Asebter amenzawi
Asunded n 8 n wussan yessken-d abdad n Yidzayriyen ɣer yidis n Tegrawla
LEZZAYER TAMANEɣT – Nnan-d yinmezruyen (mu’arrixin) ass n lexmis deg Lezzayer Tamaneɣt d akken asunded (iḍrab) n 8 n wussan n 1957 yessken-d tuḍḍfa tummidt n uɣref adzayri deg Terni n Uslelli Aɣelnaw.
Deg yiwen n usarag ay d-yellan deg usalay (mutḥaf) n umjahed i lmend n usfugel n umulli wis 59 n usunded n 8 n wussan (28 Yennayer – 04 Fuṛaṛ 1957), yenna-d Hocine Abdessetar d akken tadyant-a d yiwen seg yisurifen imeqranen akk deg umgaru (ḥarb) n uslelli, yerna « tessken-d d akken akk aɣref adzayri yessebges iman-nnes ɣer yidis n Terni n Uslelli Aɣelnaw ».
« Asunded n 8 n wussan yessken-d d akken ayen ay yellan la iḍerru deg Lezzayer d amgaru n tidet yerna yebded uɣref ɣer yidis-nnes, maci d tamgarut », ɣef wakken ay d-yenna unmezruy-a ay d-yernan d akken « afmiḍi (nisba) n uttekki ɣer yidis n Terni n Uslelli Aɣelnaw ay yellan 80% yewweḍ ɣer 90% deg wussan-nni ineggura n usunded ».
S uttekki-a ur yezmiren ad yettwankeṛ, yerna ula ma Fṛansa tesseqdec akk tizemmar-nnes n ttawilat n yisalan d yiserdasen akken ad terẓ asunded-a, Lezzayer tessaweḍ, i tikkelt tamezwarut ad tessiweḍ taɣect-nnes ɣer Tuddsa n Yiɣlanen Yeddukklen, ɣef wakken ay d-yenna Mass Abdessetar.
Ma d Aduktur Mahieddine Amimor, yenna-d d akken asunded ay d-yebdan s teɣri n Terni n Uslelli Aɣelnaw yella-d d tiririt i lecɣal ay tella tetteg Fṛansa akken ad tt-teḥṛes ɣef tegrawla tadzayrit.
Seg yidis-nnes, yesḥassef Upṛufisur Benyoucef Tlemceni imi anadi aɣelnaw deg umezruy yelha-d kan s tedyanin ay d-yellan deg Lezzayer Tamaneɣt, yili asunded-a iḥuza-d 26 n twilayin n tmurt.
Ma d amjahed Mohamed Ghafir, umi llan ttinin « Muḥ Leklici », yebder-d daɣ dduṛ ay uraren Yidzayriyen ay izedɣen deg uzɣar deg tallit n umgaru n uslelli aɣelnaw, yerna yenna-d d akken Tirni n Uslelli Aɣelnaw llan ttekkan deg-s 300.000 n yimdanen.