ Yidzayriyen seg termiyin timiɣsin (taǧarib nawawiyya) ay tga Fṛansa deg Reggan, deg Uneẓruf adzayri.


Ɣef leḥsab n Mass Zeghidi, azal n 15n yimelyunen n lminat timeglemdanin ay tezreɛ Fṛansa s teɣzef n tlisa n ẓẓrubat n tuccar d trisiti n Challe d Morice, deg tallit aydeg Lezzayer tella tesɛa ala 10 n yimelyunen n yimezdaɣen.

Yesḥassef daɣ Mass Zeghidi imi Fṛansa ur d-tefki ara i Lezzayer, deffir uzarug (istiqlal), tigertilin (xara’iṭ) n yimukan aydeg ttweẓẓant lminat, yerna yenna-d d akken tiɣin n lminat deg tallit-nni yella yeswa yiwen kan n udulaṛ, maca taruẓi n lmina tesqamay-d 1000 n yidulaṛen.

Yebder-d Mass Zeghidi d akken 4.000 n yimdanen ay yenḍerren seg uṭṭerḍeq n lminat, deg wakud aydeg iserdasen n Yigen Aɣelnaw Aɣerfan ssawḍen ad rẓen 9 n yimelyunen n lminat timeglemdanin seg 1962 ar ass-a, am wakken ay ssazedgen 600.000 n yiqeṭṭaren n wakal seg lminat, dɣa d aya ay yerran akal-a yezmer ad yettwaɣellet.