Asebter amenzawi
Ad nwali azgar n umtiweg Markur deg Lezzayer ass n letniyen
LEZZAYER TAMANEɣT – Tadyant tasnallunant n uzgar n umtiweg Markur ad yeḍru ass n letniyen i d-iteddun (9 mayu 2016), ad nezmer ad ten-wali deg Lezzayer azal n ṭam (8) n timar (tsaɛtin), seg wakud n yimekli (12h) alamma yeɣli yiṭij, i aɣ-d-nnan ass n lexmis deg Ulemmas n tegmi n tesnallunt (CRAAG).
Tadyant-a d ayen ‘’qlilen’’, ad teḍru seg tamirt n 12h12 alamma teɣli tafukt, mi ara d-iɛeddi umtiweg Markur gar umtiweg n wakal akked yitri-nneɣ (iṭij) ad ten-wali deg talɣa n tneqqiḍt taberkant izegren aḍebsi afukan, ɣef wakken i d-ssegzin deg Ulemmas n tegmi n tesnallunt(CRAAG).
‘’D ayen ibanen, tamuɣli srid ɣer tafuk teḥwaǧ amesten’’, i d-sseddin, rnan nnan-d dakken ‘’amtiweg Markur d ameẓẓyan mi ara d-iɛeddi ɣef uḍebsi afukan, ɣef waya tamuɣli-s s tesmaqalin menwala drus, yessefk ad nessexdem agugẓer yeɛan taɣerbalt n uṣeffi tafukant’’.
Yesseddi-d Ulemmas n tegmi n tesnallunt (astronomie) CRAAG dakken heyyan-d allalen i tmuɣli, snebgin-d imdanen yebɣan ad walin akken ad d-asen ass ideg ara d-teḍru tedyant-a seg tmirt tis 12h d afella.
Tamuɣli seg umtiweg n wakal n uzgar n Markur d taɣawsa yellan qlilet, tettili-d 13 neɣ 14 n tikkal deg lqern. Maca ma nquren-it s azgar n umtiweg Wanes (Venus), ad naf ggten, yugar i d-yettɛeddi Markur wala Wanes acku amtiweg n Markur yeqreb ugar tafukt, aya yefka-as aḥbu meẓẓiyen ɣef Wanes, i rnan nnan-d.
Tadyant-a tasnallunant i izemren ad teḍru deg wayyur n mayu, d imeccaqen n 13 neɣ 33 iseggasen, neɣ daɣen zemren ad ilin deg wayyur n wember yal 7, 13 neɣ 33 iseggasen, ɣef wakken i aɣ-d-ssegzin deg CRAAG, yernan yenna-d dakken iɛeddiyen ineggura n umtiweg Markur gar-aɣ akked Tafukt ḍran-d deg yiseggasen n 2003 akked 2006, ma d sin i d-iteddun ad ilin deg yiseggasen n 2016 akked 2019.